وکیل شو

از آغاز سال 2020 (زمستان 1399) با شیوع ویروس کرونا، شکل کسب‌وکارها رفته‌رفته تغییر کرد. مردم ترجیح می‌دهند کمتر از خانه خارج شوند و مایحتاج و خدمات موردنظر خود را به‌صورت مجازی یا تلفنی تأمین کنند. هرچند این بیماری مرگبار زیان‌های بسیاری به کسب‌وکارها، به‌خصوص مدل‌های سنتی، وارد کرد، ولی زمینه تولد بسیاری از شرکت‌ها را در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی فراهم کرد و به ‌نوعی کسب‌وکارهای اینترنتی را رونق داد. حالا برسیم به مسائل حقوقی کسب‌وکارها و استارتاپ‌ها که توجه ‌نکردن به آن‌ها ممکن است باعث زیان و حتی سقوط و انحلال کسب‌وکار نوپا شود.

1. شنیده‌اید که یک دست صدا ندارد. سعی کنید برای شروع کسب‌وکار از دوستانتان هم‌فکری بگیرید. اگر کسانی هستند که می‌توانند از شما حمایت مالی یا فکری کنند، آن‌ها را فرا بخوانید و طرح خود را با ایشان درمیان بگذارید. اگر به همکاری با شما تمایل داشتند، حتماً قرارداد همکاری امضا کنید. نوع همکاری، میزان سهام، مقدار سهیم بودن در سود و زیان، تاریخ آغاز و پایان همکاری و هرآنچه را برایتان مهم است، در قرارداد بیاورید و یادتان باشد که «جنگ اول به از صلح آخر است».

2. با همکاران و شرکا «قرارداد عدم افشای اطلاعات» ببندید. این قرارداد به معنای رازداری است. یعنی همه همکارانتان باید مراقب اسرار تجاری باشند. افشای این اسرار برخی مواقع باعث صدمه‌ رسیدن به کسب‌وکار و جلو افتادن رقبا خواهد شد.

3. قانونی ‌بودن موضوع کار و فعالیت را تعیین کنید. برخی مواقع ایده‌ای را که عملی می‌کنیم، منع قانونی دارد. برای مثال فعالیت شرکتی به ‌منظور فراهم‌کردن تسهیلات بانکی برای متقاضیان، یا فروش رمزارزهایی مانند بیت‌کوین را در نظر بگیرید. شاید در صورت این ایده منع و مشکلی نباشد، ولی باید حتماً زمان کافی برای تحقیق در مورد موضوع کسب‌وکارمان بگذاریم.

4. باید مطمئن باشید طرح و آورده فکری متعلق به خود شماست. نمود آن را می‌توان مواقعی دید که از اختراع، طرح صنعتی، برنامه‌های نرم‌افزاری و موارد این‌چنینی برای ایده تجاری بهره می‌بریم. اگر می‌خواهید از اختراع یا طرح دیگران در کارتان استفاده کنید، باید قراردادی بین شما و صاحب ایده و اختراع ایجاد شود تا در صورت ادعای اشخاص دیگر و بر فرض شکایت آن‌‌ها، مدارک و مستندات کافی برای اثبات ادعای خود داشته باشید.

5. مجوزهای لازم را برای کسب‌وکار خود بگیرید. کسب بعضی از مجوزها شاید وقت‌گیر و زمان‌بر باشد، ولی خودِ کسب مجوز، هم به معنای اصالت کسب‌وکار است و هم اعتماد مشتریان را جلب می‌کند. برای مثال، برای راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی، باید چند کار اساسی انجام دهید:

- دریافت نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) که مرکز توسعه تجارت الکترونیک، زیر نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت آن را صادر می‌کند.

