نگاهی به مجلات با موضوع تاریخ

1. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

http://tarikh.maaref.ac.ir 

سردبیر: دکتر فاطمه جان‌احمدی

صاحب امتیاز این فصلنامه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و دانشگاه‌ معارف اسلامی است. این فصلنامه از سال 1390 شروع به انتشار کرد و از سومین شماره، یعنی تابستان 1390، درجه «علمی - پژوهشی» به آن داده شد. کلیه مقالات فصلنامه به‌طور رایگان قابل دانلود است.

اهداف فصلنامه چنین عنوان شده است:

- تولید و توسعه دانش در گستره تاریخ اسلام، تاریخ تشیع، امامان شیعه و فرهنگ و تمدن اسلامی.

- ارائه و نقد مطالعات و پژوهش‌های استادان معارف اسلامی دانشگاه‌های کشور.

- توسعه روش‌شناسی تاریخ، متناسب با نیازهای پژوهشی جهان معاصر.

 

 

 

2. پژوهش‌های علوم تاریخی

http://jhss.ut.ac.ir

سردبیر: منصور صفت ‌گل

فصلنامه «پژوهش‌های علوم تاریخی» دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، نشریه‌ای علمی - پژوهشی است که هر سال در دو شماره منتشر می‌شود. این نشریه مقالاتی تألیفی در حوزه‌های متعدد تاریخی، چون تاریخ اجتماعی، تاریخ سیاسی، تاریخ اقتصادی، سلسله‌های تاریخی، ایران پیش از اسلام، ایران بعد از اسلام و تاریخ اسلام منتشر می‌کند. انتشار مجله از سال 1388 آغاز شده و مجلات در دسترس آن تا سال 1395 شامل 14 جلد است. کلیه مقالات نیز به صورت رایگان قابل دانلود است.

از جمله اهداف نشریه پژوهش‌های علوم تاریخی گردآوری و انتشار مقالاتی در حوزه‌های مربوط و همچنین گسترش و توسعه نوآوری نظری یا روش‌‌شناختی در حوزه‌های متعدد تاریخی چون تاریخ اجتماعی ایران، تاریخ ایران در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دینی، فرهنگی، آداب و رسوم، سنن، فرهنگ‌ها، خرده ‌فرهنگ‌ها، بررسی تاریخی در حوزه‌های سیر تحول یک رسم، سنت، آیین، هنجار، قانون، عادات، سبک زندگی، شیوه‌های معیشتی، حکومت‌داری، تعلیم و تربیت، تاریخ معاصر، تاریخ انقلاب اسلامی و تحولات آن، تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ ادیان است.

 

 

 

3. مطالعات و پژوهش‌های دانشگاه اصفهان

http://www.ensani.ir/fa/mags/brdaaoeue/magazines.aspx

سردبیر پژوهش‌های تاریخی: مرتضی دهقان‌نژاد

این مجله وابسته به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان و از مجلات بسیار قدیمی در زمینه تاریخ است. مجله از سال 1343 شروع به انتشار کرده اما از سال 1388 به سه مجله به نام‌های «پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی»، «پژوهش‌های تاریخی» و «متافیزیک»‌ تفکیک شده است.

مقالات همه شماره‌های آن از شماره 1 تا شماره 52 در نشانی اینترنتی بالا به صورت رایگان قابل دانلود است.

توجه: برای استفاده از این مجله فقط باید از مرورگر اینترنت اکسپلورر استفاده کنید.

سی‌ و چهار مقاله از دوره جدید این مجله که با عنوان «پژوهش‌های تاریخی» و به صورت فصلنامه منتشر می‌شود با نشانی اینترنتی.

http://jhr.ui.ac.ir

به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف از انتشار نشریه پژوهش‌های تاریخی دانشگاه اصفهان گسترش مرزهای دانش، افزایش اطلاعات و پژوهش‌های علمی، نشر نتایج تحقیقات بدیع و ارزشمند در کلیه حوزه‌های تاریخی ذکر شده است.

 

 

 

4. فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری

http://hph.alzahra.ac.ir/

سردبیر: علی‌محمد ولوی

صاحب امتیاز این فصلنامه دانشگاه الزهرا است. در این دانشگاه از سال 1368 «نشریه علمی - پژوهشی علوم انسانی» به شکل فصلنامه منتشر شد، ولی از سال 1388، این فصلنامه به 4 مجله مجزا به نام‌های «تاریخ اسلام و ایران»، «تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری»، «زبان پژوهشی» و «زبان‌شناسی» تبدیل شد. از سال 1388 تا 1395، هفده شماره از فصلنامه تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری به صورت دیجیتالی منتشر شده و همه ‌مقالات آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

اهداف این فصلنامه آن‌طور که در سایت آن آمده است: معرفی فعالیت‌های علمی و پژوهشی و مقالات تحقیقی اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و دانش‌پژوهان در زمینه تاریخ و تاریخ‌نگاری است.

