کنفرانس آموزش شیمی ایران؛ ضرورت تعریفی دوباره

سرانجام پس از تلاش و پی‌گیری‌های بسیار کمیته آموزش شیمی انجمن شیمی ایران تکلیف یازدهمین کنفرانس آموزش شیمی هم مشخص شد و پردیس اصفهان دانشگاه فرهنگیان با علاقه‌مندی و اشتیاق بسیار میزبانی این رویداد ملی را برعهده گرفت. این کنفرانس با شعار «مسئولیت‌پذیری و وجدان کاری ضامن تحول در آموزش شیمی» روز سه‌شنبه ۲۱ مرداد ماه سال ۱۳۹۹ به مدت سه روز در نصف جهان برگزار خواهد شد. امید است که برخلاف دو کنفرانس کم‌رونق پیشین استقبال گرمی از این گردهمایی به عمل آید.            

برگزاری کنفرانس دو سالانه آموزش شیمی ایران که از سال ۱۳۷۵ آغاز شده، خلال ۲۳ سال گذشته روند پر فراز‌ و نشیبی را طی کرده است. این موضوع از آن جهت اهمیت می‌یابد که این رویداد تنها همایشی در سطح ملی است که برای معلمان، مدرسان، دانشجو- معلمان، برنامه‌ریزان درسی، مؤلفان کتاب‌های درسی و کمک درسی، ناشران کتاب‌های علمی و کمک آموزشی، همچنین برای طراحان و سازندگان سرگرمی‌ها و بازی‌های علمی و فروشندگان وسایل آزمایشگاهی و بسیاری دیگر از دست‌اندرکاران و حاضران در عرصه آموزش شیمی کشور فرصتی فراهم می‌کند که گرد هم آیند و پیرامون کم‌و‌کیف آموزش شیمی در هر دو سطح آموزش عمومی و عالی به گفت‌و‌گو بنشینند و تجربه‌های گوناگون خود را به اشتراک بگذارند. مجالی است که همه این افراد در محیطی دوستانه افزون بر ارائه دستاوردهای علمی، آموزشی و پژوهشی و نقل کامیابی‌ها و ناکامی‌های احتمالی، کمبودها و نیازهای جامعه آموزش شیمی کشور را برشمارند و به نقد و بررسی وضعیت موجود و ارائه تصویری از وضعیت مطلوب بپردازند. هم زمان با ایجاد شبکه‌ای اجتماعی یافتن یکدیگر را آسان کنند تا از این طریق بتوانند پیوسته در همه ابعاد اندیشه‌ها خود را به هم بیفزایند، برای رفع کمبودها و رویارویی با چالش‌های موجود راهکارهایی عملی بیابند و با تشکیل گروه‌های کاری به تحقق آن‌ها اقدام کنند.

تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که همایش‌هایی ملی و بین‌المللی از این دست که شمار آن‌ها نیز کم نیست به جز دیدار دوستان و همکاران و شنیدن چند سخنرانی و ارائه چند مقاله یا شرکت در چند کارگاه آموزشی می‌تواند کارکردهای بیشتری داشته باشد. از این رو، برای به حداکثر رساندن این کارایی و بهبود کیفی محتوا و افزایش بهره‌وری، لازم است متناسب با ساختار و بافتار آموزشی، علمی و فرهنگی کشورمان تعریف تازه و متفاوتی از این‌گونه کنفرانس‌ها و نقشی که می‌توانند در جامعه آموزشی بومی ما داشته باشند ارائه شود. نسخه‌ای ویژه که نمایانگر دغدغه‌ها و درمانگر دردهای ما باشد. تنها در این صورت است که با متناسب‌سازی فرایندها و برگزیدن درست و بجای دروندادهای چنین نشست‌هایی به بروندادهایی سودمند و تأثیرگذار رسید و ارتقای کیفیت دستاوردهای آن‌ها را انتظار کشید. بی‌تردید یکی از نتایج این‌گونه سیاست‌گذاری‌ها جذب مخاطب بیشتر و رونق کنفرانس‌ها و سمینارهایی از این نوع خواهد بود. گفتنی است که انتخاب شعار «مسئولیت‌پذیری و وجدان کاری ضامن تحول در آموزش شیمی» خود نقطه عطفی در بومی‌سازی کنفرانس یاد شده است. شاخصی که جامعه آموزشی امروز ما بیش از هر زمان دیگری به تأکید بر آن بسیار نیاز دارد.

در کنار همه این موارد، ضرورت پشتیبانی اداره‌های آموزش‌و‌پرورش از حضور معلمان و به‌ویژه اصلاح‌بندهایی از بخشنامه‌های ترفیع و ارتقا مربوط به شرکت معلمان یا بدون ارائه مقاله در کنفرانس‌های استانی و ملی خود پیش‌شرطی مهم برای نتیجه بخش بودن این تلاش‌ها است.

از سوی دیگر، نشست‌های محلی، استانی، منطقه‌ای، ملی و حتی بین‌المللی همگی محیط‌هایی برای یادگیری هستند. حضور فعال در چنین محیط‌هایی از الزامات حرفه‌ای معلمان شیمی و مدرسان دانشگاه و فرصتی برای ارتقای دانش تربیت-موضوعی آنان است. دانشی که ویژه هر فرد است و به اشتراک گذاشتن آن می‌تواند به تقویت مهارت‌ها و تثبیت صلاحیت‌ها و شایستگی‌های حرفه‌ای همه معلمان و مدرسان حاضر در گردهمایی‌های یاد‌شده بینجامد. بی‌شک تبدیل فضای کنفرانس‌های آموزشی رایج در کشور به یک جامعه یادگیری گام نخست در تغییر هویت و باز تعریف آن‌ها خواهد بود. میزبانی دانشگاه فرهنگیان که در حال حاضر پرچم‌دار تربیت معلم و از پیشگامان اجرای آموزش مبتنی بر شایستگی حرفه‌ای در نظام آموزش عالی کشور است، خود مایه دلگرمی دغدغه‌مندان جامعه آموزش شیمی به‌ویژه کمیته آموزش انجمن شیمی ایران است.

امید است با اعمال تغییر در ساختار و محتوای برنامه‌های یازدهمین کنفرانس آموزش شیمی ایران و فراهم شدن پیش شرط‌های یادشده، پس از سال‌ها شاهد استقبال گرم و حضور پرشور معلمان، استادان دانشگاه و همه علاقه‌مندان به آموزش شیمی کشور در اصفهان باشیم. مجله رشد آموزش شیمی تلاش خواهد کرد تا در شماره آینده و پیش از برگزاری به معرفی برنامه‌‌های گوناگون کنفرانس یازدهم بپردازد و خوانندگان خود و علاقه‌مندان را از ابعاد مختلف آن آگاه كند.