امروز معلم شدم!

 روزی که پس از ماه‏‌ها کوشش بی‌وقفه، به واسطه معلمی‌کردن از نوعی دیگر و آموزاندن به شیوه‏ای دیگر، با هدایت تیمی همدلانه از دوستان هنرآموز و هنرجویانم، ایده‌‏ها و دغدغه‌‏هایم به ثمر نشستند. تلاش‌‏های هنرمندانه و بدیع هنرجویانم دیده شد و صدا و آوای آهنگین این نسل نو توسط مسئولان شنیده شد. نهادینه‏‌سازی توأمان اندیشه‏‌هامان و عمل‌گرایی زیست‌‏محیطی بین این گروه اجتماعی جوان و آینده‌‏ساز جامعه شکل گرفت. حالا که روی زمین خاکی، این مام آفرینش گام برمی‌دارم، به آسمان می‌نگرم و با او زمزمه می‌کنم: «برای اینکه آبی باشی و بمانی، آنچه معلمی بلد بودم، اجرا کردم.»

در هنرستانی که مزین به نام بانوی عارف ایرانی (بانو مجتهده امین) است، به‌عنوان اولین خانه محیط‌زیست مستقر در هنرستان فنی‌وحرفه‌ای استان اصفهان، طی ماه‌ها فعالیت‏‌های مستمر با رویکرد حفاظت از زیست‏‌بوم، ملاحظات زیست‏‌محیطی، و دغدغه‏‌های تغییرات فزاینده اقلیمی، تلفیق شایستگی‏‌های فنی و غیرفنی را به معنای واقعی انجام دادیم. خانه محیط‌زیست این هنرستان در استان اصفهان اول و در کشور به‌عنوان خانه محیط‌زیست برتر ملی برگزیده شد.

از مهرماه 1402 تصمیم گرفتم، در تدریس درس‌های تخصصی فنی و شایستگی غیرفنی، به‌طورجدی دل‌مشغولی‏‌ها و نگرانی‏‌هایم را درباره تغییرات اقلیمی، زیست‏محیطی و خطرات ناشی از آن، با هنرجویانم مطرح کنم. به این منظور هدف‌های کلان یک برنامه و راهبردهای متناظرش را تدوین کردم.

در پاییز اصفهان روزهای خاکستری و بی‏نفسی را در هنرستان و در شهر سپری کردیم. تعطیلی‏‌های اجباری ناشی از آلودگی هوای استان، روزهای متعددی ما را دوباره به تدریس‌‏های مجازی و چالش‌‏هایش بازگرداند. اما ما هنرآموزان همه رشته‌ها، دبیران، حمایت مدیر و کارکنان هنرستان، همگی عزممان را جزم کردیم با ابزار هنر و آن هم زبان هنر خلاق، آزاد و رها و البته متعهد، واقعیت‏‌های بی‌پرده جهانی را که در آن زندگی می‌کنیم، هر کسی به نحوی، با صدا و آوای ویژه خود بیان کنیم: گاه نغمه دل‏انگیزی از جهان مطلوب و سبز سردهیم و گاهی با آوایی غمناک در سوگ زمینی بنشینیم که دیگر چندان هم سبز نیست؛ بستر زاینده‌‏رودی که دیگر رودی روان و زاینده نیست، آسمانی که در چنگال‏‌های صنعت و نوگرایی (مدرنیته) گرد خاکستری و زنگار بر گونه‌‏اش نشسته است، و ماهیان و ماکیانی که در قلاب‏های پلاستیک‏‌های تمدن زخمی شده‏اند.

روزی زمستانی و همچنان خاکستری در کلاسی دیگر با هنرجویان رشته نقاشی، به کمک هوشی ساخته دست بشر (هوش مصنوعی1) صدها تصویر درباره اصفهان، زاینده‏رود، طبیعت آسیب‏دیده، فرونشست زمین، هوای آلوده، بشر و دست‏های مخربش تولید کردیم و نقاشان هنرمند جوان این‌گونه با فناوری زودتر از نسل‏های قبل از خودشان آشتی کردند. چشمه جوشان استعداد و خلاقیت در هنرستان سرازیر و جاری شده بود. قرار شد آثار را در نمایشگاهی داخلی گرد هم آوریم.

در کلاسی دیگر «طوفان ذهنی»2 به پا کردم و در پایان، اسم این رویداد را توافق کردیم «نفس، ممدّ حیات، مفرّح ذات!» بگذاریم. و چه عجیب که عطر این دیباچه گلستان حضرت سعدی برای دختران هنرجویم آشنا بود. چشمانشان از لذت کاربرد دانشی که در درسی دیگر (ادبیات) آموخته بودند، می‌درخشید و برای من چه حس خوبی داشت که لذت به‌کارگیری روش‏ها و نظریه‌های نوشته‌شده در کتاب‏های دانشگاهی را این چنین شیرین می‏چشیدم. نسل مخاطبم نسلی نو بود.

هفته زمین پاک فرا رسید و سازمان حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان متأثر و شگفت‏زده از این همه شور و شعور متعهدانه به حمایتمان آمد. نمایشگاه دستاوردهای «خانه محیط‌زیست هنرستان بانو مجتهده امین» با حضور مدیران ارشد استانی، شهری و نمایندگان دستگاه‏های مرتبط در همان سازمان افتتاح شد.