 

 

 

5. تاریخ ایران و اسلام

http://hii.alzahra.ac.ir

سردبیر: علی‌محمد ولوی

فصلنامه‌ تاریخ اسلام و ایران (علوم انسانی سابق) از انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه الزهرا است. درجه این مجله به موجب نامه شماره 2/5022 مورخ 26/2/1369 وزارت فرهنگ و آموزش عالی «علمی -پژوهشی» است. همچنین این مجله در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نمایه شده و دارای ضریب تأثیر (IF) می‌باشد.

از دوره‌ نوزدهم فصلنامه، یعنی از سال 1388، تاکنون که به دوره بیست و هفتم رسیده است، مقالات این مجله به صورت دیجیتالی منتشر شده است. هم‌ اکنون، مقالات 33 شماره از این فصلنامه به صورت رایگان قابل دانلود است.

در مورد اهداف فصلنامه در سایت آن مطلبی نیامده است اما با توجه به نام فصلنامه و مقالات آ‌ن، می‌توان گفت که هدف مجله انتشار مقالات پژوهشی مربوط به تاریخ ایران قبل و بعد از اسلام و تاریخ اسلام است.

 

 

 

6. فصلنامه تخصصی تاریخ معاصر ایران

http://www.iichstore.ir/index.php/cPath/

سردبیر: موسی فقیه حقانی

فصلنامه تخصصی تاریخ معاصر ایران از نشریات مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران است. قلمرو مطالعات تاریخی در این مؤسسه محدود به تاریخ معاصر ایران است که تحولات سده‌های 18 الی 20 میلادی در ایران را در بر می‌گیرد.

از شماره 1 تا شماره 20 این فصلنامه به صورت رایگان قابل دانلود است و از شماره 21 تا آخرین شماره آن که مربوط به سال 1393 است باید خریداری شود. در مجموع قیمت خریداری فصلنامه گران نیست و از 40000 ریال تا 270000 ریال برای آخرین شماره در نوسان است.

مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران سه نشریه الکترونیکی دیگر هم به صورت رایگان منتشر می‌کند که عبارتند از ماهنامه بهارستان که تاکنون 156 شماره آن منتشر شده، نشریه زنان که تاکنون 32 شماره آن منتشر شده و نشریه ایام که تاکنون 50 شماره آن منتشر شده است. مقالات هر سه نشریه، که به گونه‌ای به تاریخ معاصر ایران مربوط است، به صورت رایگان قابل دانلود  است. این نشریات را می‌توان در صفحه اصلی سایت مؤسسه، زیر برگه نشریات الکترونیکی یافت.

 

 

 

7. دو فصلنامه تاریخ شفاهی ایران

http://nlai.ir/Default.aspx?tabid=7927

سردبیر: غلامرضا عزیزی

صاحب امتیاز این دو فصلنامه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران - پژوهشکده اسناد است. این نشریه از سال 1394 شروع به نشر کرده و تاکنون چهار شماره از آن، در سایت فصلنامه، منتشر شده است. کلیه مقالات این چهار شماره، مربوط به سال‌های 1394 و 1395، به صورت رایگان قابل دانلود است.

در مورد اهداف فصلنامه در سایت آن چنین آمده است: کمک به ارتقاء و تعمیق سطح دانش در زمینه تاریخ شفاهی و هم‌افزایی بین علاقه‌مندان حوزه تاریخ شفاهی.

 

 

 

8. دو فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ نامه ایران بعد از اسلام

http://tuhistory.tabrizu.ac.ir/

سردبیر: رضا دهقانی

نشریه «تاریخ نامه ایران بعد از اسلام» که به موجب مجوز مورخ 06/07/1389 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با درجه علمی - پژوهشی، به صورت دو فصلنامه، منتشر می‌شود، در اصل منفک شده از نشریه علمی - پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی سابق دانشگاه تبریز بوده است. از سال 1389 تا سال 1395، کلیه مقالات 13 شماره از این فصلنامه از سایت آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف از انتشار این دو فصلنامه، اول انتشار پژوهش‌های تاریخی مسئله‌محور و معطوف به تحلیل مسائل و معضلات اجتماعی و فرهنگی دارای منشأ و اساس تاریخی و دوم اعتنا و باور مدیران و برنامه‌ریزان جامعه به اهمیت و جایگاه دانش تاریخ و یافته‌های حاصل از پژوهش‌های تاریخی، در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و فرهنگی است.

 

 

 

9. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام

http://pte.ac.ir/category/quarterly/

سردبیر: دکتر مهدی محقق

فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، فصلنامه‌ای است که توسط پژوهشکده تاریخ اسلام منتشر می‌شود. پژوهشکده تاریخ اسلام یک نهاد مستقل و دارای هیئت امناست، اما ردیف بودجه دولتی دارد. فصلنامه پژوهشکده که از سال 1388 شروع به نشر کرده دارای درجه علمی - پژوهشی است و تاکنون 33 شماره از آن منتشر شده است. کلیه مقالات 33 شماره این فصلنامه به صورت رایگان قابل دانلود است.

اهداف فصلنامه، مبتنی بر اهداف پژوهشکده، نشر مقالات پژوهشی در زمینه‌های سیره معصومین (ع)، رجال و خاندان‌های تاریخ اسلام، جریان‌های فکری و جغرافیای تاریخی جهان اسلام است.

