1. مسئله؛ در نخستین گام، باید توجه داشته باشیم حتماً مسئلهی دانش‌آموز مبنای طراحی باشد نه مسئلهی معلم.
2. پیامد مسئله؛ باید دقت کنیم که اگر این مسئله حل نشود، چه اثراتی از جنس فرصت و مشکل در پی خواهد داشت؟
3. اهداف؛ در این مرحله هدف‌‌های آموزشی و تربیتی پوشش‌داده‌شده در طرح‌درس که به‌عبارتی علت طراحی این طرح‌درس محسوب می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد.
4. شیوه‌ی درگیرکردن مخاطب؛ در این فرایند معلم باید تلاش کند مسئلهی انتخاب‌شده به مسئلهی دانش‌آموز تبدیل شود.
5. فرایند اجرا؛ در این مرحله باید صفر تا صد اقدامات موردنیاز برای انجام این فعالیت تا زمانی که اهداف مدنظر در بخش سوم محقق شوند، بیان شود.
6. ارزشیابی؛ بر اساس اهداف تعیین‌شده در بخش سوم، روش ارزشیابی باید بر اساس تحقق یا عدم‌تحقق آن اهداف طراحی شود. مخاطب طرح‌درس هم در هر طراحی با توجه به پایه و جنسیت ذکر می‌شود.
اکنون به سراغ طرح‌درسی می‌رویم که خانم معصومی، معلم پایه‌ی ششم دبستان شهید هیدُخ تهران، برای فصل چهار کتاب ریاضی یعنی مبحث «مختصات» طراحی کرده‌اند تا هم اجزای گوناگون یک طرح‌درس مسئله‌محور را بهتر بشناسیم و هم با ایده‌های ساده و خلاقانه‌ای که می‌توانند به‌راحتی مبنای یک طرح‌درس به روش مسئله‌محور باشند آشنا شویم.
همان‌طور که گفتیم نمونه‌ی انتخاب‌شده برای آموزش مفهوم مختصات طراحی شده است. معلم برای این کار ابتدا ذهن دانشآموزان را به مفهوم اندازه‌گیری حساس و بعد از آن، با بیان علت نیازمندی به محورها و مبدأ، مختصات را به مسئلهی دانش‌آموز تبدیل کرده است.
در فرایند اجرای این طرح درس معلم، از قبل، دانشآموزان را درگیر مسئلهی زیبایی و مرتب‌بودن کلاس درس کرده بود و بچه‌ها به‌عنوان یکی از راهکارهای این مسئله، تجمیع اطلاعیه‌ها، نوشته‌ها و نقاشی‌های چسبانده‌شده به دیوارهای کلاس را، در یک قسمت از هر دیوار پیشنهاد داده بودند. حالا معلم به‌همراه خود دو تابلو (قاب) پارچه‌ای به کلاس آورده است. وی از دانشآموزان می‌خواهد دو گروه شوند و برای نصب تابلوها روی دو دیوار مقابل یکدیگر پیشنهاد بدهند، به‌گونه‌ای که هم نظم بصری در کلاس ایجاد شود و هم به‌عنوان تابلو اعلانات کلاس از آن‌ها استفاده شود.
در طی پیداکردن راه‌حل با رهیاری معلم، دانشآموزان به این نتیجه می‌رسند که برای اطمینان از قرارگرفتن هر دو تابلو در مرکز دیوار و روبه‌روی هم بودنشان و همچنین انتخاب فاصله‌ی مناسب از زمین، طوری که دست همه‌ی دانشآموزان به تابلو برسد، به روش دقیق اندازه‌گیری نیاز دارند.
