گروه ادبیات
"کتاب خوب، یکی از ابزارهای کمال بشری است."(مقام
معظم رهبری مدظله العالی)
هیات داوران بیستمین جشنواره کتاب رشد در بخش ادبیات ضمن
قدردانی از ناشرانی که با ارسال آثار مکتوب خود در جشنواره شرکت کردهاند،
یادآور می‌شود آثار ارسالی از لحاظ کیفیت چندان انتظارات اعضای داوری را
برآورده نکرد. انتظار میرفت آثار ارسالی:
1-
رویکرد
کاربردی داشته باشد و بخشی از نیازهای جامعه دانش آموزی و فرهنگی را پوشش دهد.
2-نتیجه فعالیت ها و پژوهش های اخیر
نویسندگان محترم باشد.
3-
روزآمد
باشد و در منابع آن از کتاب ها و مقالات علمی و پژوهشی اخیر استفاده شده باشد.
4-نحوه ارجاع دهی آن بر اساس آخرین
دستاوردهای علمی بین المللی باشد
با این وجود هیات داوران به منظور حفظ حقوق نویسندگان محترم و
اجرای مسئولیت خود در بخش ادبیات به داوری 22 کتاب راه یافته به مرحله نهایی
جشنواره پرداخت و پس از بررسی آنها و بیان دیدگاه ها و نظرات سایر اعضای گروه داوری از میان
نامزدهای این دوره از جشنواره به شرح ذیل:
1. شرلوک هولمز For Dummies- آوند دانش/
2. هوشنگ گلشیری- نشر گویا/
3. گهواره گربه و دیگر هیچ: بررسی جریان‌های
ادبی مخالف در آمریکا - کانون اندیشه جوان/
4.
رسم شاعری: تدوین موضوعی بیانات آیت‌الله خامنه‌ای درباره شعر- کانون اندیشه جوان/
5.
نیکولایوا، ماریا، اسکات،
کارول/ فریبا خوشبخت, محبوبه البرزی- مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان/
6.
بازی متن و تصویر در کتابهای
تصویری- مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان
هیچ اثری را شایسته برگزیده شدن ندانست.
همچنین هیات داوران
دو کتاب «بازی متن و تصویر»، اثر ماریا نیکولایوا و کارول اسکات با ترجمه فریبا
خوشبخت، محبوبه البرزی ، با همکاری فائزه محمدبیگی و کتاب «شرلوک هولمز» نوشته
استیون دویل و دیوید ای کرادر با ترجمه بهرام محتشمی را شایسته تقدیر می داند.
به عنوان هیات داوران
بخش ادبیات بیستمین جشنواره کتاب رشد اعلام میداریم: تمام تلاش خود
را کردیم تا بیطرفانه و منطبق با اصول حرفهای قضاوت کنیم. کوشیدهایم
تا آنچه میماند دست کم نقطهای برای آغاز حرکت
مثبت و مثمر ثمر باشد. سعی
کردهایم به دور از حب و بغض در مدار منطق و استدلال داوری کنیم. بر
این باوریم که جشنواره می‌تواند آغازگر شکلگیری آینده ای
امیدبخش باشد.
در پایان از همه فرهیختگان به خاطر همه اعتمادها سپاسگزاریم.
گروه
داوری
ملاحت
نجفی عرب/ مرجان سجودی/ صدف گلمرادی
بیانیه هیات داوران بخش طراحی کتاب بیستمین جشنواره کتاب رشد
به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای خداوند روزی ده رهنمای
در این مرز و بوم، هنر کتاب آرایی عمری به
بلندای تاریخ دارد. هنر فاخری که در پس گذار از قرنها همچون مرواریدی غلطان
همچنان درخشندگی خود را حفظ کرده است. کتاب‌هایی چون قرآن و شاهنامه
بایسنغری و معراج نامه خود گواهی بر این مدعاست.
دنیای کتاب چنان گسترده است که هنرهای فراوانی
را در خود جای داده است و در این میان هنر گرافیک به خاطر کارآمدیش جایگاه ویژهای پیدا کرده است. هنری که قادر است در قالب
صفحه آرایی، طراحی جلد، تصویرسازی و تایپوگرافی بر چشم و اندیشه مخاطبان خویش در
کمترین زمان بیشترین تاثیر را بگذارد.
هیات داوران بخش طراحی کتاب بیستمین جشنواره کتاب رشد
ضمن تقدیر و تشکر از طراحان، تصویرگران و ناشرانی که با توجه به شرایط اقتصادی
موجود همواره با کوشش خود چراغ نشر را روشن نگه میدارد، بر مبنای چهار شاخص بخش تصویرگری بیستمین
جشنواره کتاب رشد را داوری کرد.
توجه به ساختار طراحی جلد با توجه
به محتوا و رعایت اصول زیبایی شناسی و آکادمیک، توجه به گرافیک کتاب اعم از جلد،
متن و تصاویر به عنوان یک ساختار یکپارچه، توجه به صفحه آرایی و رعایت اصول و
مبانی حرفهای و خلاقیت و نوآوری در صفحه آرایی؛ توجه به
گروه سنی و تناسب تکنیک با گروه سنی و نگاه به فرهنگ بومی و ایرانی اسلامی از جمله
شاخصهای داوری این دوره از جشنواره بوده است.
هیات داوران بر این باور است که تنوع کیفی آثار رسیده به
دبیرخانه جشنواره قابل توجه است. همچنین اعتقاد داریم در کنار کوششهای
خلاقانه و ستودنی در این عرصه تا رسیدن به وضعیت مطلوب با عنایت به هویت ایرانی اسلامی و سابقه
درخشان کتاب آرایی در دوران پس از اسلام هنوز فاصله وجود دارد.
هییت داوران بخش طراحی کتاب بیستمین
جشنواره کتاب رشد
کوروش پارسانژاد، احمد قائمی مهدوی،
حسین یوزباشی
گروه تفکر و سبک زندگی
یکی از مهمترین موضوعات مورد علاقه جامعه امروز، در تمام رده‌های
سنی، موضوع مهارت‌های زندگی و مسائل ناظر به سبک زندگی به شمار می‌رود؛ در چند سال
اخیر نیز این موضوع مورد توجه مولفان و ناشران ایرانی قرار گرفته است، هرچند این
توجه با آشفتگی و نابسامانی‌هایی همراه بوده است؛ در این بین به علت اقبال و
بازارگرم اقتصادی آن، شاهد ترویج آثار زرد و بازار پسند و البته انبوه آثار ترجمه‌ای
غیربومی نیز بوده‌ایم که با نیازها و واقعیت‌های فرهنگ ایرانی چندان سازگار نبوده
است. گستردگی موضوع مهارت‌های زندگی و مولفه‌های آن نیز موجب ابهاماتی در این عرصه
شده است و حجم قابل توجهی از تولیدات مکتوب و البته آموزش‌ها ناظر با آن، در این
حوزه قابل بررسی به نظر می‌رسد.
