تأملی بر فرصت‌های کارآفرینی در علم جغرافیا
-
![]()
دکتر ولی‌اله نظری
۱۴۰۱/۰۱/۰۱
در دنیای پیچیده از ارتباطات و فناوری، همه علوم به‌دنبال ایجاد فرصت‌هایی بی‌بدیل در عرصه ظهور توان‌ها و نقش‌های خود در جهت نیل به خودکفایی و خلق فرصت‌های ارزش‌آفرینی اقتصادی یا همان خلق فرصت‌های کارآفرینی هستند تا بتوانند به ارزش‌آفرینی و پول‌آفرینی کمک کنند. در این راستا مقوله کارآفرینی در علوم‌انسانی به‌شدت مورد اهمال قرار گرفته و نقش علوم‌انسانی و اجتماعی به تصور اینکه توان ایجاد چنین فرصتی را ندارند به بوته فراموشی سپرده شده است، اما با پیشرفت توان‌های علمی و آموزشی علوم‌انسانی، از جمله علم کاربردی جغرافیا این فرصت برای علم جغرافیا خوشبختانه میسر گشته و روند توجه جدی به مقوله کارآفرینی در علم جغرافیا ابتدا در کشورهای پیشرفته و به‌تدریج در کشورهای در حال توسعه آغاز شده است. دیگر باید به این مهم اشاره شود که آموزش جغرافیا صرفاً در مدرسه و دانشگاه فقط برای صدور مدرک و آشنایی با توان‌های جغرافیایی و .... نیست، بلکه اهدافی از این دست را دنبال می‌کند:
به اساتید تخصصی جغرافیا در دانشگاه‌ها ضمن آموزش جغرافیا در زمینه توسعه نظریه‌ای و فنی کارآفرینی کمک می‌کند.
به معلمان کمک می‌کند تا در آموزش جغرافیای سرزمین، بحث کارآفرینی را ضمن شرکت در کلاس‌های تخصصی فراگیرند.
دانشجوـ معلمان آموزش جغرافیا در دانشگاه فرهنگیان به اهمیت کارآفرینی در علم جغرافیا پی می‌برند.
به دانشجویانی که به‌صورت محض در دانشگاه‌ها جغرافیا می‌آموزند و متخصص می‌شوند، اهمیت اثرگذاری این علم را در آینده شغلی آنان گوشزد می‌کند.
دانش‌آموزان علاقه‌مند به آموزش جغرافیا در مدارس ضمن یادگیری مفاهیم اساسی در جغرافیا، کارآفرینی و نقش آن در زندگی آینده را مورد بررسی قرار می‌دهند.
مسئولان ضمن آگاهی از نقش علم جغرافیا در کارآفرینی، زمینه‌های ایجاد و عملیاتی شدن آن را فراهم می‌آورند.
خانواده‌ها با ایجاد درک صحیح از توان علمی و اقتصادی جغرافیا، فرزندان خود را در مسیر صحیح آموزش جغرافیا هدایت خواهند کرد.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که در کتاب‌های درسی جغرافیای مدارس و دانشگاه‌ها تغییرات اساسی به‌وجود آید و بسترسازی برای آموزش کارآفرینی در موارد ذیل عملیاتی شود تا همگام با دنیا و حداقل در 100 رشته شغلی منبعث از جغرافیا کارآفرینی نقش خود را در ارزش‌آفرینی اقتصادی و خلق فرصت‌های مالی و شغلی نشان دهد. به همین دلیل باید به این موارد توجه ویژه داشت:
مفاهیم کارآفرینی؛
کارآفرینی اختصاصی در علم جغرافیا؛
روش‌های آموزش کارآفرینی در علم جغرافیا؛
ایجاد منابع درسی لازم؛
تغییر الگوهای فکری معلمان و دانش‌آموزان نسبت به توان اقتصادی علم جغرافیا؛
قانونی کردن روش‌ها و فرصت‌های کارآفرینی در علم جغرافیا؛
باورپذیرکردن نقش پول‌سازی در علم جغرافیا؛
باورپذیری در ایجاد اشتغال پایدار توسط علم جغرافیا؛
عملیاتی کردن رشته‌های شغلی در علم جغرافیا.
با تعریف‌های کاربردی از کارآفرینی که درجهان و ایران صورت‌گرفته است، باور اینکه علم جغرافیا بتواند در شاخه‌ها و گرایش‌های تخصصی خود ایجاد شغل کند، شاید امروز برای علاقه‌مندان به جغرافیا گران و سنگین باشد، اما در آینده‌ای نه‌چندان دور به مدد تخصص جغرافی‌دانان علاقه‌مند به گرایش‌های تخصصی جغرافیا و جتی معلمان عزیز جغرافیا، فرصت‌های بی‌بدیل شغلی و ارزش‌آفرینی اقتصادی به منصه ظهور خواهند رسید و همگان در دنیای علم و جامعه به این نکته اساسی واقف خواهند شد که دیگر جغرافیا، علم توصیف، اکتشاف و کاربردی بودن نیست، بلکه آن‌ها را پشت سر نهاده است و در دوره‌ای جدید با توان کارآفرینی خود دوره ارزش‌آفرینی اقتصادی را ثبت خواهد کرد و عزلت‌نشینی این علم متنوع را پایان خواهد داد تا بر قله سترگ دانشی خود چراغ‌های فروزان از جنس اشتغال و ارزش‌آفرینی اقتصادی را به جوامع هدیه کند که نقش این علم در کارآفرینی کشورهای در حال توسعه یک فرصت استثنایی قلمداد خواهد شد.
۷۵۰