1. موجنما
در فیزیک (3) دوره دبیرستان هنگامی که وارد بحث موج و انواع آن میشویم برای موجهای مکانیکی علاوه بر فنر و دیاپازن، کتاب به معرفی یک تشت موج میپردازد. برای این آزمایشها، به یک آزمایشگاه نسبتاً مجهزی نیاز داریم.
شکلهای 3-10 و 3-11 و 3-15 کتابهای درسی با کد 112209 (فیزیک (3) ریاضی)
آیا میتوان با وسایل ساده، شکلی از موج عرضی و حتی شکلی از تداخل در یک راستا موسوم به موج ایستاده را تولید کرد؟ پاسخ مثبت است. برای اینکار به مقداری نخ، چوب بستنی و یک کاتر نیاز داریم (تصویر 1).
شرح: چوب بستنی را روی میز قرار دهید و با کمک کاتر با دقت دو سر آن را به صورت حرف V ببرید (تصویر2).
اکنون نخ را به صورت یک حلقه درآورید و چوب بستنی را که از دو طرف بهصورت حرف V بریده شده است بین حلقهای که چند لایه تاب خورده است قرار دهید (تصویر3). سپس یک حلقه نخی دیگری درست کنید و آن را مطابق آیا میتوان با وسایل سادهای شکلی از موج عرضی و حتی شکلی از تداخل در یک راستا موسوم به موج ایستاده را تولید کرد؟ تصویر (4) در بالای چوب قرار دهید.
اکنون نخ اول را با دو دست خود بکشید و از دوستتان بخواهید حلقه نخی دوم را بکشد و رها کند. با حرکت و چرخش حلقه اول شکلی از موج را بین چوب بستنی و کنارههای نخ مشاهده خواهید کرد (تصویر5). در این آزمایش شما میتوانید از چند تکه چوب بستنی، مطابق تصویر (6)
استفاده و یک موج ایستاده را بین هر دو چوب بستنی مشاهده کنید. (تصویر7)
توجه کنید اگر به تنهایی میخواهید این نمایش زیبا را اجرا کنید باید حلقه اول را با انگشتان شست پا بگیرید و با دو دست خود حلقه نخی دوم را بکشید.
2. توری ضد آب
در فیزیک (1) سال دهم دبیرستان از خاصیت کشش سطحی در سطح آب بحث شده و برای تفهیم آن به چند آزمایش از جمله قرار دادن یک سنجاق روی آب و ایجاد حباب صابون اشاره گردیده است.
در این قسمت میخواهیم با یک تکه پارچه توری و یک لیوان، مقداری آب رنگی و چند تکه کش (تصویر 8) آزمایشی ساده ولی مهم را انجام دهیم و کشش سطحی در آب را به خوبی نمایش دهیم.
در ابتدا پارچه توری را روی دهانه لیوان قرار دهید و مقداری آب رنگی درون لیوان بریزید (تصویر 9) هنگامی که آب کاملاً لیوان را پر کرد (تصویر 10). دور لیوان و پارچه را با یک تکه کش اسکناس (یا کش موی سر) بپوشانید (تصویر 11) اکنون در پلاستیکی را روی مجموعه قرار دهید.
ا
حال میتوانید مجموعه را وارونه کنید (تصویر12) و به آرامی در پلاستیکی را زیر لیوان بیرون بکشید مشاهده خواهید کرد به دلیل وجود نیروی کشش سطحی در سطح آب، آبی از درون لیوان به بیرون نخواهد ریخت.
دیدن فیلم انجام این کار خالی از لطف نخواهد بود.
https:// www.roshdmag.ir/u/20a
3. لیوان مغناطیسی چرخان
در کتاب فیزیک (2) دبیرستان خاصیت مغناطیسی مواد و تأثیر آن بر یک قطعه ماده فرومغناطیس مانند آهن تحت عنوان القای خاصیت مغناطیسی مورد بحث قرار گرفته است. با آزمایش بسیار سادهای میتوان این تأثیر را نشان داد. برای انجام این آزمایش تنها به یک آهنربای حلقهای و یک لیوان یکبار مصرف کاغذی و یک پره فولادی دوچرخه نیاز داریم (تصویر13)
برای مشاهده چرخش آهنربای حلقهای در یک میله فولادی، کافی است آهنربای حلقهای را درون میله فولادی قرار داده و آن را رها کنید (تصویر14) مشاهده میکنید آهنربای حلقهای در حین سقوط به دور خود خواهد چرخید (تصویر15). برای جالبتر شدن نمایش میتوانید مطابق تصاویر 16 و 17 آهنربا را روی یک قسمت از لیوان که با رنگهای اصلی، رنگآمیزی شده است بچسبانید.
مشاهده میکنید که ته لیوان هنگام سقوط شروع به چرخش میکند و رنگهای اصلی ترکیب شده و به رنگ سفید مشاهده میشوند.