در مورد نحوه تخصیص و توزیع کتب حوزه تفکر و سبک زندگی، در این دوره
از جشنواره ملاحظاتی قابل توجه بود. نکته اول اینکه در این دور داوری با چینشی
متفاوت از کتب مواجه بودیم و جای کتب مهارت‌های زندگی برای رده سنی کودک و البته
نوجوان در این گروه تقریبا خالی بود. با توجه به بین رشته‌ای بودن موضوع این نوع
کتب ممکن است بسیاری از این دست کتب در گروه‌های دیگر برای بررسی ارسال شده باشد
لکن با توجه به ملاحظات خاص این نوع کتب و اهمیت نوع بیان و ارائه مطلب در این سنخ
موضوعات، پیشنهاد تمرکز این نوع کتب در یک گروه را داریم. نکته دوم فارغ از برخی
کتب مبنایی یا کاربردی بخش جدی کتب ارسالی به این گروه در دو بخش قابل دسته بندی
است بخشی که کاملا ناظر به والدگری نگارش شده بود مثلا در حوزه سواد رسانه ای تا
تربیت جنسی و مراقبت از بچه‌های پیش از دبستان و همچنین کتبی با موضوع خانواده و
ازدواج و همسرداری که هرچند این کتب هم در نوع خود کتب مفید و قابل استفاده ای
بودند لکن به نظر می‌رسد بیشتر با نگاه جوانان و زندگی بزرگسالان نگارش شده بود و
در حوزه مهارت‌های زندگی دانش‌آموزی و یا حتی آموزش آنها توسط والد یا آموزگار
تنظیم و تالیف نشده بود. شاید بتوان برای مراحل بعدی حوزه‌ای را مجزا برای کتب
خانواده تخصیص داد. همچنین مشکل دیگر این بود که کتب برجسته عمدتا از یک ناشر به
خصوص بود و مشابهت زیاد کتب این ناشر با هم انتخاب را سخت می‌کرد. با توجه به
ملاحظات خاص کتب این دوره، معیارهای ارزیابی و داوری آثار این گروه در این جشنواره
موارد زیر بوده است:
1-تناسب با نیاز و زبان مخاطب عمومی و تخصصی نبودن مخاطب از حیث
فرهنگ و نظام فکری 2- همسویی با اسناد بالادستی وزارت آموزش و پرورش و رویکرد
تربیت اسلامی 3- جذابیت در طراحی و قالب ارائه مطلب اعم از نگارش، پاکیزگی و
آراستگی ظاهری کتاب از حیث کیفیت چاپ، ویراستاری، صفحه آرایی و طراحی فعالیت‌های
فعالانه ؛ 4- رویکرد بومی و پایبندی به ارزش‌های اسلامی، اخلاقی و انسانی؛
5- تازگی و نو بودن موضوع و
کمتر توجه شدن به آن در حوزه نشر داخلی. که مورد اخیر معیاری مهم برای تمایز بین
موارد نهایی شد.
از نقاط قوت کتابهای مورد بررسی در جشنواره رشد امسال، تعداد بیشتری
از آثار تالیفی و خصوصا بومی و دینی بود و امید است این روند با تشویق و تبلیغ
نهادهای مرتبط رو به فزونی برود
هرچند کتب این دوره از جشنواره از نگاه تالیفی و بومی و اسلامی خوبی برخوردار
بودند. اما نگاه ضعیف به مولفه‌های زیبایی شناختی و توجه به مخاطب عمومی در طراحی
قالب‌ها می‌تواند در سالهای بعدی مورد توجه قرار گیرد.
در پایان به منظور بهبود کیفیت کتابها به ناشران، پدیدآورندگان یا
سیاست گذاران فرهنگی پیشنهاد می‌شود که : 1- با نظارت تخصصی سازمان‌های ذیربط،
عناوین و محدوده محتوایی مهارت‌های زندگی بازتعریف و شفاف تر شود و با نیازسنجی
دقیق و بومی ناظر به مخاطبان در رده های سنی مختلف نقشه جامعی به عنوان نقشه راه
برای ترجمه و تالیف در این حوزه تهیه بشود. 2- پشتیبانی از کارهای گروهی و ناشرانی
که در کنار آثار ترجمه‌ای نسبت به کتابهای تألیفی اهتمام دارد مورد توجه و تشویق
قرار بگیرند. 3- ناشران و نویسندگان در آثار خود به جنبه‌های عملی و کاربردی و
بومی مهارت‌های زندگی توجه جدی‌تری نشان دهند که این مهم لزوم نظارت دقیق‌تر و
کارشناسی تر بر این نوع کتب را می طلبد. 5- تولید آثار مجموعه‌ای تألیفی و بومی با
کیفیت محتوایی و هنری و فنی سطح بالا به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان –مشابه آنچه در کتابهای ترجمه‌ای وجود است- مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
هیات داوران
سجاد مهدی زاده/ فهیمه فداکار داورانی/ نفیسه نجفی قدسی
گروه خاطره نگاری
برترین شاهکارهای ادبی جهان با موضوع جنگ به نگارش درآمده است.
تولیدکنندگان بازیهای رایانهای بازیهای جنگی را از دوران طفولیت وارد زندگی کودکان می‌کنند. این میزان توجه به جنگ به دلیل جذابیت آن است. دفاع مقدس به
رغم برخورداری از آن جذابیت ها، فاقد بدآموزیهای جنگ نیز هست و شایسته است کودکان و نوجوانان با فرهنگ دفاع مقدس
و قهرمانان دفاع، که شهدا و ایثارگران این مرز و بوم هستند، آشنا کرد.
هیات داوران بر این باور است از آنجا که کتب موجود هم به لحاظ کیفی،
هم به لحاظ کمی آیینه تمام نمای ادبیات دفاع مقدس نیست. اگر رصد خوبی در حوزه
ادبیات دفاع مقدس صورت بگیرد و در ایام فراخوان، اطلاع رسانی فراگیر باشد، شاهد
آثار بهتری خواهیم بود.
با این حال در میان آثار راه یافته به مرحله نهایی موضوع کتابها هم
به لحاظ تنوع و هم به لحاظ اهمیت و جاذبه قابل توجه است.
