آزمونسازی از طریق گوگل فرم
یکـی از برنامههای تحـت گـوگل، «گـوگل فرم» است که نشانی آن به شرح زیر است:
https://www.google.com/forms/about
از قـابـلیـتهای گـوگل فرم ساخت انواع سؤالهای برخط است. بـا ورود به نـشـانی مـذکور، صفحه تصویر 1 برای شما باز میشود. با انتخـاب گزینـه «Personal» وارد محیـط ساخت آزمون برخط خواهید شد. توجه داشته باشید، بهمنظور ساخت آزمون برخط از طریق گوگل فرم، حتماً باید در گوگل حساب کاربری داشته باشید.
در صفحـه مربوط به گزینه Personal، فرمهای آماده از پیش تعریفشدهای وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید و یا اینکه با انتخاب گزینه «Blank» از فرم سادهای شروع به طراحی آزمون کنید (تصویر 2).
با انتخاب گزینه Blank صفحه تصویر 3 برای شما نمایش داده میشود. ابتدا لازم است برای ساخت آزمون سربرگی را وارد صفحه خود کنیم که با استفاده از گزینه «theme» این کار امکانپذیر میشود.
همـانطورکـه در تصـویر 3 مشـاهده میکنید، با انتخاب گزینه «Choose image»، شـمـا مـیتـوانیـد از تصـویـرهای آماده یا تصویرهـای انتخـابی خود برای سربرگ استفـاده کنید. در قسمت «Untitled form» عنوان آزمون را بنویسید و در قسمت پایین آن توصیههایی را که به دانشآموزان خود دارید، وارد کنید.
از گزینه «+» در کـادر سـمـت راسـت، شما میتوانید سؤالهای آزمـون خـود را اضافـه کنیـد (تصویر 4). انواع سؤالها (کوتاهپاسخ1، بند2، چندگزینهای، کادر انتخابی3، کادر بازشدنی4، آپلود پرونده (فایل)5، مقیاس خطی6، شبکه چندگزینهای7 و شبکه کادر انتخابی (چکباکس8) از طریق گوگل فرم قابل طراحی هستند که در اینجا به نحوه طراحی سؤالهای چهارگزینهای پرداخته شده است.
در اولیـن سـؤال لازم اسـت شمـا نام و نام خانوادگی دانشآموز را بپرسید. به همین منظور از مستطیل مربوط به انتخاب نوع سؤال، گزینه «Short answer» را انتخاب میکنید. اگر لازم بود دانشآموز حتماً نام خود را وارد کند، گزینه «Required» را فعال کنید و اگر الزامی وجود نداشت، بهصورت غیرفعال باقی بماند (تصویر 5).
برای طـراحی اولیـن سـؤال، گـزینه «+» از کادر سمـت راست را انتخاب کنید تا یک سؤال جدید اضافه شود. سپس از مستطیل مربوط به انتخاب نوع سؤال، گزینه «Multiple choice» را انتخاب کنید، چراکه قرار است سؤالها بهصورت چهارگزینهای طراحی شوند. در قسمت «Untitled Question» صورت سؤال را تایپ کنید و در قسمت «Option 1» اولیـن گزینـه از پاسخ سـؤال خود و از طریق قسمت «Add option» سایر گزینهها را اضافه کنید. اگر سؤال شما تصویر داشت، از آیکن مربوط به تصویـر که در کنـار مستطیل مربوط به انواع سؤالها قرار گرفته است، تصویر مورد نظر خود را وارد کنید (تصویر 6).
لازم است شما پاسخ صحیح سؤال را مشخص کنید. بدین منظور با انتخاب گزینه «Answer key» پاسخ صحیح را علامت بزنید. در قسمت «Points» میتوانید امتیاز مربوط به این سؤال را وارد کنید. اگر دانشآموزی به این سؤال پاسخ درست دهد، امتیاز مربوط به آن را میگیرد. با انتخاب گزینه «Done» تغییرات شمـا اعمـال میشوند (تصویر 7).
برای تنظیـم زمان شـروع و پایان آزمـون حتمـاً باید افزونـههایی را در آزمون خود وارد کنیـد. به این منظور، از طریـق علامت سهنقطه در کنار مستطیل «Send»، گزینه «Add-ons» را انتخاب کنید. (تصویر 8).
در ادامـه لازم است شمـا دو افزونـه را اضـافه کنید: یکی از این افزونهها «formLimiter» است که بهصـورت پیشفرض در این قسمت (Add-ons) وجود دارد. روی آن کلیک و آن را نصب کنید. افزونه بعدی، افزونه «On/Off Fastform» است که نیاز به نصب دارد. این افزونه بهصورت پیشفرض وجود ندارد و لازم است شما آن را جستوجو و سپس نصب کنید (تصویر 9).
