مجله جغرافیا
Journal of Geography
Vol. 119, 2020, Issue. 4
چکیده مقالات منتخب شماره 4 از دوره 119 سال 2020 مجله جغرافیا1 به این ترتیب است:
سواد رسانه‌ای جغرافیایی انتقادی در آموزش جغرافیا: یافته‌های پروژه MiDENTITY در اتریش
کریستین هینترمن و دیگران
چکیده
رسانه‌ها عرصه‌ای هستند که در آن مبارزه گفتمانی بر سر هویت‌ها، فرهنگ‌ها و جغرافیاها انجام می‌شود. رسانه‌ها شیوه‌های تفکر و عملکرد ما را در برابر ایده‌ها و برداشت‌های ما را از «ما» و «دیگران» سازمان می‌دهند. با گسترش فناوری اطلاعاتی مشارکتی، کاربران (جوان) رسانه‌ها از طریق فعالیت‌هایی مانند به اشتراک‌گذاری، پسندیدن و یادداشت‌گذاری، رویدادهای رسانه‌ای را تقویت یا به چالش می‌کشند. پروژه MiDENTITY به این پدیده از منظر آموزشی پرداخته و یک مطالعه موردی درباره اجرای سواد رسانه‌ای جغرافیایی انتقادی در آموزش جغرافیا را ارائه می‌دهد. هدف اصلی آن، توانمندسازی دانشجویان برای ایجاد روش خودکنترلی در استفاده از رسانه‌هاست که نتیجه آن در شیوه‌های برخط خودشان از برخورداری یا محرومیت اجتماعی انعکاس پیدا می‌کند.
تصویر زنان در عکس‌های کتاب‌های درسی مبانی جغرافیای انسانی
جیلیان آچسون و دیگران
چکیده
تحقیق نشان می‌دهد که کتاب‌های درسی نقش مهمی در تعیین محتوای درس و تأثیرگذاری بر برداشت دانشجویان از یک رشته دارند. عکس‌ها به‌ویژه از این جهت قدرتمند هستند که به‌عنوان تصاویر واقعی به نـظر می‌رسند و دانشجویان اغلب می‌توانند آن‌ها را بهتر از متن به خاطر بیاورند. این مطالعه عکس شش کتاب درسی مبانی جغرافیای انسانی را برای ارزیابی تصویر زنان بررسی می‌کند. در مقایسه با مطالعه مایر (1989)، تعداد عکس‌ها در کل و عکس‌های زنان افزایش داشته است. با این حال محتوای عکس‌ها زنان را اساساً در نقش‌هایی سنتی و منفعل نشان می‌دهند که به‌عنوان یک هنجار تلقی می‌شوند. در نتیجه، این کتاب‌های درسی از درگیر شدن دانشجویان در بحث‌های معنادار در مورد جنسیت و نقش‌های زن در جامعه در میان فرهنگ‌ها باز می‌مانند.
ارزیابی جغرافیایی برنامه ارزیابی ملی پیشرفت آموزشی (NAEP): آیا دوباره برمی‌گردد؟
مایکل سولم و جوزف استولتمن
چکیده
برنامه ارزیابی ملی پیشرفت آموزشی (NAEP) به‌طور دوره‌ای ارزیابی‌های سطح ملی موفقیت دانشجویان را در جغرافیا ارزیابی می‌کند. در ژوئیه 2019، هیئت امنای کنترل ارزیابی ملی، تصمیم حذف ارزیابی‌های جغرافیا، اقتصاد، هنر و زبان خارجی از برنامه آزمون NAEP تا سال 2029 را اعلام کرد. در این یادداشت، دلایل ورای تصمیم هیئت دولت را بررسی می‌کند و در مورد آن چیزی بحث می‌کند که جغرافی‌دانان می‌توانند انجام دهند تا به نفع آن دفاع کنند و از گزارش‌ها و داده‌های جغرافیایی NAEP بیشتر بهره ببرند.
