چالش بین توسعه کمی و کیفی آموزش فنی‌‏وحرفه‌‏ای

این نوع توسعه معمولاً به‌منظور پاسخ‌گویی به نیازهای بازار کار، افزایش دسترسی به آموزش و کاهش نرخ بیکاری انجام می‌شود. از مزیت‌های توسعه کمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعداد بیشتری از افراد قادر به دریافت آموزش‌های فنی‏‌وحرفه‌‏ای می‌شوند و فرصت‌های آموزشی گسترش می‏‌یابد.

• با فراهم‌آوردن فرصت‌های آموزشی برای گروه‌های متنوع اجتماعی و اقتصادی شاهد کاهش نابرابری خواهیم بود.

بااین‌حال، توسعه کمی ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود که شامل کاهش کیفیت آموزش، افزایش فشار بر منابع آموزشی و مربیان، و گسترش فارغ‌التحصیلانی باشد که به دلیل کمبود استانداردهای آموزشی، مهارت‌های لازم برای حضور در بازار کار را کسب نکرده باشند.

چالش بین توسعه کمی و کیفی آموزش فنی‏‌وحرفه‌‏ای یکی از مسئله‌های پیچیده‌ای است که بسیاری از کشورها با آن مواجه هستند. در واقع این چالش زمانی به وجود می‌آید که تلاش برای گسترش و افزایش تعداد دانش‌آموزان و فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها، به کاهش کیفیت آموزش و مهارت‌های آموخته‌شده منجر می‌شود.

توسعه کیفی به ارتقای سطح علمی، عملی و مهارتی آموزش‌های فنی‏‌وحرفه‌‏ای اشاره دارد. این نوع توسعه به دنبال بهبود کیفیت آموزش و تطبیق آن با نیازهای واقعی بازار کار است. ویژگی‌های توسعه کیفی از این قرارند:

• تمرکز بر مهارت‌های کاربردی که به دانش‌آموزان امکان می‌دهد به‌راحتی وارد بازار کار شوند.

• ایجاد همکاری‌های مستمر بین مراکز آموزشی و صنایع برای اطمینان از اینکه مهارت‌های آموخته‌شده با نیازهای روز بازار کار هم‌خوانی دارند.

• توجه به تغییرات سریع در فناوری و مهارت‌های جدید در رشته‌های گوناگون، از طریق بازآموزی و به‌روزرسانی برنامه‌های درسی ممکن می‌‏شود.

توسعه کیفی می‌تواند به افزایش بهره‌وری، نوآوری و تطابق بهتر با نیازهای روز جامعه کمک کند، اما این امر به منابع انسانی ماهر، زیرساخت‌های آموزشی مناسب و زمان کافی برای ارزیابی و بهبود مستمر نیاز دارد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در این زمینه، دستیابی به توازنی میان توسعه کمی و کیفی است. برخی از مشکلاتی که ممکن است در این راه پیش بیایند عبارت‌اند از:

• افزایش فشار بر منابع آموزشی: زمانی‌که تعداد دانش‌آموزان افزایش می‌یابد، ممکن است منابع آموزشی از جمله فضاهای آموزشی، مربیان و تجهیزات به اندازه کافی تأمین نشوند.

• افت کیفیت آموزش: افزایش تعداد مراکز آموزشی بدون توجه به کیفیت ممکن است باعث رعایت‌نشدن استانداردهای آموزشی شود.

• دشواری در تطبیق با نیازهای بازار کار: درصورتی‌که آموزش‌ها به‌سرعت به‌روز نشوند و نیازهای واقعی بازار کار مورد توجه قرار نگیرند، فارغ‌التحصیلان ممکن است نتوانند به‌خوبی وارد بازار کار شوند.

در نهایت برای حل این چالش‌ها لازم است که سیاست‌گذاران آموزش فنی‏‌وحرفه‌‏ای در نظر داشته باشند که توسعه کمی و کیفی باید به‌طور هم‌زمان و متوازن صورت گیرد. با ارتقای کیفیت آموزش و هماهنگی با نیازهای صنعت، می‌توان به تضمین کیفیت در این حوزه دست یافت.

برای اینکه توسعه کمی و کیفی آموزش فنی‌‏وحرفه‏‌ای هم‌زمان و به‌درستی انجام شود، به راهبردهای ترکیبی و هماهنگ نیاز داریم. در واقع این دو باید به‌‌صورت تکمیل‌کننده هم عمل کنند تا نه‌تنها تعداد فارغ‌التحصیلان افزایش یابد، بلکه کیفیت آموزش و مهارت‌ها نیز بهبود پیدا کند. در این راستا چند راهکار مؤثر وجود دارند که می‌توانند به توازن بین این دو کمک کند:

• تقویت زیرساخت‌ها و منابع آموزشی؛

• توسعه آموزش‌های ترکیبی؛

• ارتباط نزدیک با صنایع و بازار کار؛

• توسعه معلمان و مربیان حرفه‌ای؛

• ارزیابی و نظارت مداوم؛

• افزایش آگاهی عمومی و فرهنگی؛

• انعطاف‌پذیری در برنامه‌های درسی.

به نظر شما در کشور ما اولویت با کدام است؟ توسعه کمی یا توسعه کیفی و یا توسعه هر دو؟ در این خصوص چه پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاران و مجریان آموزش فنی‌‏وحرفه‌‏ای و مهارتی در آموزش‌وپرورش دارید؟ لطفاً نظرات خود را با ما در میان بگذارید.