 

 

 

10. دو فصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام

http://journals.miu.ac.ir/

سردبیر: دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی

این نشریه، در قم، از سوی «جامعئ المصطفی العالمیه» و مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره)، گروه تاریخ اسلام منتشر می‌شود. مقالات این فصلنامه از شماره 1 تا 6 مربوط به سال‌های 1392 تا 1394 از سایت آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

 

 

 

11. فصلنامه تاریخ و فرهنگ

https://jhistory.um.ac.ir

سردبیر: اصغر منتظرالقائم

نخستین شماره این مجله در زمستان 1347 به همت استاد مرحوم دکتر محمود رامیار و به مناسبت «صدمین سال درگذشت حکیم سبزواری» تحت عنوان «نشریه دانشکده علوم معقول و منقول» مشهد منتشر شد. در حال حاضر این فصلنامه از سوی دانشگاه فردوسی مشهد منتشر می‌شود و تا کنون، در مجموع، نود و پنج شماره از آن نشر یافته است. در سال 1379 این مجله درجه علمی - پژوهشی دریافت کرد و از سال 1389 به صورت دیجیتالی هم منتشر می‌شود. مقالات این فصلنامه از شماره 84 تا 95، که در سال 1394 منتشر شده، به صورت رایگان قابل دانلود است.

تا قبل از سال 1387 مجله با نام مطالعات اسلامی منتشر می‌شد. در این سال به این مجله اجازه داده شد، در چهار حوزه تخصصی فعالیت و برای هر حوزه تخصصی دو شماره در سال مجله منتشر کند. متعاقب این اجازه، اکنون مجله با چهار عنوان تخصصی انتشار می‌یابد که عبارت‌اند از: 1. فقه و اصول، 2. علوم قرآن و حدیث، 3. فلسفه و کلام، 4. تاریخ و فرهنگ

کلیه موضوعات مرتبط به تاریخ و فرهنگ تمدن اسلامی در حوزه فعالیت مجله تاریخ و فرهنگ است.

 

 

 

12. فصلنامه نقد کتاب تاریخ

http://htybr.faslnameh.org/

سردبیر: حبیب‌الله اسماعیلی

«فصلنامه نقد کتاب تاریخ»‌ با هدف معرفی و نقد کتاب‌ها و بررسی مسائل و مشکلات نشر کشور در حوزه تاریخ فعالیت می‌کند. این فصلنامه از سال 1393 شروع به نشر کرده و تاکنون 12 شماره از آن منتشر شده است. کلیه مقالات آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف اصلی این فصلنامه نقد، بررسی و تحلیل آثار منتشر شده در حوزه تاریخ به منظور گسترش نگاه نقادانه در میان استادان و دانشجویان است. که شامل: نقد و بررسی و تحلیل آثار مورخان، بررسی وضعیت نشر ایران در حوزه تاریخ، نقد ویرایش آثار منتشر شده، نقدشناسی اصول نقد، روش‌های نقد، اخلاق نقد، روش‌شناسی معرفی ناقدان برجسته، نقدپژوهی‌ تاریخ نقد، جریان‌شناسی نقد، معرفی کتاب‌های نقد در حوزه تخصصی.

 

 

 

13. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی

https://chistorys.ir/

سردبیر: علی‌محمد ولوی

فصلنامه علمی - پژوهشی «مطالعات تاریخ فرهنگی» با هدف کمک به تولید مقالات پژوهشی و ارتقای سطح دانش دانشجویان مقاطع تکمیلی و پژوهشگران حوزه تاریخ فرهنگی چاپ و نشر می‌شود.

صاحب امتیاز فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ است. فصلنامه از سال 1388 شروع به نشر کرده و کمیسیون نشریات علمی کشور، از سال 1390 به این فصلنامه درجه علمی - پژوهشی داده است.

کلیه مقالات 29 شماره این نشریه، از سال 1388 تا 1395، به صورت رایگان قابل دانلود است.

اهداف و رویکردهای این فصلنامه کمک به تولید مقالات پژوهشی و ارتقای سطح دانش دانشجویان مقاطع تکمیلی و پژوهشگران حوزه تاریخ فرهنگی، کوشش و تشریک مساعی برای ارتقای دانش تاریخ فرهنگی در ایران، اهتمام در شناساندن حوزه‌های پژوهشی تاریخ فرهنگی در ایران، ایجاد همگرایی بین دانش تاریخ و دیگر حوزه‌های علوم انسانی، بحث‌های نظری و روش‌شناسی در حوزه تاریخ فرهنگی، مطالعات تطبیقی تاریخ فرهنگی ایران و دیگر کشورها ذکر شده است.

 

 

 

14. پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی

https://jhic.ut.ac.ir/

سردبیر: سید جمال موسوی

دو فصلنامه «پژوهشنامه تاریخ تمدن  اسلامی» به صاحب امتیازی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران چاپ و منتشر می‌شود. انتشار این فصلنامه از سال 1346 آغاز شده است اما اطلاعاتی از تاریخ تحول آن به‌دست نیامد. از دوره 43 تا 46 این نشریه، یعنی از سال 1388 تا 1392، تنها مقالات شش شماره آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

اهداف این دو فصلنامه انتشار مقالات پژوهشی در کلیه زمینه‌های تاریخ و تمدن اسلام و جهان اسلام به صورت رشته‌ای علمی و میان‌رشته‌ای است. زمینه‌های مطالعه شامل هنر، جغرافیای تاریخی، تاریخ‌نگاری اسلامی، تاریخ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، تاریخ علم، اسلام و مطالعات انجام شده در غرب است.