مجله جغرافیا در آموزش عالی
Jornal of Geography in Higher Education
Vol. 44, 2020, Issue. 3
چکیده مقالات منتخب شماره 3 از دوره 44 سال 2020 مجله جغرافیا در آموزش عالی2 به این ترتیب است:
آموزش دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دوره تغییر ساختار شغلی اعضای هیئت علمی
کاویتا پاندیت
چکیده
در سه دهه گذشته شاهد تغییراتی اساسی در انتصابات و شغل‌های اعضای هیئت علمی بوده‌ایم. دوره تصدی‌گری و اشتغال به‌عنوان اعضای هیئت علمی رو به کاهش گذاشته، در حالی‌که موقعیت‌های غیررسمی، پاره‌وقت و تمام‌وقت در حال افزایش است. با این حال بسیاری از افراد در دانشگاه اطلاعات ناقص یا ساده‌انگارانه‌ای در مورد ماهیت این بخش در بدنه علمی دارند و همچنان به‌عنوان استاد راهنما و آماده‌سازی دانشجویان تحصیلات تکمیلی فقط برای موقعیت‌های تصدی پست علمی با مسئولیت‌های توزیع شده در تحقیق، آموزش و خدمات ادامه می‌دهند. برای اینکه مربیان بهتری شویم، باید تغییرات عمیقی را که در بازار کار دانشگاهی در جریان است، درک کنیم. این مقاله عواملی را مورد بحث قرار می‌دهد که باعث تغییر ساختار در انتصابات و شغل‌های اساتید شده است، ماهیت پست‌های جدید اساتید را شرح می‌دهد و راهنمایی می‌کند چگونه می‌توانیم مربیان بهتری باشیم برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود که به دنبال مناصب دانشگاهی هستند.
تدوین و کاربرد برنامه‌های درسی جغرافیای چندبعدی ترکیبی از منظر سنجش از دور منطقه‌ای
جینگ آی ونگ و دیگران
چکیده
جغرافیا می‌تواند کیفیت زندگی شهروندان را با بهبود درک آن‌ها از جمعیت، منابع، محیط زیست و توسعه مناطق جغرافیایی بهبود بخشد. ظهور فناوری سنجش از دور، روش مناسبی برای درک چشم‌انداز جغرافیایی منطقه‌ای فراهم می‌کند. تهیه یک برنامه درسی جغرافیای منطقه‌ای برای دانشجویان دانشگاه که شامل فناوری مدرن سنجش از دور برای پرورش سواد جغرافیایی آن‌ها و رواج فناوری سنجش از دور می‌شود، مهم است. برای تمرکز بر توسعه توانایی ارزشمند دانشجویان در تفکر انتقادی در شرایط فضایی، در این مقاله روش‌هایی برای مشاهده خصوصیات فضایی ـ زمانی (چندزمانی، چندمقیاسی، چندزاویه‌ای)، خصوصیات کالبدی (چندطیفی، چندمنظوره) و خصوصیات ترکیبی طبیعی (چندعنصری، چندرسانه‌ای) جغرافیای منطقه‌ای از طریق ابزارهای چندبعدی معرفی شده است. با ارائه یک درس جغرافیای سنجش از دور منطقه‌ای به‌عنوان نمونه، این مقاله، اهداف، ساختار محتوا و ساخت مدیریت آموزش را مورد بحث قرار می‌دهد. سپس، این مطالعه در مورد برنامه‌ها و پیش‌بینی‌ها برای تهیه درس بحث می‌کند. مشاهدات جغرافیایی و آموزش جغرافیا از منظر چندبعدی روش‌های ابتکاری و نتایج بهتری از نظر کیفیت تحصیل دانشجویان در برنامه‌های درسی آموزش عالی فراهم می‌کند.
تسلط تجربی در تالار سخنرانی
جولیان بریگستوک
چکیده
اقتدار یکی از مفاهیم مناقشه‌برانگیز و مبهم در نظریه اجتماعی و آموزش است. اقتدار رابطه‌ای است که مبتنی بر ناهماهنگی دانش، تخصص یا تجربه است. با استفاده از مشاهدات تدریس و مصاحبه‌ها با دانشجویان کارشناسی و سخنرانان در مورد تجربیاتشان در زمینه آموزش گروه‌های بزرگ، بحث می‌شود که برخلاف تمرکز استادان بر اقتدار و تخصص حرفه‌ای، بسیاری از دانشجویان با شدت بیشتری به اشکال تجربی اقتدار در سخنرانی‌ها پاسخ می‌دهند. به عبارت دیگر، بین دیدگاه دانشجویان و استادان در مورد مفهوم اقتدار آموزشی تفاوت وجود دارد. از طریق بحث درخصوص یک مداخله آموزشی با هدف تجربه ساده با روابط اقتدار در سالن سخنرانی، این مقاله به مفهوم‌سازی سیاست رهایی‌بخش و آزمایشی اقتدار آموزشی کمک می‌کند؛ جایی که دانشجویان نه‌تنها برای تفکر مستقل، بلکه برای دیدن وجود خودشان (زمینه‌های عملشان) به‌عنوان یک مشکل مهم فکری برای تعامل به چالش کشیده می‌شوند. این امر مستلزم فراتر رفتن از انواع ایده‌آل مرجع آموزشی «وبری» غالب (سنتی، عقلی ـ قانونی، کاریزماتیک و کاریزماتیک ـ فکری) به سوی درک کامل‌تری از اشکال تجربی اقتدار است.
