برخی از بچههای ما معانی و مفاهیم نظم و انضباط را بهدرستی نمیدانند. به سلامت جسمی و روحی خویش اهمیت نمیدهند، یا حداقل از آنها بیاطلاعاند. در انتخاب دوست مشکل دارند یا در مقابل افکار و اعمالی که از نواحی گوناگون که به شکل منفی ارائه میشوند، واکسینه نیستند.
بیتوجهی به این مقوله مشکلات فراوانی را در زمان حال و آینده برای فرزندان ما ایجاد خواهد کرد. آموزش مهارتهای زندگی و عادتهای پسندیده در قالب برنامه ویژه مدرسه (بوم) میتواند با برنامهریزیهای لازم بستر مناسبی را برای آموزش و پرورش مناسب فراگیرندگان ایجاد کند.
تولید محتوایی مناسب و تنظیم چارچوبی صحیح برای اجرای برنامهها همواره یکی از عوامل موفقیت آن برنامه است؛ برنامهای که غایت و چشمانداز مناسبی بر اساس اسناد بالادستی و اهداف و غایت نظام آموزشی و تربیتی کشور باشد. آموزشگاه ما تلاش میکند با برنامهریزی و تدوین واحدی یادگیری به نام عادتهای پسندیده، گامی در جهت رشد و بالندگی دانشآموزان در حوزههای تربیتی و بر مبنای نیاز دانشآموزان ایجادکند. موضوع عادتهای پسندیده، چه در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و چه در برنامه درسی ملی، بهوفور تکرار شده است (به راهکارهای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش مراجعه شود.)
روش کار
قبل از اجرای هر برنامه نیازمند برگزاری جلسات و نیازسنجی، و انتخاب موضوعات مناسب آموزشی و تربیتی هستیم که شورای مدرسه مهر تأییدی بر اجرایی بودن آن برنامهها میزند. سپس موضوعات مطرح شده درجلسات انجمن اولیا و مربیان به اشتراک گذاشته میشوند و ضمن توجیه برنامهها، برای اجرای صحیح آنها از اولیا طلب همکاری و مساعدت میشود. برای اجرای برنامه باید طراحی آموزشی مناسبی در قالب یک واحد یادگیری انجام پذیرد؛ طوری که ضمن پیروی از منطقی صحیح و اهداف مشخصشده ارزشیابی صحیحی نیز از آن صورت پذیرد. یکی از محتواهای تولید شده توسط مدرسه، تعریف یک شخصیت به نام «قلقلی» است که مفاهیم تعریفشده در قالب این شخصیت انتقال مییابند.
محتواها در قالب شخصیت قلقلی (بهصورت کلیپ یا به شکل نمایش) در کلاس درس و زمانبندی، به میزان 2 ساعت در هفته (بوم)، در قالب گروههای مجازی برای دانشآموزان و اولیای آنان ارسال میشود. محتواها قبلاً بر اساس نیازسنجی طراحی شدهاند و بسته به میزان اهمیت در ساحتهای گوناگون تربیتی اولویتبندی میشوند. پس از ارسال، از دانشآموزان خواسته میشود با تماشای دقیق کلیپها، ضمن تعریف محتوای آن کلیپ، اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهند. برای مثال، زبالهها را کجا بریزیم (بحث تفکیک زباله در کلیپ طراحیشده) شخصیت قلقلی شیوه صحیح تفکیک زباله را آموزش میدهد و دانشآموزان با تماشای آن باید این کار را در منزل تمرین کنند. در مدرسه نیز سطلهای بازیافت به همین منظور تعبیه شدهاند. دانشآموزان این کار را در قالب عادتهای پسندیده در شرایط واقعی انجام میدهند.
در سایر موضوعات اخلاقی و اجتماعیبهداشتی نیز به همین منوال مدرسه با مشارکت اولیا برای بچهها بستههای تشویقی در نظر میگیرد و بابت این کار از دانشآموزانی که این کارها را بهخوبی انجام میدهند، تقدیر میکند؛ چه بهصورت کلامی و چه دادن کارت امتیاز و ... .
نکته حائز اهمیت این است که اولیا نیز در این فعالیتها بهخوبی مشارکت دارند و آنها هم یک بار دیگر فعالیتها را همراه با فرزندانشان تکرار و تمرین میکنند.
منابع
1. وندی وود (1399). عادتهای خوب عادتهای بد دانش ایجاد تغییرات مثبت و ماندگار، ترجمه بهاره پژومند، انتشارات شمشاد.
2. گلستانه، نامیه. بهلولی، حسین (1399). زیبااندیشی و مهارتهای زندگی، انتشارات کنکاش.
3. راهنمای برنامه ویژه مدرسه (بوم)، سازمان پژوهش و برنامهریزی و تألیف کتب درسی.
٤. سندتحول بنیادین آموزشوپرورش
٥. برنامه درسی ملی.