 

 

 

15. تحقیقات تاریخ اجتماعی

http://socialhistory.ihcs.ac.ir/

سردبیر: شهرام یوسفی‌فر

این نشریه دو فصلنامه است و از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر می‌شود. این پژوهشگاه بیست و چهار نشریه در زمینه‌ها و موضوعات مختلف منتشر می‌کند. انتشار نشریه تحقیقات تاریخ اجتماعی از سال 1390 شروع و در هر سال دو شماره از آن منتشر شده است. 13 شماره از این مجله در سایت مجله قرار دارد و مقالات آن به‌طور رایگان قابل دانلود است.

هدف نشریه چنین بیان شده است:

کوشش و تشریک مساعی برای تأسیس دانش تاریخ اجتماعی در ایران؛ اهتمام به ایجاد حوزه‌های پژوهشی تاریخ اجتماعی در ایران و ایجاد همگرایی بین دانش تاریخ و دیگر حوزه‌های علوم انسانی.

 

 

 

16. پژوهشنامه جستارهای تاریخی

http://historicalstudy.ihcs.ac.ir/

سردبیر: پروین ترکمنی آذر

دو فصلنامه علمی - پژوهشی جستارهای تاریخی یکی دیگر از نشریات پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که از سال 1383، امتیاز علمی - پژوهشی دریافت کرده است. نام قبلی آن دو فصلنامه فرهنگ ویژه تاریخ بود و از سال 1389 به «جستارهای تاریخی» تغییر نام داد. از سال 1389 پانزده شماره به صورت دیجیتالی منتشر شده و هم‌اکنون کلیه مقالات این 15 شماره به صورت رایگان قابل دانلود است.

رویکرد کلی این فصلنامه انتشار مقالات پژوهشی در زمینه تاریخ فرهنگی ایران است. برخی از موضوعات پیشنهادی نشریه عبارت‌ است از: تاریخ تحولات فرهنگی در ایران، بازشناسی جریان‌ها و جنبش‌های سیاسی در ایران، نقش انگیزه‌ها و انگاره‌ها در تحولات سیاسی ایران، آداب و رسوم ایرانیان، حیات فکری جامعه ایران، تحلیل و تبیین اندیشه‌های بزرگان دینی و فرهنگی ایران، جامعه اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران، تعاملات فرهنگی ایران با دیگر ملل و نحل، آداب ملک‌داری، هوشمندی و تدبیر سیاسی حکومت‌گران.

 

 

 

17. گذرستان

http://gozarestan.ir

سردبیر:

در گذرستان مجموعه‌ای از مقالات حول موضوعات خاص در حوزه تاریخ معاصر ایران به علاقه‌مندان و پژوهشگران عرضه می‌شود. مطالب این مجموعه عمدتاً از میان مقالاتی که قبلاً در تارنمای مختلف منعکس گردیده و برگزیده شده است. هدف از بازانتشار آن‌ها تسهیل کار محققان، دانشجویان و پژوهشگران می‌باشد.

نشریه الکترونیکی تاریخ سیاسی معاصر ایران یکی دیگر از نشریاتی است که از سوی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر می‌شود. هر شماره از این نشریه به یک موضوع اختصاص دارد و تاکنون هفتاد و چهار شماره از آن منتشر شده است. کلیه مقالات آن به صورت رایگان قابل دانلود است و به جز آن مقالات متعدد دیگری را نیز می‌توان در سایت این مؤسسه مشاهده و دانلود کرد.

 

 

 

18. فصلنامه مطالعات تاریخی

http://mtq.ir/

سردبیر: هدایت‌الله بهبودی

فصلنامه مطالعات تاریخی از دیگر نشریات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی است. مقالات این نشریه قابل دانلود نیست و تنها چکیده مقالات شماره آخر آن یعنی شماره 55 قابل دانلود است.

 

 

 

19. فصلنامه تاریخ اسلام

http://hiq.bou.ac.ir

سردبیر: دکتر محسن الویری

فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ اسلام وابسته به دانشگاه باقرالعلوم (ع) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نخستین نشریه‌ای است که در زمینه مطالعات تاریخی موفق به کسب رتبه علمی - پژوهشی از شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی شورای عالی حوزه‌های علمیه شده است. کلیه مقالات این فصلنامه از شماره یک مربوط به سال 1379 تا شماره 69 مربوط به سال 1396 به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف فصلنامه آن است که با توجه به آرمان‌ها و ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه و نهادهای علمی وابسته به آن برای تحول در علوم انسانی و براساس سنجش وضعیت کنونی علمی کشور فعالیت‌های خود را پی بگیرد. رویکرد فصلنامه توجه بیشتر به مباحث معرفتی و روش‌شناختی تاریخ‌پژوهی در چارچوب اندیشه اسلامی است و در آن چاپ مقالاتی دست‌کم با یکی از ویژگی‌های زیر موردنظر است:

نوآوری در تحلیل مقاطع مختلف تاریخ اسلام و تاریخ تشیع با توجه خاص به زدودن شبهات نو پدید. پرداختن به مباحث مختلف فلسفه تاریخی علم تاریخ، پرداختن به شاخه‌های مختلف تاریخ مضاف، مانند تاریخ اجتماعی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اقتصادی، تاریخ ارتباطی و مانند آن در محدوده تاریخ اسلام، واکاوی اندیشه تاریخی دانشمندان مسلمان و بازشناسی نگاه آن‌ها به دانش تاریخ و چگونگی بهره‌مندی از آن در دانش‌های مختلف مانند تفسیر و کلام و فقه و رجال و ...

 

20. پژوهشنامه تاریخ اسلام

http://journal.isihistory.ir/

سردبیر: دکتر سید علیرضا واسعی

پژوهشنامه تاریخ اسلام یک فصلنامه علمی - پژوهشی است و از سوی انجمن ایرانی تاریخ اسلام منتشر می‌شود.

از سال 1390 تا 1395، تعداد بیست و سه شماره از آن منتشر شده و کلیه مقالات همه شماره‌های آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

 

 

 

21. پژوهشنامه تاریخ

http://history.bojnourdiau.ac.ir/

سردبیر: امیر اکبری

فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ از سوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد منتشر می‌شود. این نشریه از سال 1384 شروع به فعالیت کرده و تاکنون یازده دوره و 44 شماره آن به صورت دیجیتالی منتشر شده است. کلیه مقالات آن از شماره 1 تا 44 به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف از انتشار پژوهشنامه تاریخ تولید مقالات پژوهشی و ارتقای سطح دانش دانشجویان مقاطع تکمیلی و پژوهشگران حوزه تاریخ است. رویکرد فصلنامه توجه بیشتر به مباحث معرفتی و روش‌شناختی تاریخ‌پژوهی است و در نظر دارد به نوآوری در تحلیل مقاطع مختلف تاریخی، پرداختن به مباحث مختلف فلسفه تاریخ و علم تاریخ، پرداختن به شاخه‌های مختلف تاریخ مضاف، مانند تاریخ اجتماعی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اقتصادی، تاریخ ارتباطی و مانند آن در محدوده تاریخ اسلام، واکاوی اندیشه تاریخی دانشمندان مسلمان و بازشناسی نگاه آن‌ها به دانش تاریخ و چگونگی بهره‌مندی از آن در دانش‌های مختلف مانند تفسیر و کلام و فقه و رجال بپردازد.

 

 

 

22. دو فصلنامه میراث علمی ایران و اسلام

http://www.mirasmaktoob.ir/fa/faslnameh-elmi

سردبیر: محمد باقری

دو فصلنامه میراث علمی ایران و اسلام از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب منتشر می‌شود. شروع انتشار این نشریه سال 1390  است و تا سال 1396، ده شماره از آن منتشر شده است. کلیه مقالات این دو فصلنامه به صورت رایگان قابل دانلود است.

 

 

 

23. دو فصلنامه تاریخ ایران

http://irhj.sbu.ac.ir/

سردبیر: دکتر عطاءالله حسنی

مجله تاریخ ایران، از سوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی منتشر می‌شود. قبلاً این دانشکده، پژوهشنامه علوم انسانی را منتشر می‌کرد، اما از سال 1387 این پژوهشنامه به شش مجله تخصصی به نام‌های 1.پژوهشنامه نقد ادب عربی. 2. تاریخ ادبیات. 3. تاریخ ایران. 4. تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری، 5. شناخت، 6. نقد زبان و ادبیات خارجی تفکیک شد. کلیه مقالات بیست و یک شماره دو فصلنامه تاریخ ایران از سایت آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

اهم اهداف نشریه علمی - پژوهشی مجله در سایت آن چنین آمده است: آماده کردن بستر مناسب و قابل اعتمادی برای انعکاس نتایج تحقیقات پژوهشگران به هدف شناخت مسائل تاریخی ایران در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، ادبی، دینی، اقتصادی، و سیاسی از تاریخ ایران است.

 

 

 

24. دو فصلنامه تاریخ در آینه پژوهش

http://tarikh.nashriyat.ir/

سردبیر: حجت‌الاسلام مهدی پیشوایی

دو فصلنامه علمی - پژوهشی «تاریخ در آینه پژوهش‌» به صاحب امتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، از پاییز 1381 تاکنون منتشر شده است. این نشریه دارای درجه علمی - پژوهشی است. کلیه مقالات 4 پیش‌ شماره و تمامی مقالات 40 شماره آن از سال 1383 تا سال 1395 از سایت نشریه به صورت رایگان قابل دانلود است.