واقعیت مجازی در کلاس درس آموزش عالی: امکان‌سنجی و توان ادغام در برنامه درسی
مایکل دیتنا و مارگارت کادیری
چکیده
تعامل با یادگیرنده یک چالش در آموزش جغرافیا و به‌طور کلی آموزش عالی است و واقعیت مجازی فراگیر دارای امکانات زیادی است، اما یافتن برنامه‌های کاربردی ساده و آسان که از نظر آموزشی نیز ارزش داشته باشند می‌تواند یک چالش باشد. سه اجرای آزمایشی شبیه‌سازی کامل کره زمین به‌صورت واقعیت مجازی در محیط کلاس با استفاده از سخت‌افزار پیشرفته واقعیت مجازی انجام شد. این آزمایش‌ها با دانشجویان درس جغرافیا و علوم انسانی رقومی انجام شد و هدف از این کار ارزیابی استفاده از واقعیت مجازی فراگیر در افزایش تعامل یادگیرنده بود. از «مدل پذیرش فناوری» تا حدی برای به دست آوردن داده‌های نظرسنجی مناسب و از رویکرد استقرایی برای تحلیل موضوعی استفاده شد. براساس داده‌های جمع‌آوری شده، یک مبنای مشهود منطقی دیده شد که دانشجویان استفاده از ابزار را نسبتاً آسان می‌دانند و درک و تعامل آن‌ها را افزایش می‌دهد. یافته‌ها مطابق با یافته‌های مطالعات قبلی است که نشان می‌دهد محیط‌های واقعیت مجازی فراگیر احساسی قـوی از حضور درک‌شده ایجاد می‌کنند که بـاعث تعامل و انگیزه بالاتر یادگیرنده می‌شود. چـالش‌هـایی برای پذیرش بیشتر نیز ارائه شده است.
تحقیقات بین‌المللی در آموزش جغرافیا و محیط زیست
International Research in Geographical and Environmental Education
Vol. 29, 2020, Issue 3
چکیده مقالات منتخب شماره 3 از دوره 29 سال 2020 مجله تحقیقات بین‌المللی در آموزش جغرافیا و محیط زیست3 به این ترتیب است:
قابلیت‌های جغرافیایی، تحلیل آموزشی و تفکر درسی؛ پیشبرد گفت‌وگوی بین روش آموزش و برنامه درسی
گابریل بله
چکیده
یکی از ایده‌های پروژه(های) قابلیت‌های جغرافیایی، آغاز یک بحث بین‌المللی در مورد اهداف و ارزش‌های آموزش جغرافیاست. در راستای این منظور، هدف این مقاله بررسی برخی از دیدگاه‌های اصلی مورد استفاده در قابلیت‌های جغرافیایی، مانند تفکر برنامه درسی، معلم به‌عنوان «خالق برنامه درسی» و نقطه‌نظر دانش قدرتمند و بررسی آن‌ها در رابطه با سنت‌های قاره‌ای و شمال اروپا از روش آموزش و موضوع فن تعلیم است. این امر به‌ویژه از طریق یک قرائت از متخصص تعلیم‌وتربیت آلمان «کلافکی» و نظریه طبقه‌بندی آموزش او و استفاده از چارچوب تحلیل دیداکتیک وی انجام می‌شود. این تحقیق نشان می‌دهد که چگونه دیدگاه‌های دانش و توانایی‌های قدرتمند در قابلیت‌های جغرافیایی، نقطه نظرها درخصوص منابع و آموزش رسمی توسط «کلافکی» را منعکس می‌کند. با تکیه بر ایده او از توان آموزشی و ارتباط مثال‌زدنی، نمونه‌ای از تفکر برنامه درسی دانش‌بنیان در جغرافیا با استفاده از یک مورد مبتنی بر دیدگاه جغرافیایی ـ زمانی برای یک تحلیل مختصر آموزشی ارائه شده است. چنین مثال‌هایی می‌تواند به‌عنوان مدل‌های تعلیمی موضوعی برای تفکر برنامه درسی عمل کند. در انتها مقاله با برخی از ملاحظات در مورد چرخش دانش به پایان می‌رسد و برخی از چالش‌های آینده برای آموزش جغرافیا را نشان می‌دهد.