اما محدود بودن تعداد ناشرانی که آثارشان در این جشنواره عرضه شده
است همچنین محدود شدن آثار انتخابی فقط به گروه سنی ه (متوسطه دوم) و کم توجهی به
گروه‌های سنی ب،ج،د (دو دوره ابتدایی و متوسطه اول) از جمله نکاتی است که
برای دوره بعدی نیاز به توجه دارد.
اطلاع رسانی هوشمند و فراگیر استفاده از ظرفیت تشکلهای فعال و صاحب تجربه در حوزه نشر دفاع مقدس از جمله (مجمع ناشران
دفاع)مقدس؛ بستر سازی برای تولید بیشتر و کیفی تر برای گروه‌های سنی ب،ج،د از جمله نکاتی است که هیات داوران این دوره از جشنواره
خواستار توجه و تعمیق در دوره بعدی جشنواره کتاب رشد است.
هیات داوران
رحیم مخدومی/ جواد کامور بخشایش/ امیر شهریار امینیان/ محمد حسین
کریمی پور
داستان نوجوان
به یقین عصر حاضر را باید عصر نبرد روایت‌ها دانست. اینک، ما در
جهانی زندگی می‌کنیم که در آن هر کس داستان‌پرداز بهتری باشد، مقبول‌تر و بر افکار
مردم مسلط‌تر خواهد بود. شاید بارزترین مصداقِ اثر‌گذاری داستان را بتوان در
مجموعه ماندگار «هزار و یک شب» سراغ گرفت. داستان‌های حیات‌بخشی که شهرزاد قصه‌گو
با نقل آنها فرصتِ زندگی خود و دختران شهرش را روز‌به‌روز تمدید می‌کند و هر شب
برای منصرف کردن پادشاه خون‌ریز از کشتن دیگران، طرحی نو می‌افکند تا اینکه در
نهایت روح پریشان او را سامان می‌بخشد. شهرزاد قصه‌گو- به نمایندگی از تمام قصه‌گویان-
به‌طور نمادین حیات‌بخش بودن قصه و داستان و تأثیر آن در روح و جان آدمیان را
گوشزد می‌کند. با این وصف، قصه و داستان می‌تواند احساسات و عواطف مخاطبان را جهت
دهد. یا چنانکه «بِرنو بتلهایم» درکتاب «افسون افسانه‌ها» تاکید می‌کند: - داستان‌های
بزرگ، انسان‌های بزرگ می‌پرورند. - با داستان می‌توان عواطف انسانی را در جهت خاصی
هدایت کرد. - بدون تخیلات امیدبخش، ما برای مقابله با شوربختی‌های زندگی توان کافی
نخواهیم داشت. کودکی و نوجوانی دورانی است که باید این تخیلات در آن تغذیه شوند.
با این وصف، داستان‌های خوب می‌توانند برای مخاطب و بویژه نوجوانانی که دوره حساس
بلوغ را طی می‌کنند و در آستانه نوعی تحولِ شناختی قرار گرفته‌اند، نقش «شبیه‌سازِ
زندگی» را ایفا کنند. سوء‌تغذیه فرهنگی که امروز از آن رنج می‌بریم و مدام در جاده‌های
زندگی از ما قربانی می‌گیرد، بیشک تا حد زیادی ناشی از این است که ما و
فرزندانمان بدون سیر و سفر در داستان‌های ناب، سر از جاده‌های پر پیچ و خم زندگی
در‌می‌آوریم و در عرصه اجتماعی تلفات بالایی داریم! خلاصه اینکه، یک ملت با‌هویت
تا زمانی به حیات خود ادامه می‌دهد که بتواند ارزش‌های متعالی خود را در فرزندانش
تداوم ببخشد و برای چنین استمراری هیچ چیز با داستان‌های شور‌انگیز که بر روح و
جان مخاطب رسوخ نماید، برابری نمی‌کند. از این رو، غربالگری داستان‌ها و ارائه
نمونه‌های اثر‌گذار و ارزنده آنها به مخاطبان، اهمیتی مضاعف می‌یابد که امید می‌رود
این مهم بیش از پیش در جشنواره کتاب رشد مورد عنایت قرار گیرد و از طریق ارتباط هر
چه فرا‌گیر‌تر با ناشران و نویسندگان این عرصه، در تغذیه معنوی فرزندان این مرز و
بوم نقش‌آفرینی کند.
در بخش رمان و داستان کوتاه نوجوان که در پی فراخوان سراسری و توسط
ناشرات ذیربط به دبیرخانه جشنواره تحویل شده بودند، در مجموع ۷۸ عنوان کتاب در
چرخه داوری قرار گرفتند. که از این تعداد، ۵۵ عنوان آثار ترجمه و باز‌نویسی و ۲۳
عنوان آثار تالیفی خلاق بودند. گروه داوری در مرحله اول
به این تصمیم رسیدند که اولاً قضاوت در خصوص آثار ترجمه مستلزم تطبیق آنها با نسخه‌های
اصلی(لاتین) است، دوما قوت یا ضعف اثر بیشتر به نویسنده اصلی باز‌می‌گردد تا
مترجم، و تقدیر از مترجم حتی اگر بر آن اصرار داشته باشیم، نیازمند مقدمات و
تمهیداتی است که فعلاً فراهم نشده‌اند. لذا با اتفاق نظر داوران، آثار ترجمه از
گردونه داوری کنار گذاشته شدند تا انتخاب، محدود به آثار نویسندگان بومی باشد. در
این میان، سطح کیفی آثار نسبت به سال گذشته تغییر محسوسی نداشت. به‌طوری که گروه
داوری از میان تمام رمان‌ها و مجموعه داستان‌های مورد بررسی، پنج اثر را شایسته
نامزدی جشنواره تشخیص داد که عبارتند از: ۱. آتشگاه، نوشته احمد مدققی، انتشارات «صاد»
۲. رد انگشت‌های اصلی، نوشته حسین قربانزاده‌خیاوی، انتشارات «سوره مهر» ۳. گرگ‌های
دهکده برفی، نوشته منصور علیمرادی، انتشارات «مدرسه» ۴. کلاس‌مخفی، نوشته محمد‌کاظم
اخوان، انتشارات«پیدایش» ۵. شوپه، نوشته حمید‌رضا یعقوب‌زاده، انتشارات «قصه و
داستان»
گروه داوری از میان این
نامزدها، یک اثر به عنوان کتاب برگزیده سال و یک اثر را به عنوان کتاب شایسته
تقدیر تشخیص داد که در آیین اختتامیه جشنواره به اطلاع عموم خواهد رسید.
