شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳

مقالات

در قلب کویر

در قلب کویر
در هر گوشه‌ای از استان یزد، کویر چیزی از خود به‌جا گذاشته ‌است و تقریباً به هر جا که بنگرید، ردپایی از کویر خواهید یافت؛ چه در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهرها و آبادی‌ها،‌ چه در چشم‌انداز جاده‌ها، چه در زندگی روزمره و فرهنگ مردمان و چه در هنر و صنعت دیرینه‌سال این دیار. در این سرزمین همه‌چیز خود را با کویر هماهنگ کرده ‌است؛ محیط زیست، معماری، ‌کشاورزی، حیاط وحش، فرهنگ و حتی موسیقی. یزد نزدیک‌ترین و در دسترس‌ترین کویرها را دارد و شهر یزد در قلب دشت‌ها و تپه‌های بیابانی، نمونه تمام عیار یک شهر و تمدن کویری را به نمایش می‌گذارد. بنابراین برای دوست‌داران کویر و عاشقان منظره‌های کویری، راحت‌ترین گزینه استان یزد است.

پابرهنه در کویر

یکی از لذت‌های کویرنوردی این است که وقتی به تپه‌های شنی رسیدید، کفش از پا بیرون بیاورید و با پای برهنه به دل رمل‌ها بزنید. حس خوشایند قدم‌زدن روی شن‌های نرم کویری را فقط با پای برهنه می‌توانید درک کنید. تپه‌های شنی شبانگاه و سحرگاه سرد و خنک هستند و سر و کله خورشید که در افق پیدا شود، کم‌کم گرم و گرم‌تر خواهند شد؛ تا آنجا که کف پا را بسوزانند. نمونه این رمل‌های بلند شنی را می‌توان در اطراف روستای «ساغند» نزدیک شهر «اردکان» دید.

 

تجربه خوشایند زندگی در کویر

خانه‌ها و بناهای بومی و تاریخی ساخته‌شده در منطقه‌های  کویری، محصول تلاش و دانش هزاران‌ساله معماران کاربلد این سرزمین‎ هستند. آن‌ها در ساخت‌وسازهایشان، رازهایی به کار می‌بندند که زندگی در خانه‌های شهرهای داغ و تب‌آلود کویری را به یک تجربه دلپذیر تبدیل کرده است. برای مثال، بادگیرها در شهرهای کویری، پشت به کویر و رو به باد خوشایند دارند. بادگیرها، مانند بادگیر دو طبقه خانه آقازاده در «ابرقو» در پیش‌زمینه آسمان پرستاره، نمادی هستند از شهرهای کویری.

 

یار دیرین

شتر نه تنها خودش با کویر کنار آمده و در میان بیابان‌های سختگیر دوام آورده که به انسان هم کمک کرده است در این بیابان‌های خشک، بتواند گلیمش را از آب بیرون بکشد. زمانی گذشتن از کویر بی‌همراهی این حیوان غیرممکن بود. از طرف دیگر، گوشت و شیر آن هم به وقت گرسنگی به داد کویرنشینان می‌رسید. بنابراین زندگی و تمدن در استانی مانند یزد مدیون همراهی و رفاقت حیواناتی چون شتر است. به همین‌خاطر است که شترداری در میان روستا‌ها و عشایر یزد شغل محبوبی است.

 

راز آبادانی

یکی از جاذبه‌های پر رمز و راز یزد «قنات» است که آب را از منابع زیرزمینی تا شهرها و روستاهای استان می‌رساند و مردم را سیراب و زمینشان را آباد می‌کند. از جمله شگفتی‌های قنات این است که مقنی‌های کاربلد ده‌ها و بلکه صدها متر زیرزمین، بی‌آنکه راه را گم کنند، نهرهای آب را از مخرن‌های آب زیرزمینی تا مقصد می‌کشانند. هر آبادی که در میان کویر می‌بینید، احتمالاً مدیون یک یا چند رشته قنات است. یکی از طولانی‌ترین آن‌ها را می‌توان  نزدیک یزد در روستای «سیرچ» دید که آب را از 80 کیلومتر آن طرف‌تر به مقصد می‌رساند.

 

جاده‌های شنی

این منظره شهر «بافق» و جاده‌های اطرافش است. کویر خود را به شهر و جاده‌های ارتباطی رسانده و گاهی حتی بخشی از جاده زیر شن‌ها رفته است و مسافران باید ادامه جاده را حدس بزنند. در این جاده‌ها می‌توان خودرو را کنار جاده پارک کرد و به دل تپه‌های‌شنی زد. کافی ا‌ست از خودرو پیاده شوید و دل به آن بسپارید. کویر «کاراکال» که نامش را از گربه‌ای وحشی گرفته است که در میان تپه‌های شنی این منطقه زندگی می‌کند، از جمله معروف‌ترین کویرهای شهرستان بافق است.

 


۱۱۷
کلیدواژه (keyword): رشد نوجوان، ایران من، در قلب کویر، محمدمهدی بهمنی
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.