مأموریت گروه‌های آموزشی:
[- کیفیت‌بخشی به اجرای برنامه‌های درسی]
پیش‌فرض این عبارت آن است که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برنامه‌های درسی را (کتاب درسی و ...) طراحی و تدوین می‌کند و برای اجرا به مدرسه‌‌ها ارسال می‌کند. معلمان براساس دوره‌های آموزشی مرتبط با این کتاب‌ها، تلاش می‌کنند با ایجاد فرصت‌های مناسب، زمینه یادگیری را برای دانش‌آموزان فراهم آورند. اما سؤال کلیدی اینجاست که چه واحدی باید زمینه آموزش و توانمندسازی معلمان را فراهم کند؟ چه واحدی باید با نظارت، به رفع اشکالات بپردازد؟ و ...
تحلیل این سؤالات مبین آن است که مأموریت‌های اصلی گروه‌های آموزشی، کیفیت‌بخشی به فرایند یاددهی یادگیری و به عبارتی همان اجرای درست برنامه‌های درسی است.
راهبرد
برای عملیاتی‌کردن مأموریت بیان‌شده و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های متنوع گروه‌های آموزشی با کدام راهبرد باید عمل کرد؟
- توانمندسازی با رویکرد درس‌پژوهی
- نظارت با رویکرد بالینی
با تعیین این دو راهبرد، فصل جدیدی در برنامه‌ها و فعالیت‌های گروه‌های آموزشی آغاز شد. اما سؤال کلیدی آن بود که آیا درک و فهم مشترکی نسبت به این دو رویکرد وجود دارد؟
پس از بحث و تبادل نظر با همکاران دفتر، و راهنمایی و هدایت معاون آموزشی متوسطه وقت، آقای مهندس زرافشان، قرار شد با تشکیل دبیرخانه‌های میان رشته‌ای، در گام نخست این راهبردها تبیین شوند. برای این منظور، دبیرخانه‌های درس‌پژوهی و نظارت بالینی به ترتیب در اداره کل آموزش‌و‌پرورش خراسان رضوی و قزوین تشکیل شدند چندین دوره آموزشی به صورت کارگاهی، از طریق این دبیرخانهها برای مسئولان ادارات گروه‌های آموزشی در استان‌ها با حضور استادان دانشگاه انجام شد و به تدریج همه سرگروه‌های درسی با این دو راهبرد آشنا شدند. مبنای فکری این دو راهبرد آن بود که سرگروه‌های درسی بتوانند با درس‌پژوهی (یادگیری تیمی معلمان با هم در سطح مدرسه و منطقه) زمینه بازاندیشی در رویکردهای تدریس و ارزشیابی مبتنی بر برنامه درسی ملی را فراهم آورند و معلمان، در حین عمل و با تدوین طرح درس و اجرای آن در کلاس، بتوانند از هم یاد بگیرند و به یادگیری هم بیفزایند. با این عمل، فضای آموزشی ضمن‌خدمت سنتی تغییر کرد و زمینه آموزش‌های حین عمل در مدرسه فراهم شد. در کنار توانمندسازی، موضوع نظارت بر عملکرد معلمان نیز بسیار مهم بود. با تبیین نظارت بالینی، (نظارت سازنده، پویا، تعاملی و ...) زمینه فرهنگ‌سازی در این زمینه هم آغاز شد.
سامان‌دهی فعالیت‌های دبیرخانه دروس
یکی از فعالیت‌های جاری در گروه‌های آموزشی، دبیرخانه دروس است. برای هر درس یکی از استان‌ها به مدت چند سال این نقش را ایفا می‌کرد. در دفتر متوسطه اول، این دبیرخانهها، ضمن تدوین برنامه سالانه برای هر یک از سرگروه‌های آموزشی دیگر استان‌ها، فعالیت آن‌ها را نیز ارزشیابی می‌کردند. این روش باعث شده بود معاونت‌های آموزشی استان‌ها، برای پاسخگویی به انتظارات دبیرخانه وقت زیادی بگذارند. لذا پس از هم‌اندیشی در دفتر، وظایف دبیرخانه در یک راهبرد اصلی سامان‌دهی شد: «پشتیبانی علمی با رویکرد مجازی».
براساس این راهبرد قرار شد دبیرخانه‌های دروس، صرفاً به پشتیبانی از طریق ایجاد سایتی فعال عمل کنند. به عبارت دیگر، مسئولیت مستقیم برنامه‌ریزی و ارزشیابی از گروه‌های آموزشی، به جای دبیرخانهها، توسط دفتر انجام شود. براساس این بازنگری، مسئولیت برگزاری و داوری جشنواره نوآوری آموزشی، برگزاری جلسات هم‌اندیشی گروه‌های آموزشی به دبیرخانهها محول شد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
هم‌زمان با این تفکر راهبردی، وظایف گروه‌های آموزشی در شورای عالی آموزش‌و‌پرورش براساس پیشنهاد معاونت آموزش متوسطه تصویب شد. این مصوبه پشتیبانی خوبی بود برای اجرای راهبردها. اما واقعیت آن است که با همه تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز مشکلاتی جدی در نقش‌آفرینی گروه‌های آموزشی وجود دارد و این مشکلات باعث شده‌اند اثربخشی گروه‌های آموزشی در مدارس مطلوب نباشد.