منحنی دانش: ترکیب انواع دانش باعث تفکر قدرتمند می‌شود
تین بنکر و راب ون در وارت
چکیده
مایکل یانگ درباره «دانش قدرتمند» به‌عنوان نوعی دانش که باید در آموزش اصل باشد، به‌طور گسترده نوشته است: «دانشی که ـ مثل بسیاری مفاهیم دیگر ـ قابل اعتماد و بالقوه قابل آزمایش باشد، به ما در درک جهان طبیعی و اجتماعی کمک می‌کند و زبانی را برای کاربرد معنادار در بحث‌های اخلاقی و سیاسی به ما پیشنهاد می‌دهد.» برای مشارکت در بحث دانش قدرتمند، نویسندگان اصطلاح منحنی دانش را معرفی می‌کنند و انواع دانش را در محورهای سطح انتزاع و درجه قدرت تبیین به تصویر می‌کشند. آن‌ها استدلال می‌کنند که ترکیب عناصر دانش که در موقعیت‌های مختلف روی این منحنی قرار دارند، همان چیزی است که استفاده از دانش و فرایند تفکر را قدرتمند می‌سازد. مضامینی از درس جغرافیا در مدارس با مثال مهاجرت‌ها از جنوب به شمال در جهان نشان داده شده است.
نقش مفاهیم جغرافیایی و دانش قدرتمند در یک برنامه درسی به نام آینده 3
آلاریک مود
چکیده
این مقاله بررسی می‌کند آیا جغرافیا می‌تواند دانش قدرتمندی را فراهم کند که یک عنصر اصلی برنامه درسی به نام «آینده 3» و یک مؤلفه مهم پیشنهادهای پروژه قابلیت‌های جغرافیایی برای آموزش جغرافیاست. دانش قدرتمند دانشی است که به دانشجویان توانایی ذهنی در تحلیل، تبیین، پیش‌بینی، ارزیابی و تفکر درباره جهان را از راه‌هایی نشان می‌دهد که فراتر از تجربه شخصی آن‌هاست. این مقاله بر دو جنبه از این دانش متمرکز است: اولی استفاده از مفاهیم برای اندیشیدن به روش‌های جدید و دوم، توانایی تعمیم‌ها و کاربرد آن‌ها در زمینه‌های جدید. در این مقاله همچنین ضمن بررسی استدلال‌ها مبنی بر عدم توانایی ایجاد دانش قدرتمند به کمک مفاهیم جغرافیا به آن‌ها پاسخ می‌دهد. در انتها نتیجه‌گیری می‌کند که جغرافیا در برنامه درسی «آینده 3» بر درک دانشجویان از روش‌های جغرافیایی تفکر براساس مفاهیم اصلی وکاربرد آن‌ها تأکید دارد. این درک می‌تواند از طریق طیف گسترده‌ای از محتوا، از مکانی به مکان دیگر با یک روش جغرافیایی مناسب، توسعه یابد.
