5 آذر
تشکیل بسیج مستضعفان
پاییز سال 1358 بود که جوانان انقلابی لانه جاسوسی آمریکا را تسخیر و دست شیطان بزرگ را از سرنوشت انقلابشان کوتاه کردند. اما تعطیل‌شدن آن برای ریشه‌کن‌شدن استکبار کافی نبود. باید اقدامات بزرگ‌تر و مداوم‌تری برای حفظ انقلاب و استقلال کشور صورت می‌گرفت. همین نیاز موجب شد امام خمینی (ره) که از تمایل و انگیزه جوانان انقلابی مطلع بود، در تاریخ پنجم آذرماه سال 1358 دستور تشکیل‌دادن سازمانی متحد و با اخلاص به نام «بسیج مستضعفان» را صادر کند. این سازمان جوانان پرشور و متعهد را در فضایی قرار می‌داد که بتوانند اهداف سیاسی و مذهبی خود را با پیروی از فرمان‌های حضرت امام (ره) دنبال کنند. بسیج مستضعفان در طول هشت سال دفاع مقدس در جبهه‌های جنگ در مقابل ارتش بعث عراق ایستاد و همراه با سپاه و ارتش، خاک ایران را از چپاول دشمنان در امان نگه داشت. بسیج پس از اتمام جنگ تاکنون نیز با حضور پررنگ و پرشور خود در بزنگاه‌های سیاسی، حافظ و همراه انقلاب اسلامی و مردم بوده است و خواهد ماند.
9 آذر
ولادت حضرت زینب(س)
حضرت زینب (س) پنجم جمادی‌الاول سال پنجم هجرت در خانه حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به دنیا آمد. حضرت زینب (س) در واقعه کربلا و روزهای قبل از روز عاشورا از فرزندان امام حسین (ع) و یارانشان مراقبت می‌کردند. در روز عاشورا هم زخمی‌ها و مجروحان را تیمار می‌کردند و پس از پایان جنگ نیز از کودکان شهدا در مقابل آزارهای دشمنان محافظت می‌کردند. فرزندان حضرت زینب (س) در روز عاشورا به شهادت رسیدند، اما ایشان جلوی دشمنان از خودشان ضعف نشان ندادند و با وجود اینکه تمام عزیزانشان را در این واقعه از دست دادند، در وصف روز عاشورا فرمودند: «چیزی جز زیبایی ندیدم.»
حضرت زینب (س) به دلیل فداکارهایی که در حادثه عاشورا انجام دادند، با لقب «پرستار کربلا» نیز شناخته می‌شوند. به همین علت روز ولادت ایشان در تقویم رسمی کشور روز بزرگداشت مقام پرستار نام‌گذاری شده است.
10 آذر
شهادت آیتالله مدرس و روز مجلس
آیتالله سیدحسن مدرس از روحانیون مبارز و مذهبی زمان خود بود که با سیاست‌های ضداسلامی رضاشاه مخالف بود. ایشان به همراه هیئتی ده نفره در مجلس شورای اسلامی، در مقابل لوایح غیراسلامی که طرفداران رضاشاه در حال تصویب آن بودند مقاومت کرد و نگذاشت مفاد غیرشرعی به آسانی به قانون بدل شوند. رضاشاه که تحمل شنیدن آرای آیتالله مدرس را نداشت، در مهر ماه سال 1307 ایشان را به جزیره خواف تبعید کرد تا نتوانند با آگاه‌کردن مردم از غیراسلامی‌شدن جامعه جلوگیری کنند. اما آیتالله مدرس در مدت هفت‌سال تبعید خود در شهرستان خواف توانست طرفداران زیادی پیدا کند و رضاشاه که می‌دانست تبعید برای فرونشاندن صدای حق‌خواهی این روحانی بزرگوار کافی نیست، ایشان را از خواف به شهرستان کاشمر استان خراسان رضوی تبعید کرد و در شب دهم آذرماه سال 1316 آیتالله مدرس را با خوراندن سم به ایشان به شهادت رساند.