به‌رغم کم‌تعداد بودن آثار قابل قبول و برخوردار از معیارهای
پذیرفته شده داستان‌پردازی، برخی آثار، از جمله نامزدهای جشنواره توانسته بودند به
سطح کیفی خوبی دست یابند و در بهره‌گیری هنرمندانه از عناصر داستانی و خلق آثاری
جذاب، باور‌پذیر و برخوردار از درون‌مایه تاثیر‌گذار، موفق عمل نمایند. نوآوری درانتخاب موضوع داستان‌ها و توجه به نیازهای روان‌شناختی
و هویتی مخاطبان از جمله جنبه‌های بارز آثار این دوره بوده است.
بخش قابل توجهی از کتابهای بررسی شده در این دوره به دلیل پاره‌ای
ضعف‌ها که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود، به عنوان کالاهای فرهنگی که
تاثیر نا‌خود‌آگاه بر دیدگاه‌ها و حتی رفتار مخاطبان دارند، از سطح کیفی قابل بالا
و قابل توصیه به مخاطبان برخوردار نبودند.
۱. در میان آثار، کتاب‌هایی مشاهده می‌شدند که چاپ اول آنها
سال‌ها قبل بوده و با تعویض ناشر، به عنوان چاپ اول معرفی شده بودند. لذا جا دارد
ناشران محترم برای احترام به مخاطبان و پیشگیری از خطا در جشنواره‌های فرهنگی،
حتما این قبیل اطلاعات را در شناسنامه کتابها درج نمایند. ۲.پیشنهاد می‌شود
ناشران محترم بویژه در انتشار آثار داستانی، از مشورت تیم‌های کارشناسی زبده
استفاده نمایند تا اولا کمتر شاهد آثار کم‌مایه باشیم، دوماً بازدهی بالاتر سرمایه‌گذاری
خود را تضمین نمایند. ۳. جا دارد، سیاست‌گذاران محترم فرهنگی با تعریف مشوق‌هایی
منطقی از آثار برتر حمایت نمایند و با اقداماتی از قبیل، خرید شمارگان قابل توجهی
از این آثار برای تجهیز کتابخانه‌های مدارس و کتابخانه‌های عمومی، قابلیت دسترسی به آثار فاخر و اثر‌گذار
را ارتقا بخشند.
همچنین جا
دارد، نظام تعلیم‌و‌تربیت از طرق مختلفی همچون تولید محتوای با‌کیفیت در مجلات
رشد، شبکه شاد، شبکه ملی مدارس(رشد) و غیره به پرورش قریحه ادبی دانش‌آموزان و
آینده‌سازان میهن اسلامی، توجه ویژه مبذول نمایند. در این راستا تقویت مرکز بررسی
آثار مجلات رشد و اندیشیدن تمهیداتی برای برپایی دوره‌های آموزش نویسندگی در مناطق
آموزش‌و‌پرورش می‌تواند راهگشا باشد.
با تقدیم احترام و
به امید روزهای درخشان‌تر در عرصه
ادبیات ایران عزیز
مهری ماهوتی، یوسف‌قوجق، حبیب یوسف‌زاده
بیانیه هیات داوران بخش کتابهای شعر:
شعر همواره در تمدن ایرانی اسلامی در کنار وجوه زیبایی‌شناختی اصیلش،
به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تعلیم و تربیت نقشی بی‌بدیل در انتقال داشته‌های
فرهنگی و فکری به نسل‌های نو ایفا کرده است.
شعر خردسال، کودک و نوجوان امروز نیز در چنین جایگاهی ایستاده و از پرمخاطب‌ترین
گونه‌های ادبی به شمار می‌رود.
کتابهای رسیده به این دورة جشنواره کتاب رشد، حکایت از رشد و رونق این
گونه ادبی و همراه شدن بیشتر آن با نیازهای کودکان و خانواده‌ها دارد.
در این میان البته شعر خردسال، هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی جایگاه
بهتری یافته و شاید ضروری باشد تدابیری برای حفظ و ارتقای شعر کودک و نوجوان اندیشیده
شود.
کم‌شمار بودن آثار مناسب در دو گروه دانش‌آموزان دبستانی که بایستی شعر
معیار و بر اساس دستور زبان بخوانند و نوجوان که نیاز به تنوع و تکثر آثار مناسب رده‌ی
سنی‌شان دارند از کاستی‌های این دوره به حساب می‌آید.
متنوع نبودن قالب‌ها و فرم‌های شعری در اشعار گروه سنی نوجوان و جای خالی
گونه‌های ادبی مثل منظومه‌های داستانی، حکایت منظومه طنز و فکاهه و نیز حماسه قابل
ذکر است.
با توجه به نیازهای گروه‌های سنی دانش‌آموزی عنایت به نکات دستور زبان
و ساختار جملات و جایگاه عبارت‌ها و ترکیب‌ها بیش از پیش ضروری است.
از منظر کتابسازی و صفحه‌آرایی در مجموع شاهد تنوع و نگاه هنرمندانه
طراحان هستیم. هرچند انتظار می‌رود تلاش‌های بیشتری در جهت نوآوری و نشاط و چشم‌نوازی
تولیدات صورت گیرد.
علوم تربیتی و روانشناسی
ستایش و سپاس مخصوص خدای حکیم و آگاهی است که هر
آنچه در آسمان‌ها و زمین است، همه ملک او است و درود بر پیامبر(ص) که کتاب وحی
الهی معجزه جاودانه او است و صلوات بر خاندان پاک او که مفسران بی‌عیب و خطای کتاب
خداوند و تبیین‌گران سنت فرستاده حق هستند در فرهنگی که معجزه بزرگ پیامبر
بزرگوارش کتاب است و کتاب ارجمند دینی‌اش به قلم سوگند خورده است، کتاب خواندن،
ارزش و اعتباری ویژه دارد. در این فرهنگ تمام فعالیت‌‌هایی که به ترویج کتابخوانی
میانجامد، رفتاری دینی و ارزشی است. علوم تربیتی شاخه‌ای از
علوم انسانی است که به موضوع آموزش و پرورش آدمی می‌پردازد و وجوه بی‌پایان آن از
جمله یادگیری، رشد، به‌کارگیری و تقویت نیروهای فکری و بدنی و... را مورد بررسی
قرار می‌دهد. هر چه که به نوعی به تعلیم و تربیت انسان ها مربوط می‌شود شاخه‌ای از
حیطهی وسیع علوم تربیتی است. روانشناسی از دسته علوم ضروری و
حیاتی برای جامعه امروزی می‌باشد. روانشناسی علم بررسی رفتار، عملکرد و ساختار
روانی افراد است. همچنین روانشناسی کاربرد علم برای شناسایی رویدادها، درمان
مشکلات سلامت روان، بهبود آموزش، اشتغال و روابط است. علم روانشناسی تلفیقی از
علوم کاربردی، آموزشی و تئوری است. بهره‌گیری از این دانش به تصمیم‌گیری بهتر و
اجتناب از موقعیت‌های استرس‌زا کمک می‌کند. روانشناسی به مدیریت زمان، هدف‌گذاری،
رسیدن به اهداف و شیوه زندگی مؤثر کمک می‌کند. از طرفی با توجه به فلسفه و آموزش
فراگیر، لزوم حضور کودکان و افراد با نیازهای ویژه در سطح جامعه و بهره‌مندی این
قشر از تمامی امکانات موجود بویژه امکانات آموزشی، همانند سایر افراد جامعه، اهمیت
توجه به روانشناسی کودکان استثنایی را دو چندان می‌کند. لذا توجه به این دو موضوع
در جشنواره کتابهای آموزشی و تربیتی رشد قطعاً سبب خواهد شد که مؤلفان به
منظور افزایش اطلاعات ناشران، مترجمان و عموم جامعه به این دو حیطه علمی توجه ویژه
و بیشتر داشته باشند.
