آقای بختیاریان، کار اصلی خبرنگاران چیست؟
خبرنگاران، گوشبهزنگِ اتّفاقات مختلف دنیا هستند تا از آنها اخبار درست و حسابی تهیّه کنند و به گوش همه برسانند. مثلاً اگر جایی جنگ شود یا کسی چیز مهمّی را اختراع کند، خبرنگاران خیلی سریع خبر آن را منتشر میکنند. اگر خبر برسد ایران از زیردریایی جدیدی رونمایی کرده است، خبرنگارها بعد از هماهنگی با وزارت دفاع، اطّلاعاتی را در مورد نوع زیردریایی، قابلیّتها، فنّاوری و سازندگان آن کسب میکنند و در خبرگزاریها یا روزنامههای خود قرار میدهند.
چقدر راحت! چه شغل راحتی دارید!
اینطور هم نیست. شغل ما شغل پرچالشی است. مثلاً بعضیوقتها برای تهیّهی یک خبر باید به مناطق زلزلهزده و یا دچار آتشسوزی برویم. گاهی باید مدّتها از خانوادههایمان دور باشیم. بعضیوقتها هم از طرف کسانی که خبرهای ما به نفعشان نیست، تهدید میشویم.
اگر اینقدر سخت است، چرا خبرنگار شدید؟
البتّه خبرنگاری جذّابیّتهایی هم دارد. مثلاً یکنواختی ندارد و نیاز نیست مدّت زیادی از روز را پشت میز بنشینید. باید به خاطر تهیّهی خبر به جاهای مختلفی بروید و با آدمهای زیادی آشنا شوید. در این سفرها هم اتّفاقات هیجانانگیزی میافتد.
شما هر اتّفاقی را که در دنیا بیفتد، تبدیل به خبر میکنید؟
نه، ما موضوعات را انتخاب میکنیم. بعضیهایشان را خودمان، بعضیها را هم سازمان خبری از ما میخواهد تهیّه کنیم. مثلاً ممکن است سازمان خبری به ما بگوید که برویم و از اختراع یک دانشآموز گزارش بگیریم. ما هم با خانوادهی آن دانشآموز تماس میگیریم و به سراغ دانشآموز مخترع میرویم تا ببینیم چه چیزی اختراع کرده است.
خبرنگاران بیشتر دنبال چه نوع خبرهایی هستند؟
مردم شنیدن بعضی خبرها را دوست دارند؛ حتّی اگر چندان هم مهم نباشد؛ مثل اتّفاقاتی که برای آدمهای معروف از جمله بازیگران، ورزشکاران و ... میافتد. یا مثلاً اگر آدم مهمّی مثل رئیسجمهور، چیزی گفته باشد، مردم مایلاند از آن باخبر شوند. اخبار مربوط به حوادث و اتّفاقات بزرگ مانند سیل و زلزله و آتشسوزی نیز جزو مواردی است که خبرنگاران همیشه در مورد آن خبر تهیّه میکنند.
آیا هر خبری را که میشنویم میتوانیم باور کنیم؟
خیر؛ بعضی از خبرهایی که به ما میرسند، ممکن است ساختگی یا جعلی باشند. افرادی هستند که میخواهند با خبرهای جعلی مردم را ناامید کنند یا ذهن آنها را به سمت نادرستی بکشانند. مثلاً وقتی اتّفاق بدی، مانند سیل، در کشور میافتد، ممکن است بعضی رسانهها برای اینکه در ذهنها ناامیدی ایجاد کنند، بگویند که این حوادث فقط در کشور ما اتّفاق میافتد. در صورتی که اینطور نیست.
از چه راههایی میتوان صحّت خبر را تشخیص داد؟
نکتهای که باید به آن توجّه کرد، این است که آیا خبر از منبع رسمی و معتبری به دست ما رسیده است یا نه؛ مثلاً برای کسب اطّلاعات درست نباید به کانالهای سرگرمی شبکههای اجتماعی و یا صفحههای فضای مجازی اشخاص اعتماد کنیم، بلکه باید سراغ خبرگزاریها یا کانالهای رسمی و معتبر مانند واحد مرکزی خبر، ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی و... برویم. کانالهای خبری درست و دارای محتوای مطمئن میتوانند در مورد راست یا دروغ بودن خبر، کمک زیادی کنند.
نکتهی دیگر این است که هدف افرادی که خبر را منتشر میکنند، مهم است. برای مثال، بعضی خبرگزاریهای مجازی برای افزایش دنبالکننده، یا بعضی افراد در شبکه های مجازی، جهت بیشتر دیده شدن یا برخی روزنامهها برای فروش بیشتر، با سیاهنمایی و کم و زیاد کردن واقعیّت، خبر را جور دیگری منتشر میکنند.
در پایان، دوست دارید به دانشآموزان چه بگویید؟
توصیه میکنم فقط کسانی که اهل ماجراجویی و پیدا کردن حقایق هستند، شغل خبرنگاری را انتخاب کنند. آنها حتماً با تلاششان می توانند به باز شدن گرههای کشور کمک کنند.
بابت وقتی که گذاشتید متشکّریم.