آیتالله مدرس از اولین روحانیون و فعالان سیاسی بود که با وجود حمایت از اصل نهاد مجلس، مخالف تصویب قوانین غیرشرعی بود و برای اسلامی‌شدن مجلس تلاش‌های فراوانی کرد. روز دهم آذرماه به پاس فعالیت‌های آیتالله مدرس برای اسلامی‌کردن قوانین و مجلس، روز «مجلس» نام گرفته است.
11 آذر
شهادت میرزا کوچک‌خان جنگلی
میرزا کوچک‌خان جنگلی که نام اصلی‌اش «یونس» بود، با لقب «سردار جنگل» نیز شناخته می‌شود. او یکی از بزرگ‌ترین مبارزان علیه رضاخان، روس‌ها و انگلیس‌ها بود.
اولین فعالیت‌های میرزا کوچک‌خان هم‌زمان با جنگ جهانی اول، آخرین سال‌های حکومت سلسله قاجار، شروع شد؛ زمانی که دولت روس بدون توجه به اینکه ایران به‌طور رسمی اعلام بی‌طرفی کرده است، وارد مناطق شمالی ایران شدند و شروع به چپاول اموال و آزار مردم کردند. میرزا که نمی‌توانست اشغال خاک شهر و آزاردیدن هم‌شهریانش را تحمل کند، با کمک مردم، جنبشی تشکیل داد تا نیروهای بیگانه را از خاک شمال ایران بیرون و با استبداد بی‌کفایتی دولت مرکزی نیز مبارزه کند. مبارزات میرزا با روس‌ها شروع شد. او در این مبارزات نیز خوب عمل کرد و نگذاشت سرزمینش به دست دشمنان غارت شود. نبرد جنگلی‌ها با روس‌ها تا زمان انقلاب کمونیستی روسیه و خارج‌شدن نیروهای روس از ایران ادامه داشت. بعد از این پیروزی، میرزا کوچک‌خان که از دولت احمدشاه ناامید بود و می‌دانست آن‌ها توان مدیریت کشور را ندارند، دولتی خودمختار در استان گیلان تشکیل داد. زمانی که رضاخان درحال به‌قدرت‌رسیدن بود، می‌خواست حکومتی متمرکز بر کل ایران تشکیل دهد. بنابراین، سعی کرد دولت‌های خودمختار را از میان بردارد. قشون رضاخان نیروهای جنگل را تحت فشار قرار داد و از هرگونه آزار و اذیتی، مانند سرکوب و لشکرکشی به گیلان، دریغ نکرد. میرزا کوچک‌خان هم که همیشه معتقد بود: «من روبه‌روی هم‌وطنم نمی‌جنگم»، در نبرد با نیروهای رضاخان از خشونت شدید استفاده نکرد و برخلاف قشون دولت مرکزی، حاضر نشد هم‌وطنانش را، با وجود اینکه دشمن او بودند، بکشد.
آبان ماه سال 1300، رضاخان که آن زمان وزیر جنگ احمدشاه بود، با کمک‌گرفتن از نیروهای اسیر و تسلیم شده خالوقربان که خود متحد میرزا بود، همکاری با خان‌های محلی و سایر دشمنان میرزا کوچک‌خان، نیروهای جنبش جنگل را تا جایی ناچار به عقب‌نشینی کردند که در نهایت شکست خوردند. میرزا کوچک‌خان برای کمک‌گرفتن از حاکم خلخال که حامی جنگلی‌ها بود، راهی شهرستان تالش شد، اما نتوانست در برف و سرمای شدید کوه‌های گیلان برپای بماند و در روز جمعه 11 آذرماه سال 1300 به شهادت رسید.
12 آذر
روز قانون اساسی
زمانی که شاه از ایران فرار کرد و مردم خواستار بازگشت امام خمینی (ره) به ایران و تشکیل جمهوری اسلامی شدند، امام (ره) طرح اولیه‌ای برای قانون اساسی تدوین کرد. پس از به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی و تشکیل دولت موقت، این قوانین جزئیات بیشتری یافت و تغییراتی در آن ایجاد شد. از مرداد ماه سال 1358 که مجلس خبرگان قانون اساسی روی کار آمدند، طرح نهایی قانون تصویب و دو روز بعد در روزنامه کیهان منتشر شد. پس از چند ماه، در روز 12 آذر 1358 قانون اساسی به همه‌پرسی گذاشته شد و 98 درصد مردم به آن رأی مثبت دادند و قوانین اساسی به مرحله اجرا رسیدند.
