یکی از زمینه‌های پرورش کودکان و نوجوانان، برجسته کردن بعد ورزشی استعداد آنان است، اما این سؤال در ذهن ما شکل می‌گیرد که چگونه در مدارسی که امکانات آموزشی محدودی دارد ابزارهای پویایی را در کلاس ایجاد کنیم. بدون شک برای پیاده کردن آن باید زمان‌بندی مناسب و طرح‌های نو داشته باشیم که یکی از این طرح‌ها، طرح «مدرسه پویا» است.
روش جمع‌آوری اطلاعات
اگر در مدارس، امکانات لازم برای دانش‌آموزان فراهم شود بسیاری از کمبودهای ورزشی و حرکتی آن‌ها برطرف خواهد شد. در این زمینه لازم است تحرک و پویایی در ساعت ورزش به یک راهبردی فراتر از زنگ ورزش تبدیل شود. در نتیجه لازم است فضاهای خالی مدارس را با امکاناتی که زمینه را برای بازی و سرگرمی در کلاس درس فراهم می‌کند، پر کنیم.
یافته‌ها و راهکارها
این طرح در دو آموزشگاه مقطع ابتدایی دخترانه نرگس و پسرانه ولیعصر (عج) اجرا و بر لزوم اهمیت تحرک و شادی تأکید شد. همان‌طور که پیامبر اکرم صلّی‌الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند:
«بازی کنید و شاد باشید، همانا من ناراحتم که در دین شما خستگی و بی‌نشاطی دیده شود.»
از جمله اهداف تربیت‌بدنی در دوره ابتدایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. گرایش دانش‌آموزان به رشد و ارتقای آمادگی جسمانی از طریق بازی؛
2. توسعه مهارت‌های حرکتی و بنیادی؛
3. افزایش علاقه بین دانش‌آموزان برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی؛
4. رعایت اصول بهداشتی و ورزشی؛
5. آشنایی با وضعیت‌های صحیح بدنی (نشستن، راه رفتن، خوابیدن، ایستادن).
در این طرح، طناب‌کشی را به شیوه دیگری برای دانش‌آموزان دختر و پسر اجرا کردیم و با توجه به جدید بودن این ایده باعث شادی وصف‌ناپذیری بین دانش‌آموزان شد. در یک کلاس 30 نفری، دانش‌آموزان هم‌وزن یا تقریباً نزدیک به هم را جدا و به گروه‌های دو نفری تقسیم می‌کنیم. دانش‌آموزانی که وزن‌های مساوی یا نزدیک به هم دارند با هم در یک گروه رقابت می‌کنند. هر رقابت با چهار دانش‌آموز برگزار می‌شود و تیم‌های برنده در جدول بالا می‌آیند تا تیم قهرمان مشخص شود.
طناب‌بازی را به شکل مقابل بالا درمی‌آوریم (دو تا طناب را از وسط به‌طور مساوی گره می‌زنیم) و از دانش‌آموزان می‌خواهیم که در جاهای مشخص قرار بگیرند. پشت سر هر دانش‌آموز یک مخروط با فاصله 4 متر بسته به سن آن‌ها قرار می‌دهیم و از دانش‌آموزان می‌خواهیم طناب را بدون اینکه از مرکز تکان دهند، در دست بگیرند و با صدای سوت، شروع به کشیدن طناب کنند. هر کس زودتر به مخروط (با پا) ضربه بزند، برنده بازی می‌شود. می‌توانیم برای بازی قانونی بگذاریم که تا 60 ثانیه کشش ادامه داشته باشد. چنانچه دو تیم مساوی شدند 30 ثانیه استراحت دهیم و سپس دوباره رقابت انجام گیرد تا برنده مشخص شود.
نتیجه
به‌خاطر جدید بودن طرح، شور و نشاط بین دانش‌آموزان افزایش یافت. دانش‌آموزانی که از چابکی و قدرت استقامت بیشتری در عضلات کمربند شانه‌ای برخوردار بودند، در این طرح موفقیت بیشتری کسب کردند. به گفته دانش‌آموزان، این مسابقه را می‌توان در ایام خاصی از جمله المپیادها برگزار و تمام دانش‌آموزان مدرسه را به شادی دعوت کرد.
پیشنهاد
با ورود به دنیای صنعتی، سبک زندگی و میزان تحرک خانواده‌ها به کمترین زمان ممکن رسیده است که این کم‌تحرکی نتیجه‌ای جز چاقی و نداشتن شور و نشاط به همراه ندارد. دوران کودکی دورانی است که فرد در آن پر انرژی و تشنه سرگرمی است. کودک در بازی‌های گروهی مانند طناب‌کشی بسیاری از نقش‌های اجتماعی را می‌آموزد.
با برگزاری مسابقه در مدرسه می‌توان همه دانش‌آموزان را در این امر درگیر کرد.
این مسابقه را می‌توان بین معلمان و دانش‌آموزان در مناسبت‌های مختلف اجرا کرد.
اجرای این طرح می‌تواند به‌عنوان یکی از مسابقات المپیاد درون‌مدرسه‌ای مطرح شود.
منابع
1. سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1389)، صفحه 50
2. رمضانی‌نژاد، رحیم (1398)، تربیت‌بدنی در مدارس.
3. دستورالعمل‌های اجرایی دفتر تربیت‌بدنی و فعالیت‌های ورزشی کتاب راهنمای معلم تربیت‌بدنی (1398).