- گرفتن درگاه پرداخت بانکی

- مجوز کار در زمینه رسانه‌های دیجیتال (saramad.ir)

- مجوز نظام صنفی رایانه‌ای

- مجوز ساماندهی (samandehi.ir)

- مجوزهای اختصاصی کسب‌وکارهای اینترنتی: این مجوز به نوع خدمات یا محصول شما بستگی دارد. مثلاً برای فروش محصولات فرهنگی و هنری مجوز وزارت ارشاد را نیاز دارید و اگر محصول یا خدماتتان در حوزه سلامت و درمان است، مجوز وزارت بهداشت نیازتان می‌شود.

- دریافت گواهینامه SSL: اگر به آدرسی مانند گوگل نگاه کنید، می‌بینید که با HTTPS شروع شده است. S انتهای این پروتکل به معنای آن است که اتصال بین دستگاه شما و سایت امن است. اتصالات امن معمولاً با استفاده از گواهینامه SSL که مخفف «Secure Sockets Layer» است، ایجاد می‌شوند. گواهینامه SSL  داشتن هر سایت، به معنای حفاظت آن از اطلاعات حساس و حائز اهمیت کاربران در فضای وب، مانند تراکنش‌های مالی، نام‌های کاربری، رمز عبور و غیره است.

6. نام تجاری یا برند خود را ثبت کنید. یکی از موارد مهم پس از آغاز کار، نام‌گذاری کسب‌وکار است. نام تجاری که به نوعی هویت کار شماست، پس از انتخاب باید ثبت شود. ثبت‌نام تجاری از چند جنبه اهمیت دارد: یکی اینکه به دلیل منحصر به‌فرد بودن در دفتر ثبت شرکت‌ها، شرکت دیگری نتواند همین نام را انتخاب کند و دیگر اینکه اگر نام تجاری مورد نظر شما پیش از این ثبت شده ‌باشد، نام دیگری برای شرکتتان انتخاب کنید.

7. توافق‌های کتبی را جایگزین توافق شفاهی کنید. از آنجا که توافق شفاهی (جز در مواردی که شاهد محکمه‌پسند داشته باشید) به هیچ وجه سندیت ندارد و قطعاً در آینده شما را با مشکل مواجه خواهد کرد، هرگونه توافق شفاهی را حتماً به قرارداد کتبی تبدیل کنید.

8. شرکت را به‌طور رسمی ثبت کنید. انواع شرکت‌هایی که عموماً افراد در ایران ثبت می‌کنند، عبارت‌اند از:

- شرکت با مسئولیت محدود

- شرکت سهامی خاص

- شرکت سهامی عام

- شرکت تضامنی

- شرکت تعاونی

البته شرکت‌های دیگری نیز در قانون تجارت پیش‌بینی شده‌اند، مانند: شرکت نسبی، شرکت مختلط سهامی و شرکت مختلط غیرسهامی. انواع شرکت‌ها، بیشتر به دلیل تعداد شرکا، میزان سرمایه، مسئولیت شرکا و نحوه تصمیم‌گیری، با هم تفاوت دارند. همین تفاوت‌ها باعث شده ‌است انواع گوناگونی برای شرکت‌ها داشته باشیم و بتوانیم تصمیم بگیریم شرکتمان را تحت چه عنوانی ثبت کنیم.

سؤالی که بسیار پرسیده می‌شود، این است که چه زمانی ثبت شرکت کنیم. باید بدانید، ثبت شرکت در مراحل ابتدایی کار، نه‌تنها نمی‌تواند کمک چندانی کند،‌ بلکه شما را درگیر مسائل پیچیده مالی و مالیاتی، حقوق کار و امور تشریفاتی شرکت‌ها خواهد کرد که زمان و هزینه زیادی را از شما خواهد گرفت. اجازه دهید کمی کسب‌‌وکار شما پیشرفت کند و تعدادی کاربر داشته باشد. وقتی شما به اعتمادسازی جدی پیش کاربران یا سرمایه‌گذاران نیاز داشته باشید، سپس شرکت خود را ثبت کنید. پس پیشنهاد می‌کنم در ثبت شرکت عجله نکنید.