تدریس با رمزینه‌ها

مقدمه

امروزه یکی از انقلاب‌های مهم در عرصه آموزش، استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی است که امکان برقراری ارتباط و سپس تبادل اطلاعات را برای نظام‌های آموزشی فراهم ساخته‌‌اند و در فرایند آموزش، تدریس و یاددهی‌ـ یادگیری را بدون وقفه دچار تغییر و تحول کرده‌اند. لوریلاد¹ (2002) معتقد است، برای مؤثرکردن فرایند یاددهی و یادگیری باید به تعادلی رسانه‌ای دست یافت تا عنصر فناوری اطلاعات و ارتباطات بتواند در بیش از 50 درصد کل این فرایند نقش مؤثری ایفا کند، چرا که فناوری‌های مجازی می‌توانند بیشتر از تدریس حضوری فرصت کار و تمرین فراهم کنند. در ضمن، می‌توانند به‌عنوان وسیله‌ای برای بسط تمرین‌های تفکر فراگیرندگان استفاده شوند. در حال حاضر، نظام آموزشی به دلیل رشد و گسترش فناوری‌های نوین آموزشی (به‌خصوص در زمان شیوع کرونا و مجازی‌شدن آموزش‌ها)، نیازمند نوعی ایدئولوژی است که از لزوم تحولات حمایت کند، قابلیت تطبیق با فناوری‌های نوین را داشته باشد و با ایجاد تحول در عرصه‌های گوناگون اطلاعاتی و ارتباطاتی در سیستم خود، بتواند فرصت‌های متعددی را برای تدریس و آموزش مطلوب برای تمام دانش‌آموزان، به‌ویژه دانش‌آموزان کم‌برخوردار فراهم کند، زیرا فناوری مداوم در حال تغییر است. به‌روزرسانی آن‌ها خیلی مهم است. به عقیده نیک‌پی (1399)، یکی از مشکلات موجود در نظام آموزشی، یکدست‌نبودن نحوه آموزش و فهم دانش‌آموزان است و همین باعث می‌شود برخی درس‌ها به تکرار و تمرین بیشتر نیاز داشته باشند تا به تعمیق یادگیری بینجامند. یا حتی ممکن است دانش‌آموزی به هر دلیلی غیبت‌هایی سر کلاس داشته باشد. حال باید دید چگونه می‌شود این ضعف‌ها را به‌صورت نظام‌مند جبران کرد. استفاده هدفمند و از پیش طراحی‌شده از فناوری‌ها به توسعه روش‌های نوین آموزشی و همچنین کمک به دانش‌آموزان برای فهم درست و عمیق مفاهیم علمی و آموزشی منجر شد. یکی از این فناوری‌ها رمزینه‌های سریع‌پاسخ در کلاس درس است. در حال حاضر رمزینه‌های سریع‌پاسخ در زمینه‌های گوناگون همچون ردیابی تجاری، تابلوهای تبلیغاتی، کاربردهای راحت‌سازی در تلفن همراه کاربران، تلویزیون و اخیراً در کتاب‌های درسی و کلاس‌های درس کاربردهای فراوانی یافته‌اند.

 

استفاده از رمزینه‌های سریع‌پاسخ در کلاس و تدریس توسط معلمان

چگونگی فرایند یادگیری‌ـ یاددهی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و جلب انگیزه آن‌ها برای ادامه تحصیل است. هر روزه شیوه‌های یادگیری‌ـ یاددهی با توجه به مقتضیات پیش‌آمده تغییر می‌یابد و همگام با پیشرفت‌های فناوری، دروازه‌های نوینی برای بهبود این فرایند گشوده می‌شود. با وجود این، در برخی از فرایندهای یادگیری‌ـ یاددهی کیفیت مطلوب نیست و نارسایی و شکاف‌های زیادی مشهود است که گاهی به ترک تحصیل می‌انجامد. بنابراین، لازم است تدبیرهایی برای رفع این مسئله اندیشیده شود. یکی از راه‌حل‌های این مسئله، استفاده از فناوری‌های نوین چون رمزینه‌های سریع‌پاسخ توسط معلمان است. در فرایند یاددهی‌ـ یادگیری معلمان به‌عنوان کارگزاران اصلی تعلیم‌وتربیت نقش اساسی دارند. معلمان با استفاده از فناوری رمزینه‌های سریع‌پاسخ در کلاس درس می‌توانند زمینه عمیق‌ترکردن یادگیری دانش‌آموزان، انگیزه‌دهی به دانش‌آموزان، افزایش سرعت یادگیری، افزایش امکانات یادگیری و نظایر این‌ها را فراهم کنند. در این باره معلمان می‌توانند با تولید‌کننده رمزینه‌های سریع‌پاسخ، تا حدودی جوابگوی نیازهای آموزشی دانش‌آموزان باشند.