این نشریه با هدف انتشار مقالات علمی‌ـ‌تخصصی در زمینه تاریخ اسلام و تشیع، امامان شیعه (علیهم السلام) و تاریخ و تمدن اسلامی ایجاد و از مباحث و پژوهش‌های بنیادی و نظری و نیز از مقالات و بررسی‌های کاربردی و همچنین مقالات مربوط به مطالعات جدید در زمینه سیره و تاریخ اسلام و تاریخ تشیع که راهگشای علاقه‌مندان باشد، استقبال می‌کند.

 

 

 

25. مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام

http://jhr.usb.ac.ir/

سردبیر: دکتر الهیار خلعتبری

مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام که از سوی دانشگاه سیستان و بلوچستان منتشر می‌شود قبلاً با عنوان «پژوهش‌های تاریخی» منتشر می‌شد. این مجله از شماره دهم به دریافت درجه علمی - پژوهشی نایل گردیده است.

کلیه مقالات این مجله از شماره 10 تا 19 مربوط به سال‌های 1391 تا 1395 از سایت آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

 

 

 

26. فصلنامه گنجینه اسناد

http://ganjineh.nlai.ir/

سردبیر: سعید رضایی شریف‌آبادی

فصلنامه گنجینه اسناد در آغاز سومین دهه فعالیت خود درجه علمی - پژوهشی را از کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور دریافت کرد. کلیه مقالات این مجله از شماره 1 در سال 1370 تا شماره آخر آن در تابستان 1396، از نشانی سایت مجله به صورت رایگان قابل دانلود است.

گنجینه به دو موضوع تحقیقات تاریخی مبتنی بر اسناد، و مطالعات آرشیوی می‌پردازد. از اهداف نشریه می‌توان به ارتقای تحقیقات تاریخی با تشویق به استفاده از اسناد و مدارک موجود در پایگاه‌های آرشیوی اشاره نمود. در زمینه مطالعات آرشیوی، یگانه مجله‌ای که در کشور به مطالعات آرشیوی می‌پردازد، گنجینه اسناد است.

 

 

 

27. فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ پزشکی

http://journals.sbmu.ac.ir/mh

سردبیر: محمود عباسی

فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ پزشکی که از سوی «مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر می‌شود دارای رتبه علمی - پژوهشی از کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور است. این مجله الکترونیکی به زبان فارسی به همراه چکیده انگلیسی با دسترسی آزاد (open access) منتشر کننده مقالات حوزه‌های تاریخ پزشکی، تاریخ دندانپزشکی، تاریخ داروسازی، طب سنتی، جامعه‌شناسی پزشکی و سایر موضوعات مرتبط می‌باشد.

کلیه مقالات 30 شماره آن از سایت مجله قابل دانلود است.

هدف فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ پزشکی معرفی دانشمندان و حکیمان بزرگ و نوآوری‌های ایشان در عرصه پزشکی، معرفی آ‌ثار ارزشمند پزشکی و دارویی کهن، معرفی جریان‌های مهم پزشکی و معرفی احیای میراث مکتوب پزشکی در راستای بازشناسایی تاریخ پزشکی تمدن بزرگ ایرانی - اسلامی می‌باشد.

 

 

28. فصلنامه مطالعات تاریخ ایران اسلامی

http://jhsi.journals.ikiu.ac.ir/

سردبیر: دکتر محسن بهشتی سرشت

این فصلنامه قبلاً در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین منتشر می‌شد. از این فصلنامه تاکنون فقط پنج شماره منتشر شده، که چهار شماره آ‌ن مربوط به سال 1391 و یک شماره که چاپ نشده و فقط به صورت دیجیتالی است، مربوط به سال 1392 است. پس از آن بنا به دلایلی انتشار این فصلنامه متوقف شده است. اما همه پنج شماره به صورت رایگان قابل دانلود است.

هدف فصلنامه چنین بیان شده است:

نشر و گسترش مقالات پژوهشی در قلمرو تحولات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران از ورود اسلام به ایران تا انقلاب اسلامی.

 

 

 

29. پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران

http://localhistories.journals.pnu.ac.ir/

سردبیر: دکتر محمدرضا نصیری

شروع انتشار این مجله از سال 1390 بوده است. این نشریه در خردادماه 1391، از وزارت علوم مجوز علمی - پژوهشی گرفته است. مجله با همکاری گروه‌های تاریخ دانشگاه‌های پیام نور تبریز، قزوین، شیراز و نیز دانشگاه‌های تربیت‌معلم (خوارزمی)، الزهرا، و همچنین پژوهشگاه علوم انسانی منتشر می‌شود. افزون بر نمایندگان این مراکز آموزش عالی، سه نفر از استادان گروه‌های تاریخ‌ دانشگاه‌های اصفهان، مشهد و شهید بهشتی نیز به عضویت هیئت تحریریه این نشریه درآمده‌اند.

از سال 1391 تاکنون در هر سال دو شماره از این مجله منتشر شده و کلیه مقالات آن به‌ صورت رایگان قابل دانلود است.