هیات داوران بخش علوم تربیتی و روانشناسی بیستمین
جشنواره کتاب رشد ضمن تقدیر و تشکر از مترجمان و ناشرانی که با توجه به شرایط
اقتصادی موجود همواره با کوشش خود چراغ نشر را روشن نگه می دارد، بر مبنای شاخص
های ذکر شده در بیستمین جشنواره کتاب رشد را داوری کرد. در بیستمین جشنواره
کتابهای آموزشی و تربیتی رشد، تعداد 28 عنوان کتاب در قالب دو گروه علوم تربیتی
وروانشناسی دریافت شد که ازاین تعداد 19عنوان کتاب به گروه روانشناسی با دو
زیرمجموعه روانشناسی و کودکان استثنایی و 9عنوان کتاب به حوزه علوم تربیتی مربوط
بوده است . پس ازداوری وبررسی کتابها از میان آنها 7کتاب به مرحله نهایی داوری راه یافتند. ضمنا
از این تعداد 7کتاب 2کتاب تالیفی و5کتاب ترجمه ای بوده است . باید این موضوع را
عنوان نمود که در زمینه کودکان و دانش آموزان کتابها از تنوع بسیار کمی برخوردار بودند و در رشته علوم تربیتی و
روانشناسی کتاب‌هایی که ارسال شده با کیفیت خیلی مطلوب فاصله داشتند. توجه به
نوآوری، جذابیت، انسجام و تناسب کتاب، ترویج ارزش‌های دینی، عدم تبلیغ الگوها، همسویی محتوا با سند تحول
بنیادین وآینده نگری و ساختار طراحی جلد با توجه به محتوا؛ توجه به صفحه آرایی و
رعایت اصول و مبانی حرفهای و خلاقیت و نوآوری در صفحه آرایی؛ توجه به گروه سنی و
تناسب تکنیک با گروه سنی و نگاه به فرهنگ بومی و ایرانی اسلامی از جمله شاخص های
داوری این دوره از جشنواره بوده است.
هیات داوران بر این باور است که تنوع کیفی آثار
رسیده به دبیرخانه جشنواره قابل توجه است. همچنین اعتقاد داریم در کنار کوشش های
خلاقانه و ستودنی در این عرصه تا رسیدن به وضعیت مطلوب با عنایت به هویت ایرانی
اسلامی و سابقه درخشان کتاب آرایی در دوران پس از اسلام هنوز فاصله وجود دارد.
هیات داوران بخش علوم تربیتی و روانشناسی کتاب
بیستمین جشنواره کتاب رشد
دکتر علی محبی ؛ دکتر جواد عینی دکتر
احمد رمضانی دکتر مسلم شجاعی خانم دکتر معصومه صمدی خانم دکتر مژگان فرهبد
علوم
کاربردی
بیستمین دوره جشنواره ملی کتاب رشد در حالی به
ایستگاه پایانی می‌رسد که حوزه تولید، تالیف و انتشار کتابهای
آموزشی به دلیل شیوع ویروس کرونا در جهان، با چالش‌های متعددی روبرو بوده و فرصت‌های بسیاری را تا حد زیادی از
دست داده است. اما در عین حال با خلاقیت کودکان و نوجوانان، خانواده‌ها و ناشران
عزیز و با استفاده از ظرفیت‌های ارتباطی جدید، از همین چالشها به
عنوان فرصتی برای رشد کتابخوانی می‌توان بهره برد.
هیات
داوران گروه علوم کاربردی بیستمین جشنواره ملی رشد، پس از مطالعه و بررسی کتابهای
رسیده به دبیرخانه جشنواره، کتابهای برگزیده و تقدیری را انتخاب و حاصل نقد‌ها و
نظرات خود را به شرح زیر اعلام می دارند: ۱- هیات داوران،
خرسندی و مسرت و تشکر ویژه خود را از ارسال کتابهای مختلف در علوم کاربردی بوسیله ناشران عزیز اعلام میدارد.
2- تغییرات گسترده اجتماعی و سیر شتابان رشد و تکوین علم و دانش، ایجاب می‌نماید
که همگام با رشد دامنه دانش و فناوری، به چگونگی کاربست ساحتهای
مختلف متناسب با نیازهای روز و توجه به برنامه درسی ملی
و نیازهای آموزشی، توجه بایسته‌ای از طرف نویسندگان، پژوهشگران و اهالی دانش در
کتابهای آموزشی صورت بگیرد. 3- با وجود تنوع کتابها
و تغییرات مناسب در ظاهر و طراحی جلد و شکل کتابها، جای خالی
ویراستاری مجرب و متن شناس به عنوان همراه و راهنمای نویسنده، بخصوص در کنار
نویسندگان جوان، می‌تواند به بهبود و ارتقاء متن کمک شایانی کند. از سوی دیگر،
ویراستار علمی، به ویژه در بخش کتابهای کمک آموزشی شاخه های فنی و حرفه ای و
کاردانش، ضرورتی انکارناپذیر است. 4- ضمن
ابراز امتنان از ناشران و اهالی صنعت چاپ در همراهی با نویسندگان با وجود چالش‌های
مختلف حرفهای، انتظار می‌رود در ارتقای روزافزون کیفیت علمی کتابهای آموزشی و متناسب
سازی محتواها با برنامه درسی بستههای تربیت و یادگیری، تلاش مداومی صورت گیرد. 5- سازمان پژوهش
و برنامه ریزی آموزشی دست‌یاری خود را به سمت نویسندگان، مترجمان و اهالی تفکر و
پژوهش، دراز می‌کند و امیدوار است در سالهای آینده شاهد درخشش بیشتر کتابهای
حوزه فنی و حرفه ای و کاردانش باشیم.
