چشمانداز: «عمومی کردن فرهنگ جوانمردی و نهادینه شدن مرام پهلوانی»
در قالب یک طرح پژوهشی میتوان در نهایت به موارد متعددی برای نیل به چشمانداز مذکور رسید که از ظرفیت این نوشتار خارج است. اما فرصت را مغتنم میشماریم و برخی ملاحظات در این باب را مرور میکنیم.
فرض را بر این قرار میدهیم که در قالب این پژوهش، مضمون راهبرد ما ترویج این فرهنگ و مرام باشد.
«جوانمرد» و «پهلوان» در فرهنگ باستانی و اسلامی ایران، قله فرهنگ جوانمردی و مرام پهلوانی و واژههای مقدس و باارزشی هستند که به لحاظ قدمت و غنای محتوایی نسبت به نمونههای خارجی خود مانند شوالیه فرانسویان یا سامورایی ژاپنیها، مقبولیت، پذیرش و جذابیت بیشتر و برتری در میان ایرانیان دارند.
اما این قبیل ارزشها کافی نیست، بلکه چالشی بزرگ وجود دارد برای اینکه به این دورنما در صحنه عمل برسیم.
چالش: ضعف در محتوای مناسب و روزآمد، ایدههای جدید و شیوههای نوین و جذاب برای ترویج (تبیین و تبلیغ)
این ضعفها باعث میشوند تا در جذب دچار سستی شویم. حتی باید برای بعد از جذب هم نقشههایی داشته باشیم، چون حفظ بعد از جذب، مهمتر از جذب است.
برخی ملاحظات
توجه به برخی نکات برای توفیق در این مسیر تربیتی اهمیت دارد که متناسب با ظرفیت این نوشتار در ادامه به اختصار تقدیم میشود.
1. محتوا و شیوه تبیین برای گروههای سنی مختلف، جنسیتهای مختلف، اقشار مختلف (دانشآموزان، معلمان، والدین و ... ) باید متناسب با ویژگیهای پذیرش و براساس منافع هر یک تدارک شود.
2. فرهنگسازی زمانبر است و کاری مداوم. فقط پشتوانه محتوایی و اجرایی کفایت نمیکند، بلکه روش آهسته و پیوسته را باید در پیش گرفت. در واقع، عجله برای کار تربیتی، سم است.
3. ساختن الگوی امروزی بهعنوان نمونه ملموس جوانمردی در عصر حاضر، بسیار مهم است.
البته اسوههای تاریخی، آیینی و مذهبی، حماسی و ملی اعم از پیامبران و امامان به ویژه حضرت علی (ع)، جوانمرد عالم بشریت تا اسطورههای شاهنامهای چون رستم، پهلوانان عارف چون پوریای ولی و سید حسن رزاز (شجاعت) و چهرههای نزدیکتر به عصر حاضر چون غلامرضا تختی و .. در این فرهنگ و در سطوح مختلف برای بهرهبرداری در پیشبرد راهبرد بسیارند، ولی سبک زندگی بزرگان عصر حاضر قابل فهمتر است و نباید از این موضوع غافل شد. بنابراین، الگوسازی باید در دستور کار قرار گیرد.
به لحاظ زمانی، نزدیکترین الگوی جوانمردی و پهلوانی، سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است که خودش را با تمام وجود، وقف خدا، اسلام، ولایت، مردم، کشور و منطقه کرد. ایشان از عنفوان جوانی، پرورشیافته مکتب پهلوانی و فعال در رشتههای مختلف ورزشی بهویژه ورزش باستانی بوده است و این ورزشی بودن، آن هم از جنس پهلوانی، نکته اتکای مناسبی برای پرداختن به این امر است. انتشار عکسی از دوران جوانی وی در گود زورخانه بسیار جلب توجه کرد و بازتاب خوبی میان عموم مردم داشت. خوشبختانه خبری منتشر شده که آموزههایی از زندگی این شهید والامقام در کتابهای درسی خواهد آمد.