محورهای موضوعی مقالات دو فصلنامه علمی - پژوهشی «پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران»:

معرفی، نقد و بررسی تحلیلی منابع تاریخ محلی ایران، معرفی، نقد و بررسی تحلیلی اسناد مرتبط با تاریخ محلی ایران، شناسایی و احیای نسخ خطی مرتبط با تاریخ محلی ایران، تبیین اهمیت تاریخ‌نگاری محلی و ضرورت شناخت تاریخ محلی برای شناخت بهینه تاریخ ایران، شناخت فرهنگ و تمدن اقوام مختلف ایرانی از نظر تاریخی، معرفی حکومت‌های محلی ایران، نقش حکومت‌های محلی و خاندان‌های محلی در تحولات تاریخی ایران، نقش خاندان‌های محلی در توسعه فرهنگ و تمدن ایران، شناسایی شخصیت‌های محلی موثر در تاریخ سیاسی، فرهنگی و تمدنی ایران، تاریخ هنری، اجتماعی و فرهنگی مناطق مختلف ایران.

 

 

 

30. نیمسال‌نامه مطالعات تاریخ و تمدن ملل اسلامی

http://hcin.journals.ikiu.ac.ir/

سردبیر: دکتر هادی عالم‌زاده

نشریه مطالعات تاریخ و تمدن ملل اسلامی قرار بوده به صورت دو فصلنامه، به زبان فارسی انتشار یابد.

اما فقط یک شماره از آن در سال 1391 منتشر شده که مقالات آن به صورت رایگان قابل دانلود است.

این نشریه متعلق به دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) است.

در سایت این نشریه اهداف آن چنین بیان شده است: انتشار دستاوردهای علمی و یافته‌های جدید پژوهشی در حوزه تاریخ و تمدن ملل اسلامی به منظور مشارکت در تولید علم و گسترش دانش. گسترش ارتباط میان پژوهشگران و مراکز پژوهشی حوزه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، ارتقای سطح پژوهش و کمک به رفع نیازهای علمی و پژوهشی در حوزه علمی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، ارتقای جایگاه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) از طریق ورود و عضویت در سامانه‌های نمایه داخلی و خارجی.

 

 

31. فصلنامه مطالعات تاریخی جنگ

http://hsow.journal.araku.ac.ir

سردبیر: دکتر عبدالله متولی

فصلنامه مطالعات تاریخی جنگ وابسته به گروه تاریخ دانشگاه اراک است که با همکاری انجمن ایرانی تاریخ منتشر می‌شود. این نشریه براساس نامه کمیسیون بررسی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای درجه «علمی - پژوهشی» است.

فایل همه متن‌های مقالات دو شماره اول و دوم آن مربوط به سال 1395 به‌صورت پی‌دی‌اف در تارنمای نشریه قرار گرفته و مراجعه‌کنندگان می‌توانند به‌صورت رایگان آن را دانلود نمایند.

در سایت نشریه اهداف آن چنین تشریح شده است: گروه تاریخ دانشگاه اراک با همکاری انجمن ایرانی تاریخ در راستای فراهم نمودن بسترهای مناسب جهت اعتلای ارزش‌های فرهنگی و پاسداری از میراث غنی تاریخی و تمدنی ایران و اسلام و همچنین توسعه و ارتقای کیفی پژوهش و نشر دستاوردها، پژوهش‌ها و تجارب علمی پژوهشگران دانشگاهی در سراسر کشور، به انتشار فصلنامه «مطالعات تاریخی جنگ» زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقدام نموده است.

فهرست عناوین مقالات شماره 2 که در سال 1395 منتشر شده است:

ـ بررسی مناقشه‌ قره‌باغ از منظر حق تعیین سرنوشت ملت‌ها

ـ رویکردهای جامعه‌شناختی در تبیین وقوع جنگ

ـ تأملی بر جایگاه و نقش عشایر غرب ایران در جنگ جهانی اول

ـ آسیب‌شناسی خاطره‌نویسی جنگ (مطالعه موردی خاطرات هفت ستون)

ـ موانع دیپلماتیک تحقق اهداف اصول 14 ماده‌ای ویلسون در اروپا پس از جنگ جهانی اول

ـ بررسی تطبیقی پیامدهای سیاسی - فرهنگی دو جنگ ملازگرد (463 ق) و میریوکیفالون‌ (572ق)

 

 

32. فصلنامه تاریخ جنگ

http://defamoghaddas.ir/fa

سردبیر: معرفی نشده است

فصلنامه تاریخ جنگ زیر نظر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر می‌شد و تا تابستان 1377، هفده شماره از آن منتشر گردید و سپس متوقف شد.

متن کلیه مقالات این فصلنامه به‌صورت پی‌دی‌اف در تارنمای مرکز اسناد قرار گرفته و قابل دانلود است.

در معرفی این نشریه آمده است: نشریه تاریخ جنگ از ابتدای فعالیت خود، بیان واقعیت‌های جنگ ایران و عراق، گسترش و تضمین فرهنگ بسیجی، ارتقای بینش و آگاهی‌‌های استراتژیک و تاکتیکی در امر جنگ و تقویت روحیه بسیجی را وجهه همت خود قرار داده است. این تلاش با مشارکت کلیه اعضای مرکز مطالعات و دل‌سوختگان جنگ تا حدودی به اهداف تعیین شده رسیده است، اما وجود برخی کاستی‌ها، عملاً مانع از این شده است که دست‌اندرکاران نشریه رضایت خاطر کاملی از این فعالیت چند ساله احساس کنند.