هیات داوران کتاب های علوم کاربردی بیستمین جشنواره کتاب رشد
محمد رضا شکر ریز/ افشار بهمنی/ پرستو آریان نژاد/ محمد نیک
افروز
فرهنگ و هنر
تفکر و بازتفکر در اندیشه ها، نیاز مستمر همهی ماست و کتاب است که نسبت مان را با خود، با جهان شگفت انگیز، با
دیگران و با خدای خود به شکلی اثربخش جهت می دهد، نو به نو و همیشگی، و در نسبت با
"فرهنگ" ، به عنوان پدیداری زنده و پویا، بس پر اهمیت تر است.
هر چند جریان تالیف و بالاخص نشر نیاز به حمایت و توجه جدی دارد و
مجموعه ای از تلاش‌های متنوع، قبل و بعد از جشنواره، نیاز است تا به مطلوب نزدیک شود،
اما نکته حائز اهمیت آن است که کتابهای مورد داوری در بخش "فرهنگ و هنر" مسطوره قابل دفاع از
کمیت و کیفیت موجود هم نبوده و ضروری است در شیوه جذب اثر به دبیرخانه و اشاعه
جشنواره برای ادوار آتی تغییری در شیوه جذب اثر مد نظر قرار گیرد. توجه به حوزه
رسانهها و فضای دیجیتال توسط مولفین، مترجمین و انتشارات مختلف که نشان از
یک نیازسنجی عمومی دارد. - توجه به رویکرد تربیتی و دارا بودن ارزش‌های آموزشی در غالب آثار این بخش از جمله نقاط قوت کتابهای راه یافته
به این دوره از جشنواره است.
شمار اندک کتاب های این بخش نسبت به حوزه وسیع زمینه ای و تعدد
موضوعات - نبود تنوع کافی کتاب ها در همه ی رشته های هنری نیز از جمله نکات ضعیف
این دوره از جشنواره به شمار می رود.
هیات داوران بخش فرهنگ و هنر تغییر و توسعه در شیوه جذب آثار؛ اشاعه بیشتر جشنواره؛ معرفی و ایجاد
فرصت های متنوع برای کتابهای برگزیده و تقدیری؛ ایجاد حمایت های مختلف در طول سال از مولفین و
مترجمین در راستای جشنواره، ایجاد فعالیت‌های تکمیلی برای دانش آموزان و معلمان در راستای جشنواره، مطالعه و
پژوهش پیرامون نیازسنجی کتاب ها با مخاطب بالاخص دانش آموز و در اختیار قرار دادن
نتیجه مطالعه به ذی نفعان را از جمله نکاتی می داند که لازم است ناشران و دبیرخانه
جشنواره به آن توجه نمایند.
گروه داوری فرهنگ و هنر
وحید گلستان/ مصطفی زراوندیان/ محمد آذر فر
کمک آموزشی
کتابهای کمک آموزشی نقش مهمی در تکمیل برنامههای درسی دارند و به عنوان آثار و رسانهی مکتوب می‌توانند وجوهی از برنامه درسی را که در کتابهای درسی به آنها کمتر پرداخته می‌شود، پوشش دهند. از این بابت این نوع از کتابها همیشه در کانون توجه دانش آموزان و خانوادههای آنها قرار می‌گیرد. بازار فروش نیز موید این نکته می‌باشد.
جشنواره امسال یک ویژگی مهم داشت و آن هم تجمیع تمام کتابهای کمک آموزشی در تمام رشتهها و موضوعات بود به همین علت هم تعداد آثار رسیده به این مرحله زیاد
بود و هم تنوع آنها مقایسه و انتخاب را برای هیات داوران دشوار می‌کرد. در مجموع از 109 اثر رسیده به جشنواره در مرحله اول؛ کتابها با نظر داوران غربالگری شد تا فرصت بیشتر برای بررسی دقیق تر آثار
منتخب فراهم کند به این ترتیب تعداد 43 عنوان کتاب یا مجموعه به مرحله نهایی داوری
رسیدند. از این میان تعداد 6 اثر (مجموعه ) شامل 31 جلد کتاب نامزد دریافت جایزه
شدند. هیات داوران با توجه به جمیع جهات دو مجموعه (شامل 3 و 4 جلد کتاب) را
شایسته تقدیر و یک مجموعه دو جلدی را به عنوان برگزیده این جشنواره انتخاب کرد.
از نقاط قوت جشنواره امسال به تعداد قابل توجه کتاب های تالیفی در
این مرحله می توان اشاره کرد. تمام عناوین منتخب و عمده آثار نامزده شده تالیفی
بودند و امیدواریم این روند در سالهای بعد نیز ادامه داشته باشد. هم چنین تعداد قابل ملاحظهای از آثار رسیده به جشنواره به موضوعات محیط زیستی و توجه به حفظ
محیط زیست، بقای جانوران و گیاهان و مصرف درست پرداخته بودند.
کماکان کتابهای ترجمه‌ای که اغلب آنها
به بومی سازی شدن نیز توجه ندارند در بین کتاب ها دیده میشوند. ساده تر بودن تولید چنین کتاب‌هایی و هم چنین پر هزینه بودن کتاب های تالیفی به خصوص آثاری که نیاز
به تصویرسازیهای جذاب یا عکاسیهای حرفهای دارند، ناشران را به طور طبیعی به سمت کتاب های ترجمه ای سوق می
دهد.
در این دوره کتاب برای مخاطب معلم و دانشجویان جهت کمک به کار معلمی وجود نداشت. اغلب ناشران نسبت به
این موضوع کم توجه هستند و دلیل آن عدم وجود بازار مناسب است و در این خصوص مسولان
آموزشی باید راهکارهای حمایتی از جمله خریدهای سازمانی را در پیش بگیرند تا ناشران
کتاب ها به این موضوع تمایل پیداکنند. از طرفی دیگر ناشران نیز می توانند در میان
آثار خود جایی برای این موضوع باز کنند.
