چه هفتمی باشید، چه هشتمی و چه نهمی، یک تصمیم بسیار مهم زندگی پیش روی شماست. انتخاب رشته متوسطه دوم، می‌تواند سرنوشت شما را رقم بزند. درست است که بعدها بارها فرصت تغییر رشته هم در دبیرستان، هم موقع کنکور و هم در دانشگاه خواهید داشت اما اگر از همین الان آگاهانه اتتخاب کنید بعدها نیاز به از این شاخه به آن شاخه پریدن ندارید. برای اینکه یک انتخاب رشته درست انجام دهید، هم باید علاقه‌هایتان را بشناسید، هم بدانید چه ویژگی‌های شخصیتی دارید و هم شاید مهم‌تر از همه اینکه بدانید آیا رشته شما با استعدادتان جور است یا فقط جوگیر شده‌اید. در دوره‌ای که من دبیرستانی بودم رشته ریاضی‌فیزیک در بورس بود و این سال‌ها رشته تجربی. به‌عنوان کسی که در دبیرستان از رشته ریاضی به رشته انسانی تغییر رشته داده است، توصیه می‌کنم اسیر جو نشوید، خودتان را بهتر بشناسید و آگاهانه انتخاب کنید.
در این شماره، هوش‌های چندگانه را معرفی مـی‌کنیم تا هوش غالـبتان را بهتر بشناسید و بـر اساس آن انتخاب رشته کنید.
تا سال‌های سال، روان‌شناسان فکر می‌کردند آدم‌ها یا تیزهوشند، یا باهوش، یا کم‌هوش. ِآزمون‌های بهره هوشی (IQ) هم بر اساس همین فکر طراحی شدند. اما یک روان‌شناس دانا، بر اساس پژوهش‌هایش به این نتیجه رسید هر بچه‌ای که با مغز سالم به دنیا می‌آید باهوش است. او گفت ما انسان‌ها انواع هوش داریم، در هر انسانی یک یا چند نوع هوش غالبند، بقیه هوش‌ها هم وجود دارند اما کمتر. دوست دارید بدانید هوش غالب شما کدام یا کدام‌ها هستند؟ پس با دقت مطلب را بخوانید و به خودتان فکر کنید:
نکته مهم: اگر در وجود ما چند گونه هوش و استعداد غالب باشد، بهتر است به علاقه خود توجه کنیم. علاقه‌مندی به رشته و شغل می‌تواند انگیزه مضاعفی در ما ایجاد کند. پیشنهاد دوم ما گرایش به رشته‌ای است که هم‌زمان تلفیق از چند هوش در آن به کار می‌رود.
1. هوش کلامی
اگـر پـدر و مادرتـان می‌گـویند شمـا زودتـر از بچه‌های فامیـل حـرف زدن را شـروع کـرده‌ایـد، قبل از مدرسه عاشق شنیدن قصه بوده‌ایـد و گاهـی از خودتان قصه هم می‌ساختید، در مدرسه یا قبل از آن زود خواندن و نوشتن را آموخته‌اید، عاشق درس‌های زبان فارسی و نگارش و زبان انگلیسی هستید و در آن‌ها نمره بالایی می‌گیرید، اگر فرصت باشد دوست دارید در کلاس‌های نویسندگی و شعر شرکت کنید و دلتان می‌خواهد در آینده نویسنده، شاعر، سخنران یا معلم فارسی و زبان شوید، احتمالاً شما هوش کلامی بالایی دارید.
رشته علوم انسانی در دبیرستان برای رفتن به رشته‌های مربوط به زبان و ادبیات فارسی یا ادبیات و زبان‌های خارجی در دانشگاه مناسب شماست.
2. هوش منطقی ریاضی
اگر والدینتان می‌گویند شما خیلی زودتر از بقیه سؤال‌های علمی را شروع کرده‌اید و جوابش را درک می‌کردید، سرگرمی‌های علمی را دوست داشتید، زود شمردن را یاد گرفته‌اید، در دبستان در درس‌های علـوم تجربـی و ریـاضی می‌درخشیدید و این درخشش هنوز هم ادامه دارد، و همیشه دوست داشتید دانشمند یا مهندس شوید، احتمالاً شما هوش منطقی ریاضی بالایی دارید.
رشته‌های ریـاضی فیزیـک و علوم تجربی در دبیرستان مناسب شماست. در دانشگاه همـه رشته‌هـای محـض مثـل ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، رشته‌هـای کاربـردی مثـل علوم آزمایشگاهی و پزشکی و رشتـه‌های مهنـدسی مـثل مهنـدسی صنـایع، مهندسی برق، مهندسی مواد و ... منـاسب نـوع هوش شماست.
3. هوش تصویری
اگر والدینتان می‌گویند زودتر از بچه‌های دیگر مداد‌رنگی دست گرفته‌اید و نقاشی‌های معنادار و خلاقانه می‌کشیدید، هر روزتان به کشیدن نقاشی و درست کردن کاردستی می‌گذشت، در مدرسه در زنگ هنر از بقیه استعداد بیشتری داشتید و الان هم در درس فرهنگ و هنر بهترین کلاسید، و دوست دارید در آینده معمار یا هنرمند تجسمی شوید، به احتمال زیاد هوش تصویری شما بالاست.
