ورزش پهلوانی

در زورخانه ...

ورزش باستانی را در مکانی به نام « زورخانه» انجام می‌دهند. در زورخانه یک گودی یا فرورفتگی هشت‌ضلعی وجود دارد که آن را « گود زورخانه» می‌نامند و ورزشکاران در آنجا تمرین می‌کنند. هر کسی که برای ورزش‌کردن وارد گود زورخانه می‌شود، باید ادب و اخلاق را رعایت کند. به همین خاطر، ورزشکاران در هنگام ورود به زورخانه، برای ادای احترام به این مکان، زمین را می‌بوسند.الگوی ورزشکاران باستانی، حضرت علی(ع) است؛ به همین دلیل در تمام زورخانه‌ها، تصویری از امام علی(ع) دیده می‌شود.

در گوشه‌ای از زورخانه سکّویی هست که «مُرشِد» روی آن می‌نشیند. هنگامی که ورزشکاران حرکت‌های ورزشی را انجام می‌دهند، مرشد شعرهایی با زدن ضرب می‌خواند که بسیاری از آن‌ها از شاهنامه‌ی فردوسی است. البتّه او می‌تواند شعرهای شاعران دیگر را نیز بخواند.

احترام به بزرگ‌ترها

در ورزش باستانی، همیشه احترام افراد بزرگ‌تر و باسابقه‌تر حفظ می‌شود و آن‌ها جلوتر از دیگران حرکت می‌کنند و وارد زورخانه و گود می‌شوند. البتّه یک استثنا هم وجود دارد؛ اگر کسی سیّد باشد، باید جلوتر از دیگران وارد شود، هرچند کوچک‌تر از بقیّه باشد. این به خاطر احترامی است که در این ورزش به فرزندان پیامبر(ص) گذاشته می‌شود.

باستانی‌کاران به صورت دایره‌ای در زورخانه می‌ایستند و شخص قدیمی‌تر به وسط گود می‌رود و شروع به انجام حرکت‌های ورزشی می‌کند. دیگران هم باید حرکت‌های او را تکرار کنند. در حین انجام‌شدن حرکت‌ها، مرشد شعرهای مختلفی را با ضرب می‌خواند. لباس‌ همه‌ی افراد یک گروه، شبیه هم‌ است.

ورزشی برای پهلوان کوچولوها

خیلی از شما انجام حرکت‌های ورزشی هماهنگ و گروهی را دوست دارید. برای پیدا کردن ورزشی که در آن، همه با هم حرکت‌های خاصّی را انجام می‌دهند، کافی است درباره‌ی رشته‌ی قدیمی کشورمان بیش‌تر بدانید؛ درباره‌ی‌ «ورزش باستانی.»

ابزارها و وسایل

ورزش باستانی هم مثل هر رشته‌ی دیگری، وسیله‌های مخصوص خود را دارد که همگی شبیه وسیله‌های جنگی پهلوانان قدیمی‌اند. ابزارهای این رشته عبارت‌اند از: میل، سنگ، تخته‌شنا، کبّاده.

میل و تخته شنا

هر ورزشکار در هنگام اجرای حرکت‌ها دو« میل» در دست می‌‌گیرد. میل شبیه گُرزهای پهلوانان و جنگجویان قدیمی است. باستانی‌کار باید میل‌ها را به بالا پرتاب کند و دوباره آن‌ها را بگیرد.

تخته‌شنا شبیه شمشیر سربازان قدیمی است و باستانی‌کاران باید ابتدا دو پای خود را روی زمین بگذارند و بعد با دو دست خود، تخته را نگه دارند. آن‌ها سینه‌ی خود را به تخته نزدیک می‌کنند و بدون آنکه سینه‌شان، تخته را لمس کند، بلند می‌شوند.

سنگ و کبّاده

استفاده از دو وسیله‌ی  سنگ و کبّاده، قدرت فراوانی لازم دارد. سنگ شبیه سپر، و کبّاده شبیه تیر و کمان جنگجویان است. باستانی‌کار روی زمین دراز می‌کشد و سنگ را با دستان خود می‌گیرد و بلند می‌کند. بلند کردن کبّاده هم (چون فلزّی است)، دستانی قدرتمند می‌خواهد. باستانی‌کار در حالی که ایستاده است، آن را بالای سر خود می‌برد و به چپ و راست حرکت می‌دهد.

لباس مخصوص

باستانی‌کاران یک لباس گرم‌کن به تن می‌کنند. علاوه بر آن، یک شلوار کوتاه می‌پوشند که تا زانوهایشان می‌رسد؛ جنس این شلوار از چرم یا پارچه‌ی محکم است و روی آن را قلّاب‌دوزی می‌کنند. شلوار مخصوص ورزش زورخانه را «تُنکه» یا «شلوار کشتی» می‌نامند.

باستانی‌کاران به‌جز انجام حرکت‌های نمایشی مثل چرخیدن، پرتاب میل، حرکت‌های شنا و ...، کشتی پهلوانی نیز می‌گیرند. بیش‌تر قانون‌های کشتی پهلوانی شبیه قانون‌های مسابقه‌های کشتی آزاد و فرنگی است. زمان هر مسابقه‌ی کشتی ورزشکاران بزرگ‌سال پنج دقیقه‌ است. این زمان برای کشتی‌گیران جوان‌تر کمتر است.