نمایش در مدرسه

خیلی از هنرها در مدرسه کاربرد و استفاده دارند. نمایش به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین هنرهای بشر، در مدرسه به‌عنوان پایگاه اصلی آموزش، ارزش سابقه و کاربرد قابل‌توجهی دارد. در این نوشته جنبه‌های متنوع کار نمایشی در محیط آموزشی را با هم مرور می‌کنیم:

1. نمایش و هنرهای جنبی آن تنوع بالایی دارند. به‌راحتی می‌توان مسابقه‌های نمایشنامه‌نویسی، نمایشنامه‌خوانی و انواع فعالیت‌های نمایش‌گونه مانند ایمایش (پانتومیم)، یا حرکت‌های بازیگران سیلورمن و انواع نمایش‌هایی را که محیط‌ها و ابزارهای متفاوت دارند، نظیر نمایشنامه عروسکی، نمایش سایه‌ای و نمایش خیابانی، در محیط مدرسه به اجرا گذاشت. این تنوع بالا می‌تواند به‌راحتی حیات فکری و اجتماعی مدرسه را رونق بدهد.
 

2. در بعد آموزش، صرفاً کافی است معلمان در حوزه کاری خود تنوع و خلاقیت را سرلوحه فعالیتشان قرار دهند. در درس‌های تاریخ و ادبیات، آداب اجتماعی به طرز بسیار مؤثری ظرفیت تبدیل‌شدن به محل فعال نمایش را دارند. دانش‌آموز با بهره‌گیری از اقدامات نمایشی، نه‌تنها معلومات و محفوظات خود را ارتقا می‌دهد، بلکه می‌تواند به آن‌ها عمق ببخشد؛ چرا که برای دستیابی به جذابیت در ارائه، محتاج بررسی و عمق‌بخشیدن به کار خود است و نیازمند بررسی هنرمندانه مفاهیم و معلومات خویش است. وقتی متنی علمی به اثری هنری تبدیل می‌شود، ابعاد جدیدی پیدا می‌کند و بروز نوین آن به دانش‌آموزان کمک می‌کند مفاهیم علمی را با شیوه‌های جدید بیاموزند.
 

3. «هنری‌شدن» یا «ارائه هنرمندانه» مزیت بسیار بالای هر مفهوم و موضوع بشری است. اگر دانش‌آموز بتواند با کمک معلمان خود موضوعی علمی یا مفهومی پرورشی را به زیور هنر بیاراید، بر ماندگاری ذهنی و عمق و باورپذیری مطلب افزود.


4. «نمایشی‌کردن» پدیده‌های موردنظر محصول خلاقیتی پرورش‌یافته است. معلم و دانش‌آموزی که به عرصه نمایش پا می‌گذارند، به‌خصوص اگر این اقدام را با خواندن و نوشتن نمایش و سپس نمایشنامه شروع کرده باشند، قدرت بازپروری خلاقانه مفاهیم را به دست می‌آورند. این خلاقیت در متن، بازی و حرکت‌های بدن و حتی در گریم و آرایه (دکور) خود را جلوه‌گر می‌کند.

 
5. درک مطلب علاقه‌مندان به نویسندگی و خواندن معمولاً بالاست. اگر با هدف ارتقای سطح درک مطلب به نمایش‌نامه‌خوانی و نمایشنامه‌نویسی نگاه کنیم، به‌وضوح درمی‌یابیم که می‌توان با فراگیری به‌نسبت مطلوبی، این مهم را در حوزه کار نمایشی برای دانش‌آموزان مهیا کرد. خواندن و نوشتن و سپس بررسی و نمایشی‌کردن متن، به ارتقای سطح درک مطلب دانش‌آموزان کمک می‌کند.
 

6. نمایش و بازیگری صرفاً به افرادی با قابلیت‌های مخصوص عرصه نمایش، قدرت بروز و ظهور نمی‌دهد. اگر نمایش کمی وسیع و چندضلعی باشد و نیازمند خدمات اجرایی هم باشد، می‌تواند گستره وسیعی از انواع مخاطب دانش‌آموز را در خود به کار بگیرد. می‌توانیم دانش‌آموزان پرچالش و حتی درس‌نخوان مدرسه را گوشه و کنار نمایش به‌کار بگیریم و آن‌ها نوع جدید قرارگیری و حضور مؤثر را تجربه کنند.
 

7. همیشه در مدرسه دانش‌آموزانی وجود دارند که دیده نمی‌شوند. امور نمایشی فرصت و عرصه‌ای برای بروز و ظهور این عزیزان است. همه شیطنت‌ها و بازیگوشی در مسیری معلوم و استاندارد بروز می‌یابند و می‌توان همه دانش‌آموزانِ در سایه مدرسه را از فرصت ابراز وجود بهره‌مند کرد.
 

8. مدرسه‌ای که در آن نمایش حضوری پررنگ و چشم‌نواز دارد، حتماً مدرسه‌ای نیست که در آن فقط پرخوانی و درس‌خوانی ملاک ارزش‌گذاری و داوری در باب کودکان و نوجوانان باشد. این پدیده نیک، ارتقایی مؤثر در آموزش و مدرسه‌داری است.
 

9. امروزه جنبه‌های درمانی کار نمایشی، به‌عنوان یک بُعد بسیار مهم نمایش مدرسه‌ای شناخته شده‌اند. سطوح گوناگون مشکلات و حتی اختلالات با تمرین‌های نمایش‌گونه و شرکت در فعالیت‌های نمایشی، قابل‌کنترل و مهارند. امروزه مشاوران روان‌شناسی به طرز چشمگیری به این‌گونه درمان‌های مؤثر و ملایم گرایش نشان می‌دهند.