در نهایت، با هم‌فکری یکدیگر تصمیم می‌گیرند که از یکی از گوشه‌های دیوار، مماس با زمین، هر دو دیوار را اندازه بگیرند. سپس اندازه‌ی به‌دست‌آمده را نصف کنند و این‌گونه نقطه‌ی مرکزی دیوار را از جهت افقی پیدا کنند. حالا برای پیداکردن نقطه‌ی مرکزی از جهت عمودی، باید از نقطه‌ی پیدا‌شده‌ی افقی خطی عمود به‌سمت بالا روی دیوار فرض کنند. در این حالت تصور دانشآموزان از بُردار ایجاد می‌شود که یک محور عمودی دارد و یک محور افقی. حالا با پیداکردن نقطه‌ی تلاقی محور عمودی و افقی به یک نقطه‌ی کانونی می‌رسند که مبدأ مختصات ما می‌شود.
دوباره به بوم مسئله‌محوری برگردیم. مسئلهی این طرح‌درس چیست؟ و چطور نصب تابلوها روی دیوار که مسئلهی معلم است، به مسئلهی دانشآموزان تبدیل می‌شود؟ با راهکار معلم در «فرایند درگیرکردن» دانشآموزان در اهمیت وجود و نصب صحیح تابلوها در کلاس که از قبل اتفاق افتاده است. معلم قبلاً با مهم جلوه‌دادن نظم و زیبایی کلاس برای دانشآموزان، به راه‌حل وجود تابلوی اعلانات رسیده است و حالا با ایجاد مسئلهی جدید، یعنی چگونگی درست نصب‌کردن تابلو، به راه‌حل جدید باید رسید.
اگر این تابلو درست نصب نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟ همان مسئلهی نخستین همچنان پابرجا خواهد بود؛ یعنی مرتب‌بودن کلاس محقق نمی‌شود. احتمالاً نصب اشتباه خودش باعث درهم‌ریخته‌تر به نظر رسیدن کلاس می‌شود. اگر دست همه به تابلو نرسد، باز هم دیوارهای کلاس پر از برگه خواهد شد
و ... . این‌ها همه همان پیامد مسئله‌اند که در صورت حل‌نشدن مسئله، دانش‌آموز با آن روبه‌رو خواهد شد.
هدف طراحی این طرح‌درس، همان‌طور که گفته شد، آموزش مختصات درس ریاضی بود که می‌توان آن را با بعضی از سرفصل‌های درس اجتماعی تلفیق کرد. فرایند اجرا و مخاطب هم در بالا اشاره شد.
شیـوه‌ی درگیرکردن مخاطب در این طـرح‌درس، در یک فراینـد از روز یا هفته‌ی قبل، می‌تواند طراحی شود؛ یعنی در طی زمانی که دانشآموزان به‌قدر کافی به محیط اطرافشان حساس شده‌اند. فرصت کافی برای انجام راه‌حل پیشنهادی (در این مثال تهیهی تابلو پارچه‌ای) نیز باید لحاظ شود. حتی در صورت امکان می‌شود مراحل تهیهی همین تابلو، به‌عنوان مسئلهی جدید در کلاس، انجام شود. بدین‌ترتیب سرفصل‌های دیگری از کتاب نیز با انجام این کار پوشش داده می‌شود.
روش ارزشیابی معلم در این طرح‌درس، همان نصب صحیح تابلو هر گروه در مرکز دیوار است که نتیجه‌ی نهایی درستی از آن حاصل شده است.
در سطح‌های طراحی برنامه‌ی درسی به‌روش مسئله‌محور، این طرح‌درس در سطح دو قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید بدانید که این سطح‌ها چه هستند و از کجا آمده‌اند و آمدنشان بهر چه بود، در شماره‌ی بعدی برا‌یتان بیشتر خواهیم گفت.
توجه داشته باشید همچنان این فرصت برای شما فراهم است که فعالیت‌های طراحی‌شده‌ی مسئله‌محورتان را برای انتشار در مجله به دست ما برسانید. البته با درنظرگرفتن این نکته که برای فرستادن شرح فعالیت‌هایتان، تعریف دقیق مسئله، شیوه‌ی درگیرکردن بچه‌ها با مسئله، وجود اهداف آموزشی روشن و فرایند اجرای کار اهمیت دارد.