اهمالکاری از نظر روانشناسی چیست؟
اهمالکاری در سراسر تاریخ و در میان همه فرهنگها وجود داشته است. همانگونه که در داستانها و ترانههای عامیانه نمایان شده است. در سال 44 پیش از میلاد مسیح، سیسرو، سیاستمدار رومی، کندی مزمن و اهمالکاری آنتونیوس را نفرتانگیز تقبیح کرد (استیل، ۲00۷).
آیا اهمالکاری صرفاً کندبودن است؟ طبق نظر کلاسن، کراوچوک و راجانی «اهمالکاری عبارت است از بهتعویقانداختن عمدی یک اقدام مشخص، با وجود آگاهی از پیامدهای منفی آن» (۲00۸: ۹۱6).
استیل با مرور تاریخچه اهمالکاری بیان میکند، اگرچه اهمالکاری در طول تاریخ وجود داشته است، اما با شروع انقلاب صنعتی، بیش از پیش دلالت منفی به خود میگیرد. ما میدانیم، جوامعی که از نظر فناوری پیشرفته محسوب میشوند، در انجام امور تعهدات و ضربالاجلهای متعددی را تعیین میکنند، در حالی که جوامع مبتنی بر زراعت و کشاورزی و توسعهنیافته، این کار را نمیکنند (فولاد، ۲00۷).
نظر به دلالت منفی اهمالکاری، میتوانیم فرض کنیم که پیامدهایی منفی با آن در ارتباط است.
پیامدهای کاراندامشناختی (فیزیولوژیکی) اهمالکاری
اهمالکاری با سطوح بالاتر استرس و بهزیستی پایینتر ارتباط دارد (جافه، 2013؛ استید، شاناهان، و نوفلد، 2010؛ هیرستون و شپیتالنی، 2016 ). بهطور خاص، اضطراب و افسردگی با نمره بالای اهمالکاری در ابزارهای خودگزارشگر و رفتاری همبستگی مثبت دارند (استد و همکاران، 2010: 175). همچنین، برخی پژوهشها، اهمالکاری را با عواطف منفی و اختلالات خواب مرتبط دانستهاند.
سایر اثرات نامطلوب اهمالکاری عبارتاند از: «افزایش استرس، وظیفهشناسی کمتر، کاهش بهزیستی، پشیمانی و رنج و خطر بیماری روانی و جسمی»(Svartdal et al., 2018: 2).
حال با توجه به شرایط کلی فرهنگی که نشان کمبود وقت است، چرا مردم از انجام وظایف اجتناب میکنند و ترجیح میدهند وقت خود را با اینترنت بگذرانند یا خود را با بازی مشغول کنند؟
علل ششگانه بر مبنای پژوهشها
هیچ دلیل واحدی را نمیتوان به اهمالکاری نسبت داد. این موارد فهرست جامعی از علل اهمالکاری نیستند، اما با این حال، در بسیاری موارد مشترک هستند:
۱. روانرنجوری
روانرنجوری به نگرانی، اضطراب یا عاطفه منفی شبیه است (استیل، 2007). زیرمجموعههای این تبصره عبارتاند از باورها، شناختها یا افکار غیرمنطقی؛ خودکارآمدی و عزتنفس پایین؛ خودناتوانسازی؛ تکانشگری، هیجانخواهی و افسردگی.
تحقیقات استیل بین اهمالکاری و روانرنجوری همبستگی نشان میدهد. به نظر میرسد تقریباً بهطور کامل بهدلیل تکانشگری باشد» (2007: 81).
۲. تکانشگری
افراد تکانشگر کارها را به تعویق میاندازند و ترجیح میدهند به جای تمرکز بر مشقتباربودن وظایف، روی خواستههای لحظهای متمرکز باشند. این شکل از اهمالکاری از «لذت آنی و فوری، مسامحهکردن یا نادیدهگرفتن مسئولیتهای طولانی مدت» ناشی میشود (استیل، 2007: 70).
