خانواده توانمند

ممکن است خیلی‌ها تصور کنند کار خلاقانه و راه‌اندازی کسب‌وکار نیازمحور فقط به کارهای صنعتی و تولیدی مربوط است. این یعنی در مسائل اجتماعی یا در رشته‌ها و شاخه‌های خدماتی چندان نمی‌شود نیازها را برطرف کرد و ایده‌های خوب داشت. در این شماره می‌خواهیم شرکت نوآفرین«خانواده توانمند» را به شما معرفی کنیم. نوآفرینی که یک معلم برای رفع مشکلات کودکان با نیازهای ویژه و خانواده‌هایشان راه‌اندازی کرده است تا هم به آن‌ها کمک کند و هم به کشورمان. این موضوع شاید برای هنرجویان رشته‌های شاخه خدمات جذاب‌تر باشد و ذهن آن‌ها را برای ایده‌گرفتن و تلاش‌کردن روشن‌تر کند!

خانم آزاده زارعی یک معلم فیزیک بود. او یک روز در خیابان با خانمی مواجه شد که روی چرخک (ویلچر) نشسته و مشغول خرید بود. خریدهای او از دسته چرخک آویزان بودند. این موضوع را در قالب داستان برای دانش‌آموزانش تعریف کرد تا در نهایت به طراحی یک سبد متصل به چرخک رسیدند. این ایده و دانش‌آموز ایده‌دهنده را به اداره معرفی کردند و موضوع را رها کردند. یکی از دوستان قدیمی‌شان همیشه اصرار داشت ایده‌هایشان را ثبت کنند و با آن ایده‌ها کسب‌وکاری راه بیندازند. در نهایت، اردیبهشت سال ۹۸ همین دوست خوب قدیمی، شخصی را به خانم زارعی معرفی کرد تا بیشتر در زمینه نوآفرینی اطلاعات بیشتری کسب کند. اینجا بود که ایده راه‌اندازی یک شرکت نوآفرینی در ذهن خانم زارعی جرقه زد.

خودش می‌گوید: «مرداد سال ۹۸ در رویدادی با موضوع کودکان با نیازهای ویژه و افراد معلول شرکت کردم. در آنجا ایده سبد متصل به چرخک را مطرح کردم، ولی بازخورد خوبی نگرفتم. با افرادی که در رویداد حضور داشتند صحبت کردم و بیشتر به این حوزه علاقه‌مند شدم. ایده خانواده توانمند در همان‌جا شکل گرفت. تصمیم گرفتم با کمک به این خانواده‌ها، فرزندانشان را توانمند کنم.

سعی کردیم ایده را طوری جلو ببریم که به کسی وابسته نباشیم. در قدم اول، مخاطبان را دسته‌بندی کردیم تا نیاز آن‌ها را بهتر بشناسیم. بعد از دسته‌بندی مخاطبان، متوجه شدیم این خانواده‌ها نیازهای مهم‌تری دارند که اگر برطرف نشود، نمی‌توانند به اهداف آموزشی برسند. برای این کار سعی کردیم با خانواده‌ها همراه شویم و راهکارهای خود را به آن‌ها تحمیل نکنیم. این کار به همراهی با مخاطب نیاز داشت و دیگر کار تبلیغات نبود.»

جمله طلایی خانم زارعی درباره کسب‌وکارش این است: «ما مشکلات را از زاویه‌های خودمان می‌دیدیم، در حالی که خانواده‌ها از زاویه دیگری به موضوع نگاه می‌کردند. به فهم مشترک با مخاطب نیاز داشتیم.»

ایشان با تیم خانواده توانمند قدم اول یک کسب‌وکار را خیلی محکم برداشتند و به دنبال شناخت دقیق نیاز رفتند. مدت‌های زیادی در موقعیت‌های گوناگون با خانواده‌های کودکان با نیازهای ویژه همراه بودند تا عملکرد و نیازهای آن‌ها را دقیق ببینند و بسنجند. بعد از شناسایی نیازها، تیم خانواده توانمند روی آن‌ها متمرکز شد و کار خود را شروع کرد.

یک بستر (پلتفرم) ایجاد کردند تا خانواده‌ها را وارد وبگاه ‌کنند. سپس با توجه به شرایط و مشکلات این کودکان و خانواده‌هایشان، پیشنهادهای مناسبی به آن‌ها می‌دهند.

خانم زارعی و تیمشان در این مسیر چالش‌های متنوعی داشتند؛ از مسئله مالی تا تفاوت نوآوری‌های اجتماعی در راه‌اندازی یک کسب‌وکار. مثلاً خانواده‌های کودکان با نیازهای ویژه معمولاً به درد عادت دارند و به‌خاطر سوءاستفاده‌هایی که از آن‌ها شده است، به‌راحتی به کسی اعتماد نمی‌کنند.

در مسیر جذب سرمایه‌گذار چندبار شکست خوردند. خودشان معتقدند، کسی که برای ادامه مسیرش سرمایه ندارد، ناچار است به دنبال جذب سرمایه‌گذار برود. این شرایط حتی می‌تواند سرعت کار را بیشتر هم بکند. چون وقتی خودتان تنها هستید، ممکن است بعد از یک مشکل کار راه رها کنید، اما وقتی سرمایه‌گذار داشته باشید، باید به او هم پاسخ‌گو باشید. همین باعث می‌شود کار را جدی‌تر ببینید و مشکلات را سریع‌تر حل کنید.

این کسب‌وکار به‌نوعی علاوه بر حل‌کردن مشکل خانواده‌ها و کودکان با نیازهای ویژه، کمک به حل مشکلات کشور هم هست. این تفکر خانم زارعی و تیم خانواده توانمند بسیار ارزشمند است. آن‌ها کسب‌وکار، حل مشکلات مردم و از طرف دیگر منافع ملی را در یک ایده جمع کرده‌اند و دنبال می‌کنند. خودشان برای مثال می‌گویند: پدرهای این کودکان در اکثر مواقع خود را زودتر بازنشسته می‌کنند. این شرایط به ضرر کشور و جامعه است. پس باید با سرمایه‌گذاری روی توانمندسازی بچه‌ها، آن‌ها را از سرباربودن خارج کنیم.

خانم زارعی و تیمشان، برای اینکه در ایران کار خانواده توانمند چندان شناخته‌شده نیست، سعی دارند خدمات حضوری را بیشتر کنند. علاوه بر آن، می‌خواهند کارشان را توسعه دهند و به خانواده‌های بیشتری در نقاط گوناگون کمک کنند. آن‌ها می‌گویند: قصد داریم تنوع خدمات را افزایش دهیم تا هر کس سراغ خانواده توانمند می‌آید، ناامید برنگردد.