داور گروه تفکر و پژوهش هجدهمین جشنواره کتابهای آموزشی و تربیتی رشد میگوید: پرورش انسانهای متفکر برای جامعه از پرورش انسان دایرهالمعارفی برای شرکت در آزمونها ارزش بیشتری دارد. اینکه تعداد زیادی از فارغالتحصیلان مدارس و دانشگاهها فاقد مهارتهای لازم برای زندگی فردی و جمعی از جمله تفکر هستند، نتیجه نگرش نادرست به موضوع است.
میترا دانشور در گفتوگو با ستاد خبری هجدهمین جشنواره کتابهای آموزشی و تربیتی رشد، در پاسخ به این سؤال که درس «تفکر و پژوهش» تا چه اندازه در آشنا کردن دانشآموزان با پرسشگری، نقد صحیح، افزایش مهارت گفتوگو و علتیابی مسائل موفق بوده است، گفت: «پژوهشهایی که توسط دانشجویان علاقهمند به موضوع، انجام شده، اثرگذاری این درس بر پرورش تفکر منطقی و انتقادی را به اثبات رسانده است؛ اما این نتایج درباره کلاسهایی است که برنامهها و فعالیتهای کتاب تفکر و پژوهش را اجرا کردهاند نه درباره همه کلاسها. چون متأسفانه هنوز در نظام آموزشی اهمیت و ضرورت این درس و پرورش تفکر به اندازه کافی درک نشده است.»
وی افزود: «کارکرد نظام آموزشی در مدارس تغییر یافته است. اکثر مدیران، معلمان و اولیا تصور میکنند مدرسهای بهتر عمل میکند که بیشترین قبولی را در آزمون تیزهوشان، مدارس نمونه دولتی و کنکور و ... داشته باشد؛ لذا روی دروسی وقت صرف میکنند که حافظهمحورند یا ضریب بالایی در آزمونها دارند، در حالی که کارکرد اصلی مدارس این نیست.»
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: «پرورش انسانهای متفکر برای جامعه از پرورش دایرهالمعارفی برای شرکت در آزمونها ارزش بیشتری دارد. اینکه تعداد زیادی از فارغالتحصیلان مدارس و دانشگاهها فاقد مهارتهای لازم برای زندگی فردی و جمعی از جمله تفکر هستند، نتیجه همین نگرش است.»
دانشور در پاسخ به اینکه کتابهای آموزشی حوزه تفکر و پژوهش، چقدر متناسب با اهداف آموزشی این درس نگاشته میشوند و جشنواره کتاب رشد چقدر توانسته در ارزشگذاری به آنان مؤثر واقع شود، اظهار کرد: «وقتی ما در سال 1390 شروع به تألیف کتاب درسی تفکر و پژوهش کردیم، تعداد کتابهای مرتبط با این موضوع در بازار انگشتشمار بود. خوشبختانه وجود این کتاب، باعث شد ناشران، مؤلفان و مترجمان محترم به این موضوع توجه بیشتری نشان دهند و امروز پس از 9 سال کتابهای بیشتری در این مورد تألیف و ترجمه شدهاند. البته برخی از آنها با اهداف و مبانی فلسفی این درس در کشور ما تناسب ندارند و جشنواره کتابهای کمک آموزشی رشد باعث شده مناسبترین آنها شناسایی و معرفی شوند.»
این داور هجدهمین جشنواره کتاب رشد با تأکید بر اهمیت کتابهای تألیفی در این حوزه گفت: «گروه داوران در درجه اول به دنبال انتخاب کتابهای تألیفی هستند؛ اما متأسفانه کتابهای تألیفی هم تعدادشان کم است و هم معمولاً فاقد ویژگیهای ساختاری، محتوایی و روشی لازم هستند؛ در نتیجه، کتابهای ترجمه شده در داوریها امتیاز بیشتری میآورند. علت این امر تجربه و تخصص مؤلف اصلی کتاب در زمینه پرورش تفکر است.»
دانشور ابراز امیدواری کرد روزی به جایی برسیم که کتابهای تألیفی زیادی در حوزه پرورش تفکر در برابر داوران باشند و مدارس کتابهای مورد نظر خود را از بین کتابهای بیشتری انتخاب کنند.