کودکان سالم که در مراحل رشد طبیعی به سر می برند، بالتبع به انتخاب رنگهای گرم، مثل رنگ قرمز گرایش دارند. رنگهای اصلی نیز برای آنان جذابیت زیادی دارند، بهخصوص در سنین پایین. رنگهایی مثل نارنجی، قرمز و زرد در ایجاد محیطی شاد و پویا برای کودکان مؤثرند. استفاده از ترکیب رنگهای ملایم و گرم در کنار رنگهای سرد و ملایم محیطی جذاب و متنوع را برای کودکان ایجاد میکند. این رنگبندی را میتوان در محیطهای آموزشی مثل مهدکودکها، پیشدبستانیها و حتی در دو دورهی اول و دوم ابتدایی استفاده کرد حسینی، 1395).
پس از بررسی تأثیر رنگ روی کودکان، میتوان بر اساس سن و شخصیت کودک از رنگهای مناسب در فضا و محیطهای مربوط به او استفاده کرد، اما نه بهگونهای که اتاق دختر صورتی و اتاق پسر آبی باشد، بلکه میتوان از ترکیب رنگهای جذاب بدون هر محدودیتی استفاده کنیم. اکثر اوقات پوشش والدین و کودکان از الگوی ترکیبِ رنگی خاص تبعیت میکند، در اغلب موارد همهچیز را بهصورت کلیشهای انتخاب میکنیم. حال بیاییم این کلیشهها را تغییر دهیم تا تأثیر مثبت آن را در روحیه و روان کودکان خود ببینیم اکرمی، 1384).
رنگها داخل طبیعت بسیار متنوعاند. شاخصترین آنها شش رنگ اولیهی قرمز، زرد، آبی، سبز، بنفش و نارنجی هستند که در رنگینکمان دیده میشوند. رنگها را میتوان به سه گروه تقسیم کرد:
1. رنگهای اصلی (قرمز، زرد و آبی)؛
2. رنگهـای فرعی (نارنجی، بنفش و سبز) که از ترکـیب رنگهای اصلی به دست میآیند.
3. رنـگهـای تـرکیـبی (زردـ نارنجی، قرمزـ نارنجی، قرمزـ بنفش، آبیـ بنفش، آبیـ سبز و زرد ـ سبز)که حاصل ترکیب رنگهای اصـلی با رنگهای فرعی هستند.
پیشنهادهایی در کاربردرنگ برای کودکان
• طراحی اتاق با رنگها و سبک خاص. این کار به کودک حس امنیت میدهد و شادی و خلاقیت وی میشود. اتاق نباید تکرنگ باشد، زیرا تأثیر منفی بر کودک میگذارد.
• برای طراحی محیطی امن و آرام بهوسیلهی رنگ، باید به همهی عناصر موجود در اتاق توجه کرد. وجود رنگهای متشابه، یعنی رنگهایی که در چرخهی رنگ در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، برای کودک ایجاد آرامش میکند.
• استفاده از نقاشیهای دیواری توسط طراحان و جایگزینکردن آن بهجای کاغذ دیواری.
• استفاده از چراغخوابهای سقفی که هنگام تاریکی شب بهصورت ماه و ستاره روشن میشوند. به این ترتیب نورپردازی را هم به رنگ اضافه میکنیم.
• اختصاص قسمتی از دیوار خانه برای نقاشیکـردن کودک.
• اختصاص پوششهای با رنگهای شاد برای کودکان، والدین و حتی مسئولان، معلمان و مربیان. از این طریق حس شادمانی را در کودک پرورش میدهیم، حتی رنگ لباس معلم نیز نباید بههیچوجه تیره باشد.
• طراحیکردن لباسهایی با رنگهای روشن برای کودکان و حتی نوجوانان در محیطهای آموزشی.
• استفاده از جاذبهی رنگها و تصویرهای رنگی جذاب در فضای تدریس مجازی. حتی در بعضی سایتهای آموزش کودکان باید از نوشتههای رنگی و خلاق استفاده کنیم تا کودک به آموزش ترغیب شود.
• توجه به سلیقهی رنگی و نظرسنجی از کودکان. این عامل در روحیهبخشی و افزایش توان آموزشی کشور مؤثر است. با ورود به محیط مدرسه، رنگارنگی لباس دانشآموزان، در نگاه اول لذت بصری و روانشناسی خاصی را به مخاطب القا میکند. ضمن اینکه این لذت بصری برای خود دانشآموزان بیشتر است. با استفاده از لباس فرم و رنگهای متعدد میتوان نظم را نیز در محیط ایجاد و هیجانهای پنهان دانشآموزان را بهدرستی و در مسیر مناسب هدایت کرد.
پینوشت
1. جمال الدین اکرمی (1384). بررسی عناصردیداری در تصویرسازی نشریهی اطلاعرسانی و کتابداری کتاب ماه کودک و نوجوان. شمارهی 95.
2.نسیم نسبتحسینی. زهرا عطار حسینی (1395). بررسی تأثیر رنگ در کیفیت آموزشی مقطع ابتدایی. چهارمین کنفرانس ملی توسعهی پایدار در علوم جغرافیا و برنامهریزی.، معماری و شهرسازی. تهران.