روز دوازدهم آذرماه که در تقویم به نام روز قانون اساسی ثبت شده است، روزی بود که ملت به مفاد و متن قانون اساسی آری گفتند.
17 آذر
شهادت حضرت فاطمه به روایتی. آغاز دهه نخست فاطمیه
حضرت فاطمه (س)، زمانی که هنوز بسیار جوان بودند، داغ‌دار از دست‌دادن پدرشان، حضرت محمد (ص)، شدند. غم عزای پیامبر(ص) و آزارهای دشمنان اهل بیت(علیهم‌السلام) باعث شدند حضرت فاطمه(س) دچار بیماری شوند و روزهای متمادی را به گریه و عزاداری بگذرانند. دشمنان شیعیان هم که برخلاف وصیت پیامبر(ص) با دختر رسول خدا به طریق ظلم رفتار کردند، سرانجام حضرت فاطمه(س) را در منزل خودش و حضرت علی (ع) به شهادت رساندند.
تاریخ دقیق به‌شهادت‌‌رسیدن حضرت فاطمه (س) بین علمای شیعه و سنی محل اختلاف است. گروهی معتقدند ایشان هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر (ص) به شهادت رسیدند و گروه دیگر نود و پنج روز بعد از رحلت پیامبر (ص) را روز به شهادت‌رسیدن دختر والامقامشان می‌دانند. به همین دلیل، در تقویم دو دهه فاطمیه داریم و ایام فاطمیه دوم کمتر از یک ماه پس از دهه اول آغاز می‌شود.
27 آذر
شهادت آیتالله مفتح
آیتالله مفتح یکی از کسانی بود که بین حوزه و دانشگاه پیوند ایجاد کرد و با وجود اینکه در درس حوزه روحانی و عالم بودند، به تحصیلات دانشگاهی در زمینه فلسفه هم پرداختند و در این رشته مدرک دکترا گرفتند. آیتالله مفتح از کسانی بودند که پیش از انقلاب اسلامی به دلیل فعالیت‌های سیاسی‌شان زندانی و تبعید شدند و در زمان آزادی هم در حسینیه ارشاد و مساجد به سخنرانی علیه رژیم پهلوی می‌پرداختند.
این روحانی بزرگوار مراسم نماز عید فطر سال 1357 را در منطقه قیطریه تهران برگزار کردند و پس از نماز یکی از بزرگ‌ترین تجمعات سیاسی را با حضور چند صدهزار نفر از مردم تشکیل دادند.
ایشان پس از انقلاب اسلامی رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران شدند، اما در روز 27 آذرماه سال 1358 گروهک فرقان جلوی در دانشکده الهیات، با شلیک گلوله ایشان را به شهادت رساندند. مرقد ایشان در حرم حضرت معصومه (س) قرار دارد و روز شهادتشان به عنوان روز «وحدت حوزه و دانشگاه» در تقویم به ثبت رسیده است.
30 آذر
شب یلدا
تقریباً اکثر ایرانیان آخرین شب پاییز را جشن می‌گیرند و با مهمانی‌رفتن، به‌خصوص به خانه بزرگ‌ترهای فامیل، سی‌ام آذرماه را به شادی و سرور می‌گذرانند.
ایرانیان با توجه به ارادتی که به اشعار حافظ شیرازی، شاعر بلند آوازه ایران، دارند، در این شب نیز حافظ‌خوانی می‌کنند و با دیوان اشعار ایشان فال می‌گیرند.
معمولاً در شب یلدا، میوه‌های مخصوصی مانند هندوانه و انار بر سر سفره‌ها آورده و با خوراکی و غذاهایی همچون شیرینی و سبزی‌پلو از مهمانان پذیرایی می‌شود.
دلیل به‌وجود آمدن این رسم و آیین کهن به حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح و سنت‌های ایرانیان کهن بر می‌گردد.