در کلاس درس آقای رهنما؛ قسمت اول: استدلال
۱۴۰۳/۰۷/۰۱
بشر از روزی که چشم باز کرد به تجربه‌اندوزی و استدلال دست زد و با پیشرفت ذهنش، روش‌های دقیق‌تری برای استدلال یافته است. تجربه نشان می‌دهد اولین نوع استدلال بشری از مشاهداتش «تمثیل» است.
تمثیل بدین معنی است که بین دو واقعه شبیه‌سازی کنیم و سپس نتیجه لازم را بگیریم. برای مثال، کودکی که برای اولین بار گردویی را می‌بیند، در ابتدای امر هر چیزی را که گرد باشد گردو می‌پندارد. ولی با پیشرفت ذهن و تجربه‌اندوزی بیشتر سعی می‌کند هر گردی را گردو نپندارد. او می‌کوشد بین پدیده‌ها شبیه‌سازی کند و وجه‌های تشابه و تمایز پدیده‌ها را درک کند که گاهی به دلیل شباهت بین دو پدیده، درباره آن‌ها نتیجه یکسانی می‌گیرد.
این‌ها جمله‌هایی بودند که آقای رهنما (دبیر ریاضی) در شروع کلاس درس گفت. سپس رو به دانش‌آموزان کرد و گفت: «آغاز هر استدلالی یک شهود است. از این جمله چه می‌فهمید؟!»
احمدی: اگر درست فهمیده باشم، برای شروع دلیل‌آوردن به‌منظور حل یک مسئله، ابتدا باید مشاهده خوبی از مسئله داشته باشیم. این‌طور نیست؟
آقای رهنما: حرف شما درست است، ولی جمله من معنای کلی‌تری دارد. حتماً برای شما هم اتفاق افتاده است که موردی را بارها مشاهده کرده‌اید و در ظاهر به‌درستی آن شکی نداشته‌اید. اما پس از مدتی به نادرستی آن پی برده‌اید! آنچه را که شهود انجام می‌دهد، انگیزه و محرک خوبی برای بررسی دقیق‌تر مسئله است، ولی دلیلی بر درستی آن نیست!
شهود دانش و آگاهی غریزی و احساسی بدون استدلال است.
مصطفوی: آقا اجازه! چرا ما نمی‌توانیم به شهود اطمینان کنیم؟
- مخاطبان گرامی؛ برای مشاهده متن کامل این مطلب به فایل PDF پایین همین صفحه مراجعه فرمایید.
۲۱
کلیدواژه (keyword):
رشد برهان متوسطه اول، ریاضی و مدرسه،در کلاس درس آقای رهنما،استدلال،تمثیل،محمدتقی طاهری تنجانی