«پرتاب آماجه۱» نوعی سرگرمی است که شرکتکنندگان در آن، پیکانهایی را به سمت هدفی که به شکل صفحه است، پرتاب میکنند. صفحه از حلقههایی رنگین تشکیل شده است و برخورد پیکان به هر بخش از این صفحه امتیاز خاصی دارد. پرتاب آماجه را میتوان هنر و سرگرمی دانست، اما با توجه به اهمیت تمرکز، قدرت محاسبه و پرتاب پیکان در این رشته، آن را به عنوان یک ورزش میشناسند؛ تواناییهای مورد استفاده در این رشته میتواند در تمام لحظههای زندگی - از جمله هنگام تحصیل - برای ما مفید باشد.
نحوه پرتاب
برای پرتاب آماجه، در صورتی که با دست راست پرتاب میکنیم، باید پای راست را جلو بگذاریم، ولی اگر با دست چپ پرتاب میکنیم، پای چپ را جلو میگذاریم. سپس با دقت دارت را به سمت صفحه پرتاب میکنیم. ارتفاع این صفحه از سطح زمین ۱۷۳ سانتیمتر و فاصله پرتابکننده تا صفحه ۲۳۷ سانتیمتر است. صفحه دارت ۶۲ قسمت مخصوص امتیاز دارد و هر قسمت دارای امتیازی جداگانه از بخشهای دیگر است.
تعداد پرتابها
مسابقه آماجه با پرتاب یک آماجه از طرف هر بازیکن (یا هر تیم) آغاز میشود. این پرتاب را «میانه»(میدل) میگویند. هر بازیکنی که پرتاب او به «میان خال» یا «مرکز صفحه آماجه» نزدیکتر باشد، بازی را آغاز خواهد کرد. در هر «دور»(راند) مسابقه دارت، هر بازیکن سه بار حق پرتاب دارد. مجموع دورهای یک مسابقه را «لِگ» یا «پارت» میگویند. تعداد پارتها به نظر کارگروه برگزاری مسابقهها بستگی دارد. معمولاً مسابقههای حذفی در مرحلههای ابتدایی از دو پارت تشکیل میشوند. اما در مرحلههای بالاتر، تعداد پارتها افزایش مییابد. تعداد پارتها عموماً عددی فرد است (۳، ۵، ۷ و...)؛ زیرا برنده مسابقه کسی است که تعداد بیشتری از پارتها را به سود خود تمام کرده باشد.
صفحه آماجه
صفحه آماجه به شکلی طراحی شده است که «خطها یا میلههای درون آن» محدوده دایرهای صفحه را به قسمتهایی مثلثی شکل تقسیم کردهاند. در انتهای هر مثلث عددی نوشته شده است و برخورد آماجه به آن مثلث، امتیاز نوشته شده در کنار مثلث را برای شرکتکننده به ارمغان میآورد.
هر مثلث با خطها به چهار قسمت تقسیم شده است. در هر بخش مثلثی شکل دو مستطیل کوچک وجود دارد. در صورت برخورد دارت با مستطیل کوچک انتهای دایره، امتیاز آن بخش در ۲، و در صورت برخورد آن به مستطیل کوچک وسط هر مثلث، امتیاز در ۳ ضرب میشود. در مرکز صفحه آماجه دو دایره کوچک وجود دارد. برخورد آماجه با دایره بزرگتر امتیاز ۲۵ و با دایره مرکزی امتیاز ۵۰ را برای پرتابکننده به ارمغان میآورد.
آماجه
آماجه از چهار قسمت تشکیل شده است: «نوک» ، «بارل»، «شافت» و «فلایت». طول آن نباید بیشتر از ۵/۳۰ سانتیمتر و وزن آن نیز نباید بیشتر از ۵۰ گرم باشد.
تعداد شرکتکنندهها
مسابقههای آماجه به صورت رقابتهای انفرادی (مسابقه دو نفر با یکدیگر)، دو نفره (مردان یا زنان) و تیمی (۳ نفره) برگزار میشود.
اعضای هر تیم را تا پیش از پرتاب اولین آماجه میتوان عوض کرد. علاوه بر این، در رقابتهای تیمی یا دو نفره، اگر بازیکنی نتواند به بازی ادامه دهد، تعویض او امکانپذیر است، اما تنها بازیکنی به جای او حق ورود به بازی را دارد که قبلاً در مسابقه بازی نکرده باشد. اعضای هر تیم باید لباسی یکسان بپوشند؛ مثلاً پیراهن یا شلوار آنها باید یکرنگ و یکمدل باشد.
دیگر قوانین
ـ پس از آنکه بازیکن برای مسابقه فراخوانده شد، حداکثر پنج دقیقه فرصت دارد که خود را به صفحه پرتاب برساند.
ـ در مسابقهها، سطح هر صفحه باید با لامپی با نور حداقل ۱۰۰ وات روشن شود. این لامپ در مسابقههای نیمهنهایی و نهایی (فینال) به دو عدد افزایش مییابد. لامپها باید به گونهای قرار داده شوند که روی صفحه سایه ایجاد نکنند.
ـ اگر داور نتواند تشخیص دهد که آماجه کدام بازیکن به مرکز نزدیکتر است یا اینکه هر دو آماجه در حلقه ۲۵ امتیازی قرار گرفته باشند، دستور پرتاب مجدد را صادر میکند.
ـ پیش از شروع مسابقه، به هر بازیکن شش عدد آماجه برای تمرین داده خواهد شد.
ـ اگر وسایل و تجهیزات بازیکنی هنگام پرتاب آسیب ببیند، او سه دقیقه فرصت دارد آنها را تعمیر کند.
ـ اگر بازیکن آماجه بخواهد برای کشوری غیر از کشور خودش مسابقه دهد، باید دست کم سه سال از آخرین مسابقه وی برای کشور خودش گذشته باشد.
اصطلاحات تخصصی
گوینده: شخصی که امتیازات کسبشده را اعلام میکند.
نویسنده امتیازها: کسی که امتیازها را ثبت میکند. او میتواند همزمان نقش گوینده را هم ایفا کند.
میانخالی: دایره مرکزی صفحه آماجه که قرارگرفتن آماجه در آن ۵۰ امتیاز دارد.
حلقه سهتایی: بخشی از صفحه آماجه که قرارگرفتن آماجه در آن امتیاز آن را سه برابر میکند.
خالی: حلقهای که دور دایره مرکزی آماجه قرار گرفته است و قرار گرفتن آماجه در آن ۲۵ امتیاز دارد.
حلقه دوتایی: نواری در بخش بیرونی صفحه آماجه که قرارگرفتن آماجه در آن، امتیاز آن بخش را دو برابر میکند.
۱. «آماجه» معادل و جایگزین کلمه «دارت» در واژگان مصوب فرهنگستان است. در این مقاله، به منظور فارسیسازی، این جایگزینی صورت گرفته است؛ اما از آنجا که رشته ورزشی دارت به همین نام در سازمان تربیتبدنی ثبت شده است، نام رشته ورزشی تغییر نمیکند.