زمانـی که نصـب نرمافـزارها به پایان رسیـد، به صفحه گوگل فرم بازگردید. در این صفحه میتوانید آیکن افزونههایی را که نصب کردهاید، مشاهده کنید. ابتدا زمان پایان آزمون را از طریق افزونه «formLimiter» تعییـن کنیـد. اما قبل از آن حتمـاً باید در قسمت «Responses» گزینه «Accepting responses» را انتخـاب کرده باشیـد. با انتخـاب افزونه «formLimiter» در آیکن افزونـهها، و با انتخاب گزینه «Set Limit» زمان پایـان آزمـون را مشخص سازید (تصویر10).
با انتخاب گزینه «Set Limit» صفحهای برای شما باز میشود. در قسمت «Limit type» گزینه «date and time» و در قسمت بعد، روز و تاریخ پایان آزمون را بهصورت میلادی و ساعت پایان آن را انتخاب کنید. در قسمت بعدی پیغامی را که تمایل دارید با اتمام آزمون به دانشآموزان نمایش داده شود، تایپ کنید. تیک مربع را نگه دارید و حذف نکنید (تصویر11). با انجام این تنظیمات زمان اتمام آزمون شما مشخص میشود.
برای تعییـن زمـان شـروع آزمـون لازم اسـت ابتدا در قسمت «Responses» گزینه «Accepting responses Not» را انتخاب کرده باشیـد. سپس زمان شـروع آزمـون را از طریق افزونه «On/Off Fastform» مشخص سازید. با انتخاب افزونه «On/Off Fastform» در آیکن (نشانه) افزونهها، با انتخـاب گزینـه «Menu» زمان شروع آزمون را مشخص کنید (تصویر 12).
با انتخـاب گزینه «Menu» صفحـهای بـرای شما باز میشود. در قسمت «Choose an event» گزینـه «Set on» را انتخـاب کنیـد و در ادامه روز و تاریـخ شروع آزمون به میلادی و ساعت شروع آن را مشخص سازید (تصویر 13).
با انجام این تنظیمات زمان شروع آزمون شما مشخص خواهد شد.
سایر سؤالها به همین صورت طراحی میشوند. بهمنظور قراردادن آزمون در اختیـار دانشآموزان، گزینـه «Send» را از سمـت راست بالای صفحه (مستطیل آبیرنگ) انتخاب و لینک آزمون را کپی کنید و در اختیار دانشآموزان خود قرار دهید (تصویر 14).
مطابق تنظیماتی که برای شروع و پایان آزمون انجام دادید، سیستم بهصورت خودکار، در ساعت تعیینشده آزمون را برای دانشآموزان فعال و غیرفعال خواهد کرد.
گوگل فرم امکان تجـزیهوتحلیـل سـؤالهـا را به معلـم میدهد. زمانـی که شما آزمـون خود را طراحـی کردیـد و لینک آن را در اخـتیـار دانـشآمــوزان خــود قـرار دادیـد، بـا ورود به نشـانـی
https://www.google.com/forms/about میتوانید نتایج آزمون دانشآموزان خود را ببینید. بدینصورت که در این قسمت، آزمونی که شما طراحی کردهاید، ذخیره شده است. با انتخاب آن وارد محیط آزمون شوید و با انتخاب گزینه «Responses» میتوانید از نتایج آزمون دانشآموزان خود مطلع شوید (تصویر 15).
معلمان گرامی میتوانند برای انواع درسها بهمنظور میزان سنجش یادگیری دانشآموزان خود از گوگل فرم استفاده کنند.
جمعبندی
با توجه به مجازیشدن فرایند آموزش، یکی از دغدغههای اصلی معلمان و دانشآموزان نحوه برگزاری امتحانهـاست. چـرا که به دلیل عدم حضور فیزیکی و نظارت بر نحوه برگزاری، امتحانها به چالشـی اساسـی تبدیل شدهاند. اما با وجود پلتفرمهای آزمـون برخط میتوان به بهترین شکل ممکن به ساخت و برگزاری انواع آزمونها پرداخت. یکی از این بستر (پلتفرم) ها، گوگل فرم است که امکان ساخت انواع آزمونهای برخط را برای معلمان فراهم میآورد.
پینوشتها
1. این نوع سؤال به پاسخدهنده امکان واردکردن یک متن کوتاه را میدهد.
2. در این نوع سؤال، پاسخدهنده امکان واردکردن متن طولانیتری را دارد.
3. به دانشآموز امکان انتخاب چند گزینه از یک فهرست را میدهد.
4. در این روش پاسخدهنده تنها حق انتخاب یک گزینه را دارد.
5. دانشآموز میتواند از طریق این روش فایل خود را بارگذاری کند.
6. این گزینه برای سؤالهایی که پاسخدهندگان باید پاسخ صحیح را از میان چند گزینه عددی انتخاب کنند، مناسب است.
7. در مواردی که نیاز دارید پاسخها بهصورت ردیفهایی از ستونها و ردیفها باشند، باید از این گزینه استفاده کنید.
8. این نوع سؤال شبیه شبکه چندگزینهای است، به جز اینکه پاسخدهندگان میتوانند در هر ردیف نیز چند گزینه را انتخاب کنند.