هیات داوران کتابهای کمک آموزشی
خسرو داوودی / الهام رخشنده دوست/ مریم انصاری
کودک و خردسال
بیانیۀ هیات داوران
بیستمین جشنوارۀ کتاب رشد وزارت آموزش‌و‌پرورش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
دفتر انتشارات و فناوری آموزشی - ۱۴۰۱
گسترش روز افزون رسانه‌های
دیجیتال سبب تهدید جایگاه کتاب و شوق کتابخوانی در میان کودکان ایرانی شده و کاهش
چشمگیر تیراژ کتاب در کشور ما موجبات نگرانی‌های جدی صاحب‌نظران و اندیشمندان را
فراهم کرده است. این در شرایطی است که با مراجعه به آمار سرانه مطالعه در جوامع
پیشرفته درمی‌یابیم کتابخوانی و مطالعه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و شوق
مطالعه در میان مردمان آن جوامع همچنان وجود دارد. بیتردید برنامه‌ریزی‌های اصولی
برنامه‌ریزان فرهنگی هر کشور یکی از عوامل حفظ شرایط مطالعه کتاب در آن مرزوبوم
است. جای خرسندی است که وزارت آموزش و پرورش ایران نیز سال‌هاست که با برگزاری
جشنواره کتاب رشد اقدام به شناسایی آثار برتر نویسندگان نموده و علاوه بر معرفی
این آثار به علاقه‌مندان، زمینه تشویق ناشران را برای انتشار بیشتر این کتابها
فراهم ساخته است. دو بخش از این جشنواره شامل داستان های خردسالان و داستان‌های
کودکان است که امسال تعداد ۱۶۰ کتاب از سوی داوران این بخش‌ها مورد
بررسی قرار گرفت.
هیات
داوران این بخش‌ها، پس از بررسی آثار، پیشنهادات خویش را به شرح ذیل اعلام می دارد:
1-
از آنجا که نثر مترجمان صاحب‌قلم بخش مهمی از ادبیات هر کشور را در بر می‌گیرد،
ضرورت آشنایی با تجارب صاحب‌نظران جهانی ایجاب می کند که ترجمه کتابهای داستان
کودک دیگر کشورها نیز در بخشی مستقل در این جشنواره بررسی شوند.
2- به‌دلیل تفاوت‌های جدی
داستان‌های تصویری بدون متن با داستان‌های مکتوب و مصور و تاتیرات گسترده این آثار
بر بالندگی خلاقیت کودکان، پیشنهاد می شود این گونه آثار نیز مستقلاً بررسی و
ارزیابی شوند.
3-
پیشنهاد می‌شود در روند بررسی و ارزیابی، کتابهای دربرگیرنده مجموعه چند داستان
هم، مستقل از کتابهای دارای یک داستان بررسی شوند.
4-
اینک که برگزاری بیست دوره جشنواره کتاب رشد به تولید گسترده ی این آثار یاری
رسانده است، انتخاب فقط یک اثر برگزیده از میان تعداد کثیر کتاب های هر بخش کافی
نیست. لذا پیشنهاد می‌شود حداقل سه اثر در هر بخش انتخاب و معرفی گردند تا هم
موجبات دلگرمی و تشویق بیشتر نویسندگان و ناشران محترم فراهم شود و هم آثار توانای
بیشتری در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.
5-
با توجه به ضرورت اجتناب ازمستقیم گویی و آموزش مستقیم مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی و
انسانی در داستان، پیشنهاد می‌شود نویسندگان محترم به تمرکز بر عنصر لذت و سرگرمی
به‌مثابه اصول جدی و مهم در داستان کودک توجه نمایند.
برای
همه نویسندگان و ناشران اندیشمند کتابهای داستان که مهمترین تولید کنندگان کتاب
های کمک‌آموزشی هستند و نیز برگزارکنندگان محترم جشنوارخ کتاب رشد، توفیق هرچه
بیشتر آرزو می‌کنیم.
هیات داوران
حسن
دولت آبادی - فهیمه شانه - نگین صدری زاده - مسلم قاسمی - زهرا محسنی‌فرد
گروه مطالعات دینی
در روزگار ما، هویت ایرانی اسلامیِ
نوجوانان و جوانان سرزمینمان، پژواک بلندی از خداجویی و عاملی برای رهایی از
بندهای جهانِ پرفسون و دنیای سرمایه پرست است و راز این همه هجمه بر ما نیز
پیداست: تا چراغ آیین و فرهنگ از کفِ ما بربایند و بیراهه را راه نشان دهند.
جشنواره رشد در این موج خیز، فانوسی
است که میکوشد تا پیشِ پایی روشن کند و راهی گشاید و آثاری شایسته را نشان
کرده و بر چشم دانش آموزان و معلمان برنشاند. از این روی بخش مطالعات دینی کتاب
رشد، کوشید تا با بررسی و داوری کتابهای واصله در این حوزه آنچه را که مناسبترین است را برگزیند. استواری علمی معرفتی و تناسب با مخاطبانِ حوزه
تعلیم و تربیت دو اصلِ مهم این گزینش بوده است.
آنچه از کتابهای حوزه دین که در این جشنواره به دست ما رسید، جملگی سرمایه و
ظرفیت‌های این عرصه نبود و جای بسیاری از کتابها و ناشران توانمند دینی خالی بود و این نقیصهای مکرر است که هرساله تکرار می‌شود و جای آن دارد که اولیاء و دست اندرکاران این جشنواره ترتیبی
فراهم آورند تا کتابهای اصلی این حوزه مجال حضور و بروز یابند. با این حال از میان آثار
واصله کتابهای اندکی با رویکرد مخاطبان اموزش و پرورش و با نظرداشتِ نیازهای
دینی و تربیتی ایشان نگارش شده بودند که البته درشمار آثار منتخب جای گرفتند.
از جمله مزایای این دوره، رشدِ برخی مولفان و ناشران با انگیزه ای
است که میکوشند تا آثاری مستند به قرآن و کلام معصومان(ع) فراهم آورند و هم
زبان و فضایی برای ارتباط خلاقانه با مخاطب بکارگیرند. این جریان نیازمند حمایت و تنظیم گری از سوی نهاد رسمی تعلیم و تربیت کشور است
همچنین وجود برخی مجموعههای اعتقادی و معارفی چند جلدی از بزرگان و صاحب نظران عرصه تعلیم و
تربیت از جمله دیگر نقاط قوت این جشنواره بود.
کمبود آثار پاسخگو به زیست و نیازهای
نو شونده دانش آموزان در میان آثار
پرشمار معارف دین بسیار به چشم می‌آید و شایسته است تا در معارف نگاری ما بیش از آنکه مطلوبیات مولفان
و کتاب پردازان اصالت یابد، مطالبات و نیازهای جامعه دینی اولویت یابد. همچنین رواج کتابسازی و تبدیل مجالس و جلسات به کتابهای گفتاری، هنوز از جمله بیماری های رایج در حوزه نشر آثار دینی است
که در این دوره نیز نمود داشته است. با آنکه ناشران خلاق و هنرور کم نیستند ولیکن
هنوز بسیاری از آثار با ضعفهای مفرط هنری و کتاب آرایی مواجهند. شمارگان محدود کتابها جدای از آنکه بازتابی از افول نشر کاغذی است ولیکن زنگ خطری برای
متولیان فرهنگ و تعلیم و تربیت کشور نیز هست تا تدابیری فرهنگساز در این مساله
اندیشه و اجرا نمایند.