کتاب‌های جدید
برنامه‌ریزی مسکن شهری، با نگاهی به ایران
امروزه جوانان در دنیایی بزرگ می‌شوند که پدیده گرم شدن کره زمین اتفاق می‌افتد و تغییرات غیرقابل انکار در شرایط طبیعی از جمله افزایش سطح آب دریاها، تغییرات شدید در وضع هوا و تغییرات در گونه‌های گیاهی و انواع جانوری ایجاد می‌شود. افزایش جمعیت و جهانی‌سازی و جابه‌جایی مردم، پول، ایده‌ها و فرهنگ‌ها در سراسر جهان روابط ژئوپلیتکی پیچیده‌ای را به‌وجود می‌آورند. جوانان همچنین دسترسی بی‌سابقه‌ای به اطلاعات دارند. مدارس به جوانان این امکان را می‌دهند تا به دنیای پیچیده پیرامون خود معنا ببخشند و واقعیت‌ها و تصورات را در یک چارچوب قابل فهم و گسترده‌تر قرار دهند. آن‌ها به جوانان کمک می‌کنند تا جای خود را در دنیایی پیچیده و در حال تغییر پیدا کنند. معلمان راهنمای اصلی توانمندی جوانان در یادگیری جغرافیا هستند. آن‌ها با استفاده از دانش و مهارت‌های خود به چالش‌ها و سؤالات پاسخ می‌دهند و دانش‌آموزان را درگیر ایده‌های جدی می‌کنند. این کتاب الهام‌بخش برنامه‌های درسی جدید در مورد اهداف و ارزش‌های گسترده‌تر جغرافیا در مدارس است. کتاب به‌طور تخصصی یک نقشه راه برای بهبود ارتباط، جذابیت و کاربرد جغرافیا به‌عنوان یک موضوع اساسی و بنیادی در آموزش ارائه می‌دهد. کتاب توان آموزش جغرافیا و رویکرد قابلیت؛ قابلیت‌های جغرافیایی و مدارس تألیف ریچارد باستین در سال 2019 توسط انتشارات پالگریو مکمیلان در 224 صفحه منتشر شده است. عناوین فصل‌های کتاب به ترتیب زیر هستند:
فصل اول. هدف مدارس چیست؟
فصل دوم. تهیه یک برنامه درسی برای «بحران»
فصل سوم. بازگشت به «جغرافیا»
فصل چهارم. «رویکرد قابلیت‌ها» در آموزش جغرافیا
فصل پنجم. توسعه قابلیت‌های جغرافیایی؛ نقش تحقیقات
فصل ششم. قابلیت‌های برنامه درسی با عنوان برنامه آینده3
ژئومورفولوژی ایران
سرزمین ایران به‌عنوان بخشی از فلات بزرگی به همین نام، یکی از کشورهای کوهستانی و در عین حال خشک دنیاست. به همین دلیل از دیرباز، بیشتر با گستره‌ها و چشم‌اندازهای بیابانی‌اش مورد توجه قرار گرفته است تا کوهستان‌های یخی و گستره‌های جنگلی‌اش. با این حال، سیستم‌های کوهستانی پیرامونی آن، خشونت‌های آب‌وهوایی را به اندازه‌ای تعدیل می‌کنند که حتی در قسمت‌هایی از آن موجب شکل‌گیری و فعالیت سیستم‌های مورفودینامیکی یخچالی تا رودخانه‌ای در مجاورت بلافصل هم می‌شود. به همین دلیل اشکال مختص محیط‌های متفاوت دیرینه و عصر حاضر را گاهی در مسافت‌های نه‌چندان دور در مجاور هم و گاهی نیز به گستردگی عرض جغرافیایی آن در گستره‌های مختلف می‌توان یافت. پیامد این تنوع طبیعی، خلق چشم‌اندازهای ژئومورفولوژیک کم‌نظیر است، به‌طوری‌که برخی از آن‌ها منحصربه‌فرد هستند و اغلب در مقیاس جهانی به‌عنوان اشکال شاخص یاد می‌شوند. مطالعه این چشم‌اندازها و لندفرم‌ها محوریت اصلی کتاب حاضر را با رویکردی نو تشکیل می‌دهد. کتاب ژئومورفولوژی ایران توسط دکتر رسول صمدزاده (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل) تألیف و در سال 1398 توسط انتشارات سمت در 496 صفحه منتشر شده است. عناوین فصل‌های کتاب به ترتیب زیر هستند:
فصل اول: کلیات ژئومورفولوژی ایران
فصل دوم: ساختمان زمین و مورفوتکتونیک ایران
فصل سوم: زمین‌شناسی و پیشینه تحولات ساختمانی ایران در دوران‌های زمین‌شناختی
فصل چهارم: واحدهای بزرگ مورفوتکتونیک ایران
فصل پنجم: ویژگی‌های ژئومورفولوژیک واحدهای بزرگ مورفوتکتونیک ایران
فصل ششم: قلمروهای مورفوژنتیک (مورفودینامیک و مورفوکلیماتیک) ایران و ...
فصل هفتم: ژئومورفولوژی کواترنری ایران