با ظهور و توسعه فناوری‌های نوین ارتباطی تحولات جهانی با سرعت بسیاری در حال گسترش است و یکی از حوزه‌هایی که به‌شدت تحت‌تأثیر این تغییرات قرار گرفته، آموزش و یادگیری است. تغییرات حاصل از فناوری اطلاعات و ارتباطات منبع تحولات اساسی در کلاس درس و به‌ویژه برنامه درسی و ارتباط معلم و یادگیرنده شده است. یکی از مهم‌ترین تغییرات، افزایش انگیزه یادگیری یادگیرندگان به‌دلیل دسترسی به اطلاعات خارج از کلاس، از طریق فناوری‌های نوین، است. پیشرفت‌های اخیر فناوری اطلاعات و ارتباطات ظهور شبکه‌های اطلاع‌رسانی و به‌ویژه اینترنت، امکانات جدیدی را پیش روی برنامه‌ریزان، مدیران و مجریان برنامه‌های آموزشی قرار داده است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق اعمال آموزش دوسویه رابطه معلم و شاگرد را دگرگون کرده و معلمان را به جای ایفای نقش معلم کاملاً آگاه، در نقش راهنما قرار داده است. در یادگیری به شیوه سنتی، یادگیرنده مجبور بود به‌طور مداوم بخواند و بنویسد و ارتباط یک‌طرفه بود. اما با به‌کارگیری فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در یادگیری، یادگیرنده نیازمند داشتن مهارت در استفاده از این فناوری‌هاست. در این وضعیت، یادگیرنده دیگر به‌صورت منفعل عمل نمی‌کند و معلم بیشتر شبیه متخصص فناوری آموزشی است که با استفاده از نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای ویژه و تهیه برنامه‌های آموزشی، برنامه‌های درسی خود را تولید می‌کند. با واگذاری مسئولیت بیشتر به یادگیرنده، دانش منتقل‌شده به او دیگر ثابت و از پیش‌تعیین‌شده نیست، بلکه یادگیرنده دانش را برای خود می‌سازد. استفاده مؤثر از فناوری‌های نوین توانسته است بسیاری از ناکارآمدی‌های نظام‌های آموزشی را رفع کند و می‌تواند با ایجاد فرصت‌های برابر آموزشی، بهبود کیفیت تدریس، تقویت روش‌های تحقیق، ایجاد ارتباط با مخاطبان، ایجاد انعطاف و آماده‌سازی دانش‌آموزان برای دنیای واقعی، در فرایند یادگیری مؤثر باشد. به‌طور کلی، آموزش مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات یادگیرنده‌محور، تعاملی، مشارکتی، انعطاف‌پذیر و با راهبرد‌های فعال یادگیری همراه است که انگیزش و همکاری را در یادگیرنده و یاددهنده افزایش می‌دهد. بنابراین، استفاده از آن‌ها در آموزش و یادگیری در دوران نوین اجتناب‌ناپذیر است.
به‌طور کلی، استفاده از فناوری‌های نوین در مدرسه توانایی بالقوه‌ای را در فرایند یاددهی ـ یادگیری به وجود می‌آورد؛ از جمله انفرادی‌کردن آموزش، بهبود کیفیت تدریس، ایجاد فرصت‌های برابر آموزشی، فراهم‌کردن آموزش مستمر، تقویت نقش معلم، تأکید بر جنبه‌های انسانی آموزش، داشتن ظرفیت گسترده برای ذخیره و دستکاری اطلاعات، تقلیل زمان آموزش مهارت‌ها و مفاهیم، افزایش رقابت دانش‌آموزان برای حضور در مدرسه، فراهم‌کردن آموزش قابل‌اعتماد برای دانش‌آموزان، کنترل یادگیری دانش‌آموزان توسط خودشان و همچنین کمک به کاهش فاصله عملکرد میان گروه‌های دانش‌آموزی.
رمزینه‌های سریع‌پاسخ
یکی از فناوری‌هایی که این روزها به‌دلیل راحتی بسیار در اختیار معلمان و دانش‌آموزان قرار گرفته و توانسته است به بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری کمک کند، کیوآرکد یا رمزینه سریع‌پاسخ است. رمزینه‌هایی که یادگیرنده با اسکن آن‌ها به محتوایی فراتر از محتوای کتاب درسی هدایت می‌شود؛ محتوایی در قالب‌های متن، صدا و تصویر. معلمان می‌توانند از طریق رمزینه‌ها به‌راحتی محتواهای تولیدی خود یا دیگران را در اختیار دانش‌آموزانشان قرار دهند یا دانش‌آموزان و والدینشان را به رمزینه‌های سریع‌پاسخ تعبیه‌شده در کتاب‌های درسی ارجاع دهند. از طرف دیگر، دانش‌آموزان و والدین با استفاده از این رمزینه‌ها می‌توانند با بیانی دیگر و نگاهی دیگر به محتواهای آموزشی که گروهی غیر از معلم کلاس تهیه کرده است، دسترسی داشته باشند و با توجه به تفاوت‌های فردی و نیازهای خود از آموزش‌های متفاوت بهره گیرند.
همچنین، درج رمزینه‌های سریع‌پاسخ در کتاب‌های درسی، عدالت آموزشی را برای دانش‌آموزان در جای‌جای کشور ایران برقرار می‌کند. با استفاده از این امکان، دانش‌آموزان در هر نقطه از ایران اسلامی به‌راحتی می‌توانند به محتواهای باکیفیت و شایسته هوش و استعداد خود دسترسی داشته باشند و دیگر زندگی در مناطق کم‌برخوردار یا نابرخوردار با نداشتن دسترسی به محتواهای آموزشی باکیفیت و متنوع مساوی نیست. البته دسترسی به محتواهای متصل‌شده به رمزینه‌ها امکاناتی نظیر دسترسی به گوشی هوشمند و خط اینترنت نیاز دارد و اگر این امکان اولیه وجود داشته باشد، دسترسی به دریایی از اطلاعات متنوع برای همگان فراهم می‌شود.
جمع‌بندی
با ظهور فناوری‌های نوین امکان دسترسی یادگیرندگان به انواع متنوع اطلاعات به وجود آمده است. یکی از ابزارهایی که این امکان را میسر ساخته‌اند، کیوآرکدها یا رمزینه‌های سریع‌پاسخ هستند. رمزینه‌های سریع‌پاسخ به کمک اینترنت امکان اتصال به انواع محتواهای آموزشی را برای متقاضیان فراهم آورده‌اند و کاربر می‌تواند با یک گوشی هوشمند و اتصال به اینترنت، با اسکن یک کد دیجیتال، به دنیایی از اطلاعات و محتواهای آموزشی دسترسی داشته باشد.