۳. وظیفهشناسی
وظیفهشناسی شامل متغیرهایی است مانند حواسپرتی (خودکنترلی)، سازماندهی ضعیف (ساختاردهی و برنامهریزی زندگی)، پایینبودن انگیزش پیشرفت (هدفگذاری، لذتبردن از عملکرد) و شکاف بین قصد و عمل (استیل، 2007).
به نظر میرسد اهمالکاری نمایانگر وظیفهشناسی کم و شکست در خودنظمدهی باشد.
۴. نقص در اعتمادبهنفس و احساس خودکارآمدی پایین
بهدلیل ترس از شکست، پایینبودن خودکارآمدی و عزتنفس با اهمالکاری مرتبط است (استیل، 2007). خودکارآمدی پایین بهعنوان شک و تردیدهای غیرمنطقی در توانایی ما برای بهخوبی انجامدادن کارها شناخته میشود. عزتنفس پایین این باور است که «هرگونه شکست در انجام استانداردها نشاندهنده بیکفایتی شخصی است» (استیل، 2007: 69).
۵. گریز از دشواری (بیزاری از وظیفه)
طفرهرفتن از ناراحتی یعنی بهتعویق انداختن یک کار، «زیرا برخی از بخشهای آن با احساسات ناخوشایند و احتمالاً با اضطراب همراه است» (Knaus, 1979, p. 5). هدف از طفرهرفتن از ناراحتی، اجتناب از احساسات ناخوشایند است.
۶. کمالگرایی
ویلیام جی کناوس در کتاب خود در سال 1979 «همین الان انجامش بده»، فصلی را در مورد ارتباط بین کمالگرایی و اهمالکاری گنجانده است. او بیان میکند، کمالگرایی غیرواقعی است و با ترس از شکست مرتبط است. برخی از پژوهشگران دیگر، مثل دکستر و فیلیپس نیز کمالگرایی را منبع اهمالکاری ذکر میکنند.
با این حال، استیل به این اشاره میکند که «اهمالکاران در واقع به احتمال کمتر کمالگرا هستند، نه بیشتر» (استیل، 81).
چگونه بر اهمالکاری غلبه کنیم؟
۱. رعایت قانون پنجدقیقه
هنگامی که مغز در تکلیفی غرق میشود، میتواند به اضطراب و اجتناب منجر شود. باریسو (2021) فن سادهای را پیشنهاد میکند که آن را قانون پنجدقیقه مینامد.
او توصیه میکند، به مدت پنجدقیقه خود را ملزم به انجام یک تکلیف بدانید، با این شرط که اگر کار طاقتفرسا بود، میتوانید آن را ترک کنید. این روش که قطعهبندی (chunking) شناخته میشود، تکالیف را به بخشهایی عملی تقسیم میکند. این روش مشکل «بستهشدن راه بهخاطر دشواری آغاز» را برطرف میکند.
۲. تجسم (تمرین ذهنی)
تجسم فرایندی مداوم است که میتواند بهطور سازنده هدایت شود (پپر، هاروی، لین و دوووری، 2014). تصور انجام موفقیتآمیز یک کار، احتمال تحقق آن را بیشتر میکند. این روند برای ورزشکاران و هنرمندان آشناست.
۳. ذهنآگاهی
جادسون بروئر (2021) در «اضطراب رهاکردن» هم اهمالکاری و هم حلقه نگرانی را که به آن منجر میشود، مورد بحث قرار میدهد.
بروئر حلقه عادت استاندارد را بهعنوان «ماشه، رفتار و نتیجه» توصیف میکند. او استفاده از ذهنآگاهی را برای ایجاد آگاهی از احساسات مرتبط با اهمالکاری پیشنهاد میکند.
اجتناب از پروژه میتواند در لحظه احساس بهتری نسبت به شروع آن ایجاد کند. در آینده سعی کنید یک کار را زودتر یا بهموقع انجام دهید تا متوجه شوید چه حسی دارد. از احساسات مثبت مرتبط با تکمیل بهموقع کار میتوان برای ایجاد یک حلقه جدید عادت استفاده کرد.
منبع
Christina R.Wilson, "psychology of procrastination:10 worksheets and games",https://positivepsychology.com/psychology-procrastination/