خوب است بدانید، طبق آمار جهانی، برزیل یکی از 10 اقتصاد بزرگ دنیاست. تولیدات و صادرات بزرگ در زمینه‌های کشاورزی، هواپیما و خودروسازی، فولاد و صنایع نساجی و گوشت، به همراه ظرفیت بسیار خوب نیروی انسانی در برزیل، از عمده دلایلی هستند که برزیل را از نظر اقتصادی یک کشور قوی کرده‌اند. حالا اما کشور برزیل به دنبال بزرگ‌کردن و پیشرفت اقتصادی خودش است و یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌هایش هم در زمینه آموزش فنی‌وحرفه‌ای و هنرستان‌هاست.
نظام آموزشی در برزیل چنین است که آموزش ابتدایی حدود هشت سال طول می‌کشد. آموزش متوسطه سه‌سال یا به‌جای آن آموزش فنی‌وحرفه‌ای که چهارساله است و در نهایت مدرک دیپلم فنی‌وحرفه‌ای به هنرجویانش می‌دهد. موضوع آموزش فنی‌وحرفه‌ای در برزیل به‌قدری مهم شده است که از سال 2021 مدرسه‌های متوسطه آن نیز تغییری تدریجی را در محتوای آموزشی در پیش گرفته‌اند تا در بخشی از آموزش‌ها، دانش‌آموزان را با برخی مهارت‌ها آشنا کنند و این تغییرات تا پایان سال 2024 کامل شود.
مدرسه‌ها و آموزش فنی‌وحرفه‌ای به‌صورت فدرال اداره میشود. این آموزش‌ها باید به‌صورت متمرکز در سراسر برزیل پراکنده باشند. مطابق آمار بیش از 11 هزار دوره آموزشی در برزیل ارائه میشود.1
سری به برنامه‌های وزارت آموزش‌وپرورش برزیل بزنیم. برنامه‌های برزیل برای توسعه کمی و کیفی آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای را به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد. یکی از جالب‌ترین کارهایی که آن‌ها انجام داده‌اند، طراحی و ارائه یک برنامه کاربردی به نام سوتک است. این برنامه که با مشارکت متخصصان و دانشمندان برزیلی تهیه شده است، به‌صورت رایگان در اختیار همه دانش‌آموزان و حتی بزرگ‌سالان قرار دارد. این برنامه با گرفتن پاسخ 72 سؤال از کاربر، پیشنهادهایی اختصاصی به او می‌دهد که از بین 215 دوره تعریف‌شده در کاتالوگ ملی دوره‌های فنی، در چه دوره‌ای از فنی‌وحرفه‌ای شرکت کند. این پیشنهاد هم محل زندگی فرد و آموزشگاه‌های فنی‌وحرفه‌ای و هنرستان‌های اطراف او را لحاظ می‌کند و هم شخصیت‌شناسی و علاقه‌مندی، و هم نیازهای بازار کار را در نظر می‌گیرد.
برزیلی‌ها می‌توانند حتی مدرسه‌هایی را که به تحصیل در آن‌ها علاقه دارند در اولویت قرار دهند تا برنامه سوتک بر اساس علاقه‌مندی آن‌ها عمل کند.
برنامه دیگر آموزش فنی‌وحرفه‌ای برزیل یک فراخوان عمومی برای دانش‌آموزان و معلمان است که برای شناسایی و سرمایه‌گذاری روی ایده‌ها و توانمندی‌های فناوری‌های نوین مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، داده‌های بزرگ و برنامه‌نویسی صورت می‌گیرد. در چرخه این فراخوان، موقعیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری و شناسایی دولت در این مفاهیم روز فراهم میشود.
یکی دیگر از تلاش‌های دولت برزیل، با درک اهمیت دانش و مهارت، ارائه دوره‌های آموزشی رایگانی است که به کارگران بزرگ‌سال امکان می‌دهد با شرکت در این دوره‌ها، گواهی‌های مهارتی دریافت کنند و موقعیت شغلی خودشان را در محل کار ارتقا دهند.
همان‌طور که گفتیم، برزیل یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا را دارد. آن‌ها با توجه به افزایش مصرف انرژی و تغییر و تحول موردنیاز اقتصاد در چند سال آینده، چیزی را با اسم «اقتصاد دایره‌ای» برای کم‌کردن تولید زباله و افزایش بهره‌وری از زنجیره تولید در نظر دارند و از الان شروع به تربیت افرادی کرده‌اند که بتوانند در آینده برنامه‌های دولت را پیاده کنند. یکی از مهم‌ترین افراد موردهدف این برنامه، هنرجویان فنی‌وحرفه‌ای هستند. در وبگاه آموزش‌وپرورش دولت برزیل، اهداف این طرح «حرفه‌ای‌های آینده» نام‌گذاری شده و با مشارکت آلمان در حال پیاده‌سازی است.
کسانی که واجد شرایط مهارتی و شغلی در موضوعات انرژی‌های تجدیدپذیر، اقتصاد زیستی و اقتصاد دایره‌ای هستند، فرصت بیشتری برای ورود به بازار کار خواهند داشت.
در این بخش‌ها از افراد جوان و بزرگ‌سال، و مردان و زنان واجد شرایط برای ورود به بازار حرفه‌ای حمایت میشود. از جمله اهداف پروژه حرفه‌ای‌های آینده، آموزش «مهارت‌هایی برای اقتصاد سبز» است.
این ابتکار با همکاری برزیل و آلمان، با مشارکت وزارت آموزش2 با حمایت وزارت همکاری اقتصادی و توسعه فدرال3 آلمان اجرا میشود.
هدف این پروژه، افزایش توان حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان آموزش حرفه‌ای در بخش‌های پایدار اقتصاد برزیل است. تا پایان سال 2024، این مشارکت برای گسترش دوره‌های آموزشی در بخش‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی، اقتصاد زیستی، اقتصاد دایره‌ای، علاوه بر کمک به نوسازی آموزش حرفه‌ای در برزیل، کار خواهد کرد. عمده فعالیت‌های درگیر عبارت‌اند از:
- اجرای دوره‌ها و محتوای جدید در دوره‌های گوناگون آموزشی، با هدف بخش‌های مرتبط با اقتصاد سبز؛
- آموزش معلمان در موضوعات فنی و روش‌ها؛
- کمک به نوسازی نظام آموزش حرفه‌ای برزیل، بر اساس تجربه‌های بین‌المللی و اجرای پروژه؛
- تقویت مشارکت شرکت‌ها و مؤسسه‌های آموزشی با تمرکز بر آموزش حرفه‌ای؛
- افزایش بهره‌وری بخش‌های پایدار اقتصاد برزیل از طریق تشکیل سرمایه انسانی4.
کارهایی که هنرستان‌های برزیل در حال انجام آن هستند، برای آن است که اقتصاد و صنعت و کشاورزی آینده برزیل از آنچه الان هست شکوفاتر شود. این یعنی در برزیل هم هنرجویان هنرستان نقش مهمی در پیشرفت کشور دارند. به نظر می‌آید، در آینده خبرهای زیادی از کارهای بزرگ هنرجویان برزیلی در پیشرفت کشورشان بشنویم.
پی‌نوشت‌ها
1. brasil61.com/n/educacao-profissional-como-funciona-o-ensino-tecnico-no-brasil-pind234418
2. MEC
3. BMZ
4. www.gov.br/mec/pt-br/areas-de-atuacao/ept/profissionais-futuro