وقتی بین خانم دکتر عذرا بیگم هژبری۱ و من، به‌عنوان مربی (کوچ) عملکرد مدرسه، قرارداد همکاری بسته شد، اولین یا شاید مهم‌ترین دغدغه‌هایی که در همان روزهای اول کاری‌ام در گفت‌وگوهای ما ردوبدل شد و خودنمایی کرد، بحث نظارت کیفی از کلاس‌های درس و نقش آن در بهسازی نیروی انسانی مدرسه بود. به‌عنوان اولین فعالیت علمی در مدرسه، تصمیم گرفتم روی این موضوع به‌طور جدی کار کنم. در اولین فرصت به سراغ کتاب‌های موجود در کتاب‌خانه مدرسه رفتم. کتاب «نظارت آموزشی کلاس درس‌محور» (نظارت بالینی) دکتر بیژن عبداللهی نگاهم را به خود جلب کرد. امتداد چشمانم را به فهرست کتاب دوختم. پس از چند ثانیه مکث، با خود گفتم: یافتم! یافتم!
مطالعه دقیق بخش‌های گوناگون کتاب، فیش‌برداری از نکات کلیدی و قابل‌استفاده را در دستور کار قراردادم. این فعالیت به مدت یک هفته به درازا کشید. توانستم کتاب 120 صفحه‌ای را به یک کتابچه زیر 20 صفحه‌ای تبدیل کنم. در ادامه، نشستی با مدیر دبستان داشتم و کتابچه را به حضورش تقدیم کردم. تا اینجای کار، فهمی نسبی در خصوص نظارت بالینی (کلینیکی) در ذهن ما شکل گرفت. منتها سؤالی جدی که با آن روبه‌رو شدیم این بود که اگر بخواهیم نظارت بالینی را در مدرسه اجرا کنیم، این نظارت‌ها بر اساس کدام برگه انجام شوند؟
برای یافتن پاسخ دست‌به‌کار شدیم. وبگاه‌‌های متفاوت را بررسی کردیم. با اداره فناوری و گروه‌های آموزشی متوسطه مازندران ارتباط برقرار کردیم؛ چون آن اداره مجری پروژه نظارت بالینی در سال‌های گذشته بود. برگه‌های دریافتی از آنان را هم مداقه و بررسی کردیم. واقعاً چیز زیادی دستگیر نشد.
از آنجایی که معتقد بوده و هستیم که بهترین یادگیری در گروه اتفاق می‌افتد، پس از مطالعه اولیه و مشورت و هم‌فکری با مدیر مدرسه، یک تیم متشکل از مشاور، سرگروه آموزشی پایه و معاونان آموزشی مدرسه تشکیل دادیم تا با کمک هم برگه‌های نظارتی مبتنی بر مراحل چرخه نظارت بالینی را تولید کنیم. چند روزی هم این فرایند از ما زمان گرفت.
گام بعدی، در جریان‌گذاشتن معلمان دبستان از شیوه نظارت از کلاس درس مبتنی بر برگه‌های جدید بود. بنابراین، با هماهنگی مدیر دبستان، در اولین جلسه شورای معلمان، درباره برگه‌های تولیدی و چگونگی تکمیل آن‌ها بحث و گفت‌وگو کردیم.
همان‌طور که تصور می‌کردیم و پیش‌بینی هم می‌شد، در ابتدا با مقاومت تعداد اندکی از معلمان روبه‌رو شدیم. منتها اگر کاری با مطالعه، تحقیق و البته با چاشنی رویکرد مشارکتی و حل مسئله تهیه و تولید شود، وقتی حمایت و پشتیبانی صد درصد مدیر را هم داشته باشید و مهم‌تر از همه، وقتی از طریق کوچ مشفقانه، فرهنگ گفت‌وگو را در مدرسه رواج و گسترش دهید، بی‌شک آن طرح در مدرسه به‌خوبی اجرا می‌شود و شوق نظارت هم اتفاق می‌افتد. در پایان، برگه‌های تهیه‌شده را برای استفاده شما عزیزان در اختیار می‌گذارم:
پی‌نوشت
۱. مدیر و مؤسس پیش‌دبستانی و دبستان غیردولتی هوشمند دخترانه مهرگان
منبع
1. عبداللهی، بیژن (139٦). نظارت آموزشی کلاس درس‌محور. مرآت. تهران.