‌ـ معلمان می‌توانند به جز متن کتاب، فیلم‌های آموزشی، پویانمایی (انیمیشن)، توضیحات خود، نگارش متن یا فیلم‌برداری از تدریس خود و سپس با ساخت رمزینه، آن را در اختیار دانش‌آموزان و همکاران خود قرار دهند. مخاطبان نیز می‌توانند با اسکن این رمزینه‌ها، به مطالب و فایل‌های درس و وب‌نوشت (وبلاگ) معلم برای یادگیری بهتر دسترسی داشته باشند. این امر بر محتواهای آموزشی مرتبط با کتاب‌های درسی می‌افزاید و در ادامه می‌تواند به تحول در نظام آموزشی منجر شود.

ـ معلمان می‌توانند تصویرها، نمودارها، جدول‌ها،  اعلان‌ها (پوسترها)، مطالب مهم و فرّار مرتبط با هر درس را با استفاده از رمزینه‌های سریع‌پاسخ ایجاد کنند. برای مثال، برای آموزش جانداران می‌توان این واژه را در مرکز قرار داد و با ساخت رمزینه اطراف این واژه در قالب تصویر و اعلان (پوستر) و نظایر این‌ها به آموزش جانداران و انواع آن، مثل گیاهان (بدون آوند و آوند‌دار) و جانوران (مهره‌دار و بی‌مهره) پرداخت. در این حالت، دانش‌آموزان با اسکن رمزینه‌ها که آن توسط گوشی به اطلاعاتی در مورد آن مفهوم پیدا خواهند کرد.

ـ معلمان می‌توانند با کاربرد رمزینه‌های سریع‌پاسخ در حوزه‌هایی مثل تاریخ جدول زمان تشکیل دهند و با دوره‌های زمانی سلسله‌های ایران و دیگر مباحث تاریخی، یا حتی آدرس وبگاه‌هایی را که حاوی اطلاعاتی در مورد موضوع مطرح شده باشند، به ترتیب زمان روی جدول زمان در رمزینه‌های سریع‌پاسخ قرار دهند یا از دانش‌آموزان بخواهند در قالب کار عملی چنین کاری انجام دهند و اطلاعات و نتیجه پژوهش خود را در اختیار دیگر هم‌کلاسانشان قرار دهند.

ـ معلمان می‌توانند برای ارزیابی میزان یادگیری دانش‌آموزان رمزینه‌های سریع‌پاسخ را روی دفتر و کتاب‌های حل‌کردنی دانش‌آموزان خود بچسبانند و در آن پیوند پاسخ درست را قرار دهند. چرا که برخی از دانش‌آموزان به دنبال نتیجه امتحان خود هستند. با این عمل، معلم می‌تواند با ساخت رمزینه‌های سریع‌پاسخ، پاسخ سؤال‌های آزمون را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.

 

نتیجه

با ظهور و بروز رمزینه‌های سریع‌پاسخ و استفاده معلمان از آن‌ها در کلاس‌های درس و تدریس می‌توان در نظام آموزشی تحول ایجاد کرد. زیرا با عنایت به ویژگی این فناوری و امکان کاربرد راحت آن در مدرسه و کلاس‌های درس، به‌منظور در دسترس قرارگرفتن محتوای درسی، پویانمایی، فیلم‌های آموزشی، تدریس معلمان و دیگر موارد مرتبط با تدریس و آموزش، سهولت در دسترس‌بودن آموزش برای مخاطبان (معلمان و دانش‌آموزان و اولیا)، از بین‌بردن ناعدالتی فرصت‌های تربیتی از طریق ایجاد فرصت برای تولید و ارائه محتوای آموزشی مطلوب و درخور رشد دانش‌آموزان، نیازمند سازمان‌دهی، طراحی و ساخت، برنامه‌ریزی و در نهایت ارائه شایسته است که باید دست‌اندرکاران تعلیم‌وتربیت کشور باید مورد توجه قرار دهند و تمهیداتی برای آماده‌کردن امکانات و پیش‌نیازهای آن صورت دهند.

 

پی‌نوشت‌

1. Lorilad

منبع

1.http://hamednikpey.ir/index.php/2020/05/05/qrcode/