فهرست عناوین برخی از مقالات شماره 17، مربوط به سال 1377 این نشریه عبارت است از:

ـ بررسی جنگ و تأثیرات آن در جامعه و سازندگی

ـ مروری بر روند شکل‌گیری سازمان‌های نظامی

ـ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در اسناد سازمان ملل - قسمت دوم

ـ نبرد با دریا و دشمنان دریایی

ـ عملیات نصر (هویزه) 15 - 10- 1359

 

 

33. فصلنامه نگین ایران

http://www.negineiran.ir

سردبیر: یحیی نیازی

فصلنامه نگین ایران نیز زیر نظر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از سال 1381 شروع به نشر کرده است. موضوع این فصلنامه نیز عمدتاً جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است.

به‌جز این فصلنامه، دو شماره از پژوهشنامه دفاع مقدس هم زیر نظر این مرکز منتشر می‌شد که تنها دو شماره از آن انتشار یافت و سپس متوقف گردید.

نشریه نگین ایران از سال 1381 تا سال 1396، طی 16 دوره، در 59 شماره منتشر شده است. کلیه مقالات 59 شماره مجله به‌صورت رایگان قابل دانلود است.

در تارنمای این نشریه اهداف آن ذکر نشده است اما محتوای مقالات پذیرفته شده نشان می‌دهد که مجله در رابطه با موضوع جنگ ایران و عراق و تأثیرات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی آن در ایران و جهان منتشر می‌شود و عملیات گوناگون جبهه‌های جنگ را مورد بررسی و کنکاش قرار می‌دهد. این مجله سعی کرده است روایت‌های شفاهی از جنگ را با مصاحبه با افراد حاضر در صحنه نبرد مکتوب نماید و لذا برای پژوهشگرانی که به دنبال یافتن حقایقی از جنگ ایران و عراق هستند دارای مطالب سودمندی است.

عناوین برخی از مقالات شماره 59 مربوط به سال 1396

ـ اهتمام دکتر اردستانی به تبیین روایت‌های صحیح دفاع مقدس از منظر امام (ره) و مقام معظم رهبری

ـ گذری بر رویکردها و روش‌های روایتگری در کاروان‌های راهیان نور

ـ آسیب‌شناسی روایتگری و مشکلات راویان راهیان نور در جلسه مسئولان یادمان‌های راهیان نور استان خوزستان

ـ گردان امام موسی بن‌ جعفر (ع) در  عملیات والفجر 8 روایت غلامرضا رهنما در یادمان اروندکنار

ـ جنگ موانع در شلمچه روایت علی شیروانی در یادمان شلمچه

ـ شلمچه نقطه اتصال زمین و آسمان روایت سعید ریاضی‌پور در یادمان شلمچه

ـ فتح‌المبین روایت ـیروزی و حماسه‌های ماندگار مهدی رمضانی در یادمان فتح‌المبین

 

 

جمع‌بندی

با نگاهی به مجلات علمی‌ـ‌پژوهشی منتشر شده در دانشگاه‌ها و نهادهای مطالعات تاریخی چند نکته به نظر می‌رسد:

1. انتشار حدود 30 مجله در زمینه تاریخ این احساس را به‌دست می‌دهد که موضوع تاریخ در مجموعه نشریات علمی کشور، موضوع بااهمیتی است و سرمایه‌گذاری زیادی برای معرفی وقایع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تاریخ کشورمان انجام می‌شود. این امر می‌تواند امیدوارکننده و نشان‌دهنده نشاط علمی محققان در زمینه تاریخ باشد.

2. این که مجلات تاریخ به سمت دیجیتالی شدن و انتشار رایگان مقالات پیش‌ رفته‌اند امر خوشایندی است و محققان تاریخی برای دست‌یابی به منابع و دیدگاه‌های مختلف لازم نیست تلاش بسیار زیادی بکنند.

3. ممکن است برخی از دانشگاه‌ها با نیت ایجاد امکانی جهت درج مقالات علمی - پژوهشی همکاران دانشگاهی خود و دیگر دانشگاه‌ها و استفاده از امتیاز چاپ مقاله در مجلات علمی - پژوهشی دست به کار نشر مجلات تاریخی زده باشند. اما جدای از نیت اولیه، اکنون مقالات این مجلات می‌تواند برای خوانندگان و پژوهشگران دیگر ارزشمند باشد.

4. گاهی برخی از نهادها با انتشار مجلات تاریخی در پی اثبات حقانیت سیاسی و یا تبیین تاریخ به روایت سیاست‌گذاران خود هستند، اما در همین نهادها هم کارهای محققانه بسیاری انجام شده است که قابل استفاده پژوهشگران تاریخ است.

5. به نظر می‌رسد عناوین و اهداف بسیاری از این مجلات به نوعی تکراری است. به ویژه در این مجموعه، عنوان «تاریخ اسلام» و «تاریخ ایران و اسلام» بارها تکرار شده است و ممکن است در میان آن‌ها بتوان مقالات تکراری یا موضوعات مشابه پیدا کرد.