آیتالله سیداسدالله مدنیتبریزی (1292،1360 ش)
در دهخوارقان تبریز، که امروز آذرشهر نام دارد، متولد شد. در نوجوانی به مدرسه طالبیه تبریز رفت و طلبه شد. سپس برای ادامه تحصیل به قم عزیمت کرد. در قم چهار سال نزد امامخمینی(ره) اخلاق و عرفان آموخت و به نجف رفت، از محضر علمای بزرگ استفاده کرد، مجتهد شد و خود استاد حوزه نجف گردید. با آغاز نهضت 15 خرداد به یاران امامخمینی(ره) پیوست و در این راه بارها به شهرهای نورآباد ممسنی، گنبدکاووس و کنگان تبعید شد. چند سال در همدان و خرمآباد مردم را ارشاد میکرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ابتدا امام جمعه همدان شد و پس از شهادت آیتالله قاضی طباطبایی، به امامت جمعه تبریز منصوب گشت. او در روز جمعه 20 شهریور سال 1360 پس از اقامه نماز جمعه، به دست یکی از منافقین در مصلای تبریز به شهادت رسید.
آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب (1360 ـ 1292 ش)
این عالم دینی پس از تحصیل در حوزه علمیه شیراز، در 22 سالگی برای ادامه تحصیل به نجف رفت و از محضر عالمانی مانند محمدکاظم شیرازی، سیدابوالحسن اصفهانی و سیدعلی آقا قاضی طباطبایی استفاده کرد و به درجه اجتهاد رسید. یک سال پس از عزل رضاشاه پهلوی، توسط انگلیس به شیراز بازگشت و با بازسازی «مسجد جامع عتیق شیراز» به اقامه نماز جماعت و رسیدگی به امور دینی و شرعی مردم پرداخت. در حوزه علمیه شیراز نیز مشغول تدریس شد. او از اعتبار و محبوبیت خاصی در میان مردم شیراز برخوردار بود. از آغاز نهضت 15 خرداد، جزو یاران امام خمینی(ره) بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به نمایندگی مجلس خبرگان انتخاب شد و از سوی امام خمینی(ره) نیز به سمت نماینده ایشان و امامجمعه شیراز منصوب شد.
سرانجام 20 آذر 1360، هنگامی که به سوی محل برگزاری نماز جمعه میرفت، به دست منافقین به شهادت رسید. آیتالله دستغیب اهل قلم نیز بود و آثار مفیدی مانند «قلب سلیم»، «گناهان کبیره» و «داستانهای شگفت» از خود بجا گذاشت. مزار آیتالله دستغیب در حرم امامزاده سیدمحمد در «شاهچراغ» شیراز است.
آیتالله محمد صدوقی (1361 ـ 1287 ش)
ایشان در یزد چشم به جهان گشود. خاندان پدریاش از نسل شیخ صدوقاند و پدرش یکی از روحانیان معروف یزد بود. صدوقی نخست در یزد و اصفهان تحصیل کرد. سپس برای ادامه آن به قم رفت. او 21 سال از محضر عالمان بزرگ حوزه، چون حائری یزدی، صدر، حجت، بروجردی و امام خمینی(ره) بهره برد. در سال 1330 به یزد بازگشت و به انجام وظایف دینی و شرعی و حل مسائل مردم مشغول شد.
صدوقی از یاران امام خمینی(ره) بود و از آغاز نهضت 15 خرداد، رهبری مبارزه مردم یزد را به عهده داشت. در سالهای انقلاب اسلامی، با جسارت و شجاعت تمام به میدان آمد و مبارزات را سامان داد. پس از انقلاب اسلامی، از سوی امام خمینی امام جمعه یزد شد و با ارادهای قوی، به هدایت و ارشاد مردم مشغول گردید. او روز جمعه 11 تیرماه سال 1361 که مصادف با دهم ماه مبارک رمضان بود، پس از ادای نماز جمعه، به دست یکی از منافقین به شهادت رسید. پیکر آیتالله صدوقی در «مسجد حظیره یزد» که خودش امامت جماعت آن را به عهده داشت، به خاک سپرده شد.
آیتالله عطاءالله اشرفیاصفهانی (1361 ـ 1279 ش)
این عالم دینی و شهید محراب در اصفهان (خمینیشهر) به دنیا آمد. از 12 سالگی به حوزه علمیه اصفهان رفت و به تحصیل مشغول شد. پس از 10 سال آموزش مقدمات علوم دینی، رهسپار قم شد و 23 سال از محضر علمای بزرگی چون شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید احمد خوانساری، آیتالله بروجردی و امام خمینی(ره) استفاده کرد و به درجه اجتهاد رسید.
در سال 1335، از سوی آیتالله بروجردی برای رسیدگی به امور شرعی مردم و سرپرستی حوزه علمیه کرمانشاه به آن شهر رفت. پس از فوت آیتالله بروجردی، نمایندگی امام خمینی(ره) را پذیرفت. با شروع نهضت 15 خرداد، آیتالله اشرفی به یاران و همراهان امام پیوست و سالیان متمادی از مدافعان ایشان بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به نمایندگی مجلس خبرگان انتخاب شد و از سوی امام خمینی نیز به سمت نماینده ایشان و امامجمعه کرمانشاه منصوب گشت. سرانجام روز جمعه 23 مهرماه 1361، هنگام اقامه نماز جمعه، در پی انفجار نارنجک منافقین به شهادت رسید. پیکر او را به اصفهان بردند و در «گلستان شهدای تخت فولاد» به خاک سپردند.
منبع: کتاب فرهنگنامه نامآوران، اثرجمعی از نویسندگان، نشر طلایی، سال نشر: 1396.