هیات داوران این دوره از جشنواره ضمن تقدیر از همه ناشرانی که آثار
خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کرده اند پیشنهاد می‌کند؛ فرآیند مناسب برای حضور اکثریت کتابهای منتشره در عرصه مطالعات دین در این جشنواره باز طراحی شود. ؛ چاره اندیشی برای معرفی و ترویج و بهره مندی جامعه تعلیم و تربیت از
آثار منتخب و فرهنگسازی کتابخوانی در قالب جشنواره های مکمل جشنواره رشد در سطح
مدارس تدبیر شود. کشف و هدایت ناشران و
مولفان توانمند در مسیر تالیف و نشر کتاب های همسو با اهداف برنامه درسی و سنجش مستمر اثربخشی جشنواره رشد نزد معلمان و دانش آموزان و
بازآفرینی و بازطراحی فرایندهای مدیریت و اجرای جشنواره بر این اساس صورت پذیرد.
هیات داوران بخش مطالعات دینی
یاسین شکرانی/ رضا سلامت پناه/ سید سجاد طباطبایی نژاد
گروه مطالعات اجتماعی و تاریخ
روزِ تنعم و شبِ عیش و طرب مرا/ غیر از شبِ مطالعه و روزِ درس نیست.
شاید مطلوبِ جشنوارة کتابِ رشد این باشد که بر مدار تربیت و یادگیری، مرز کتاب
درسی، کمک درسی و غیردرسی را کمرنگ کند تا مخاطبان را با کتاب و کتاب خوانی دم
خور و مأنوس سازد و برای تلاقی تولید، توزیع و مصرف فرهنگی و تربیتی، همة کنشگران
عرصه تربیت را مخاطب ساخته و گرد هم آورد. بیشک این هدف، توش و توان و همت و
حمیتی میطلبد که شاید بیش از رزقِ مقسوم جشنوارۀ کنونی به نظر آید، ولی بیتردید
همین ظرفیت و قابلیت موجود نیز پذیرفتنی و چه بسا ستودنی است و به هیچ بها و بهانهای
نباید آن را مهمل و عاطل گذاشت و بر اهالی فرهنگ و تربیت است که برای کارایی و
اثربخشی آن همت کنند.
هیچ نوشته و محصول فرهنگی بدون مخاطب نیست. بهتر بگوییم همواره نوشتهای که مخاطب
معین دارد از وزانت و وثاقت بیشتری برخوردار است. مخاطبان جشنوارة کتاب رشد همة
کنشگران عرصه تربیت اعم از خانواده ها، دانش آموزان، آموزگاران، هنرآموزان،
دبیران، کارشناسان، مدیران و سیاستگزاران کشورند. همچنان در حوزة گسترده و متنوعِ
مطالعات اجتماعی و فرهنگی به نیازهای هیچ کدام از مخاطبان به صورت ویژه توجه نمی
شود و اقتضائات و سلایق آنان به طور خاص مطمح نظر قرار نمی گیرد و جشنوارۀ رشد در
هدایت و جلب توجه ناشران، هنرمندان، نویسندگان و مترجمان به این سو و رفع این مشکل
همواره در آغاز راه است.
آنچه از کتابهای حوزة
مطالعات اجتماعی و فرهنگی در این دوره از جشنواره به دست ما رسید، تمامی محصولات
این عرصه نبود و جای بسیاری از کتابها
و ناشران خالی بود و این نقیصه هرساله تکرار می‌شود.
این شرایط، اقتضا می کند دست اندرکاران جشنوارۀ رشد از یک سو و ناشران و نویسندگان
از سوی دیگر برای حضور و بروز کتابهای این حوزه،
همت کنند و چاره بیاندیشند. به هر تقدیر از میان آثار رسیده نیز کتابهای پرشماری
در شِمار آثار منتخب قرار نگرفت. هیأت داوران با دقت و ملاحظه جمیع جهات از
کتاب های تألیفی، یک مجموعة 5 جلدی و یک کتاب مستقل را شایسته تقدیر دانست. کتاب
های ترجمه‌ای در بین
کتاب های رسیده به جشنواره از کمّیت قابل توجهی برخوردارند. علی رغم استانداردها و
شاخص های مورد تأکید جشنواره چند مورد از کتاب های ترجمه ای که از کیّفیت خوبی
برخوردار بودند در عِداد آثار منتخب قرار گرفتند و دو مورد آن نیز شایستة تقدیر،
قلمداد شدند. نفس ترجمه و درس آموزی از دیگر فرهنگ ها، مطلوب و در مواردی ضروری
است به ویژه در جایی که این آثار به شیوة فعال و خلاق و متناسب با هویت فرهنگی
جامعه و نیازها و مسائل آن انتخاب می شوند ولی حتماً باید مراقبت کرد که ساده تر
بودن تولید کتابهای ترجمه ای
و هم چنین پر هزینه و دشوار بودن کتاب های تألیفی به خصوص تولید آثار فاخر، مؤثر و
مورد نیاز مخاطبان ویژة جشنوارة رشد، ناشران را به سمت کتاب های ترجمه ای سوق ندهد.
باید تأکید کرد که عواملی چند همچون اقتصاد نشر و وضعیت بازار کتاب و
فرهنگ کتاب و کتاب خوانی و ... می تواند ضریبِ آثارِ مخربِ غفلت ها، کم توجهی ها و
سوء تدبیرها را به گونه ای افزایش دهد که لطمات جبران ناپذیری به پیکرۀ فرهنگ و
تربیتِ جامعه وارد سازد.کمیت و کیفیت تولیدات حوزة مطالعات اجتماعی و فرهنگی سهم
ویژهای در رشد و
تعالی هویت فرهنگی ما دارند و افت و خیزهای آن از اهمیت بی بدیلی برخوردار است. بی
شک این نقش و سهم از شاهراه تعلیم و تربیت رسمی و عمومی، اهمیت فزاینده می‌یابد. لذا کشف
و هدایت ناشران و مؤلفان اصیل، فاخر و توانمند برای تألیف و نشر کتاب های همسو با
برنامۀ درسی و تربیتی کشور از طریق جشنواره رشد و البته ارزیابی مستمر کارایی و
اثربخشی خود جشنواره، در نزد همة کنشگران تربیت و بازخوانی و بازسازی فرایندهای
آن، بر این اساس، پیشنهاد می گردد. والحمدالله رب العالمین
هیات داوران
لطیف عیوضی/ مهدی باقریان/ محمد صادقیان/ سمیه
طباطبایی/ علی اکبر ناسخیان