در متوسطه دوم، رشته‌های هنری هنرستان مثل گرافیک، پویا‌نمایی، طراحی پارچه و لباس و معماری مناسب شماست. البته می‌توانید به رشته ریاضی بروید و در دانشگاه معماری را انتخاب کنید، در رشته علوم انسانی هم رشته جغرافیا به هوش تصویری بالایی احتیاج دارد.
4. هوش بدنی حرکتی
پدر و مادرتان می‌گویند خیلی زود راه‌رفتن را یاد‌گرفته‌اید، در بچگی از دیوار راست بالا می‌رفته‌اید، در کلاس‌های ورزشی داخل و خارج از مدرسه، جزو چند نفر با‌استعداد کلاسید، مربی ورزش استعداد شما را در یک رشته ورزشی تایید کرده است، و دوست دارید در آینده ورزشکار حرفه‌اید شوید احتمالاً شما هوش بدنی‌حرکتی بالایی دارید.اگر امکانش را دارید از همین الان در یک باشگاه حرفه‌ای عضو شوید یا در یک مدرسه ورزشی ثبت‌نام کنید. به هر رشته‌ای در دبیرستان روید در دانشگاه رشته تربیت‌بدنی مناسب شماست. اگر به جز هوش بدنی‌حرکتی در هوش‌های منطقی‌ریاضی و تصویری هم بالا هستید و در درس کار و فن‌آوری می‌درخشید، شما یک فنی‌کار موفق می‌شوید. پس رشته‌های فنی هنرستان مثل مکانیک هم گوشه ذهنتان باشد. رشته بازیگری نمایش و سینما و البته بدلکاری هم هوش بدنی‌حرکتی بالایی لازم دارد. اگر به نمایش علاقه دارید این رشته‌ها هم مناسب شماست.
5. هوش طبیعت‌گرایانه
اگر از بچگی عاشق طبیعت بودید، در پارک خاک‌بازی را به سرسره بازی ترجیح می‌دادید، قبل از دبستان حداقل یک گل یا گیاه را پرورش داده‌اید، فرق بین گیاهان مختلف یا حیوانات مختلف را زود تشخیص می‌دادید، در مدرسه اگر حیاط پر گل و گیاهی داشتید حواستان به بیرون پرت می‌شده، برای اردو‌های طبیعت‌گردی مدرسه روز‌شماری می‌کردید، و یکی از رویاهای آینده‌تان دیدن طبیعت کل ایران یا جهان یا کشف گونه‌های جدید است شما هوش طبیعت‌گرایانه بالایی دارید.
در دبیرستان رشته علوم تجربی برای رفتن به رشته‌های کشاورزی، باغبانی، محیط‌زیست، زیست‌شناسی گیاهی و جانوری، یا رشته علوم انسانی برای رفتن به رشته جغرافیای طبیعی، و در هنرستان رشته کشاورزی مناسب شماست.
6. هوش اجتماعی
اگر والدینتان می‌گویند شما در کودکی زود دوست پیدا می‌کردید، رییس گروه بچه‌ها می‌شدید، می‌توانستید زود با دیگران ارتباط برقرار کنید، در مدرسه عاشق کارهای گروهی بوده‌اید، در دبستان از درس مطالعات اجتماعی و حالا از بخش سبک زندگی درس تفکر و سبک زندگی خوشتان می‌آید و تمرین‌هایش را با اشتیاق انجام می‌دهید شما هوش اجتماعی بالایی دارید.
تقریباً همه شغل‌ها به هوش اجتماعی احتیاج دارند. اما اگر می‌خواهید مدیر، معلم، روان‌شناس، مشاور، مددکار، وکیل یا حتی پزشک و پرستار شوید حتماً باید هوش اجتماعی خیلی بالایی داشته باشید.
در دبیرستان رشته علوم انسانی برای شما مناسب‌ترین است. در دانشگاه رشته‌های روان‌شناسی، مشاوره، علوم تربیتی، مدیریت، حقوق، مددکاری، آموزش ابتدایی و دبیری را به یاد داشته باشید.
7. هوش درون‌فردی
اگر از بچگی خودتان را خوب می‌شناختید، می‌توانستید روی احساساتتان اسم بگذارید، می‌فهمیدید چه استعداد‌ها و اهدافی دارید، در دوران تحصیل هم عاشق بخش‌هایی از درس مطالعات اجتماعی و تفکر و سبک زندگی هستید که مربوط به شناخت خود است، شما هوش درون فردی بالایی دارید. شما در دبیرستان یا هنرستان به هر رشته‌ای بروید در آینده کارآفرین موفقی می‌شوید. پس هوش دیگرتان را هم بشناسید و از الان کارآفرینی را تمرین کنید. شما در رشته روان‌شناسی هم انسان موفقی می‌شوید و شاید در آینده اولین روان‌شناس ایران باشید که نظریه‌ای جدید در مورد شخصیت یا توانایی‌های انسان‌ها دارد.