تکوین و تعالی هویت دانشآموزان، یکی از اهداف کلی نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران تلقی میشود که از طریق تعامل در فضای کلاس و مدرسه شکل میگیرد.
هویت لایههای متعدد دارد؛ انسانی، دینی، ملی، قومی، علمی، جنسیتی، حرفهای، خانوادگی، انقلابی و ...
شکلگیری این هویتها در بستر اهداف شش ساحت تعلیم و تربیت، از طریق برنامههای درسی و پرورشی مدرسهها، با محوریت معلمان و مربیان، به صورت درهمتنیده زمینهسازی میشود.
شکلگیری هویت دانشآموزان بهصورت درهمتنیده، نشانگر تربیت مطلوب در نظام آموزشوپرورش است. در کنار مدرسهها، رهبران دینی و اجتماعی در شکلگیری هویت در جامعه نقش تأثیرگذاری دارند؛ بهویژه هویت انقلابی. به گونهای که میتوان اذعان داشت، پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 مرهون هویتسازی امام بزرگوار و دیگر یاران ایشان، چون مقام معظم رهبری، بوده است.
تربیتیافتگان مکتب امام خمینی(ره) توانستند در سال 57 انقلاب اسلامی را بهوجود آورند و در طول این چهل سال از آن پاسداری کنند. تعدادی از دانشآموزان و معلمان در جریان انقلاب شهید شدهاند و در جریان دفاع مقدس نیز نقشآفرین بودند.
برنامههای دهه فجر در هر سال یادآور تعلیم و تربیت هویتساز است (هویت دینی، ملی و انقلابی در کنار هویت علمی). در عین حال، به نظر میرسد ادامه مسیر انقلاب بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، همچنان نیازمند نقشآفرینی مدرسهها (معلم و ...) در تکوین و تعالی پیوسته و همهجانبه هویت دانشآموزان است.
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری چند توصیه مهم فرمودهاند که میتواند با برنامههای درسی و پرورشی مدرسهها، بهصورت درهمتنیده، دنبال شود. این توصیهها عبارتاند از:
• علم و پژوهش
• معنویت و اخلاق
• اقتصاد مقاومتی
• سبک زندگی اسلامی- ایرانی
• عدالت و ...
به نظر میرسد، برنامههای درسی و پرورشی مدرسهها باید به گونهای بازطراحی شوند که تقویت انواع هویت، بهویژه هویت انقلابی، همواره در رأس برنامهها باشد.