 در آغاز مراسم گرامیداشت زمین پاک، از برخی آثار تولیدی هنرجویانم در حوزه پویانمایی رونمایی شد و من پیرامون فعالیت‏های خانه محیط‌زیست مستقر در این هنرستان و مراحل تهیه و تدوین تولیدات هنری متعدد در حوزه محیط‌زیست توضیحاتی دادم. همچنین بر توان بالا و خلاقیت‏های نسل نو، همراه با مطالبه‏گری قانون‌مدارانه آنان و ضرورت حمایت و هدایت سازمان محیط‌زیست استان و نهادهای مرتبط از فعالیت خانه‏های محیط‌زیست تأکید کردم. سپس داوران و هنرمندان صاحب‏نام حاضر در جلسه، سطح و کیفیت آثار ارائه‌شده را از نظر محتوا و فن (تکنیک) مورد ارزیابی قرار دادند و لزوم شناسایی و تقویت استعدادهای دانش‏آموزان و حمایت هدفمند از نوآوری‏ها و هوشمندی نسل جوان را برای نیل به هدف‌ها و کارآمدسازی خانه‏های محیط‌زیست با استفاده از ابزار هنر و رسانه مطرح کردند.

در ادامه با افتتاح نمایشگاه دستاوردهای خانه محیط‌زیست بانو امین، از 400 اثر و تولیدات محیط‌زیستی هنرجویان در رشته‏های نقاشی، گرافیک، پویانمایی، فتوگرافیک، طراحی و دوخت، عکاسی، صنایع‌دستی، فرش و... در قالب تابلوهای نقاشی آبرنگ، سیاه‌قلم، رنگ و روغن، پوستر، پویانمایی و قطعه‌فیلم (کلیپ)، عکس، چاپ دستی، ترافارد، خوش‌نویسی (کالیگرافی) و اطلاع‌نگاشت (اینفوگرافیک)، نشان‌واره (لوگو) و... رونمایی شد. با استقبال فعالان محیط‌زیست، مردم شهر و استان، نمایشگاه را به مدت چهار روز دیگر تمدید کردیم.

هم‌زمان با روز بزرگداشت مقام معلم، آیین تقدیر از برگزیدگان نیز برگزار شد. مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، و جمعی از مسئولان استانی و همه هنرجویان و هنرآموزان صاحب اثر حضور داشتند. در این مراسم، دکتر امیرعبدوس، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط‌زیست، با تقدیر از فعالیت‌های ارزشمند مسئولان، هنرآموزان و هنرجویان هنرستان و خانه محیط‌زیست بانو مجتهده امین گفت: «آثار فاخری که توسط نوجوانان هنرمند این خانه محیط‌زیست اکران شد، نشان از درک عمیق و بلوغ فکری این نسل از فرزندان ایران عزیز اسلامی نسبت به موضوع محیط‌زیست دارد. جمله‌ها و کلمه‌ها در وصف ارزش این آثار و این اقدام فرهنگی ناتوان‌اند. اینکه کاربست خانه‌های محیط‌زیست در قالب دانش‌آموزی آن، موفق به خلق چنین آثار هنری فاخری برای نمایش دغدغه‌های محیط‌زیستی نوجوانان شده است، نویدبخش آینده‌ای روشن برای ارتقای فرهنگ حفظ محیط‌زیست در سال جهش تولید با مشارکت مردم است‌.»

وی با اشاره به این نکته که شرط لازم برای نیل به هدف جهش تولید با مشارکت مردم و رشد ملموس فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی، دارا بودن محیط‌زیست سالم به‌عنوان بستر توسعه است، افزود: «سرنوشت آینده این سرزمین در دستان هنرمند همین نوجوانانی است که امروز با سلاح قلم و هنر خود به نبرد با آلودگی و تخریب محیط‌زیست برخاسته‌اند و با خلق این آثار، توجه عموم مردم و مسئولان را به ضرورت حفاظت از محیط‌زیست معطوف داشتند.»

دکتر امیر عبدوس، با اعلام انتخاب خانه محیط‌زیست بانو مجتهده امین، به‌عنوان خانه محیط‌زیست برتر استان اصفهان، توسط کمیته داوران اولین جشنواره ملی خانه‌های محیط‌زیست، ابراز امیدواری کرد که این خانه محیط‌زیست در مرحله بعدی داوری توسط هیئت ‌داوران این جشنواره، به‌عنوان یکی از سه خانه محیط‌زیست برتر کشوری نیز انتخاب شود. چرا که این خانه محیط‌زیست طی دوره‌ای کمتر از یک‌ سال از آغاز فعالیت خود موفق شده است نمایشگاه جذابی از آثار هنرجویان این هنرستان را به مدت 10 روز برگزار کند. هنرجویان در این نمایشگاه تابلوها و آثار زیبا، خلاقانه و اثرگذاری با موضوع محیط‌زیست از هنرهای متفاوت خلق کردند که موجب شگفتی بازدیدکنندگان، اعم از مردم و مسئولان و مقامات ملی و استانی شده است.

در پایان از بین قریب به 400 اثر موجود هنرجویان شرکت‌کننده در حوزه هنرهای تجسمی و پویانمایی، 22 اثر منتخب هیئت‌داوران مورد تجلیل قرار گرفتند.

اولین جشنواره تجلیل از خانه‏های محیط‌زیست برتر کشور در استان لرستان، با حضور معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست و سایر مدیران ملی و استانی مرتبط، و همچنین مسئولان خانه‏‌های محیط‌زیست برتر استان‏‌های سراسر کشور، در تاریخ 25 اردیبهشت‌ماه در خرم‌آباد برگزار شد. در این جشنواره از خانه محیط‌زیست هنرستان بانو مجتهده امین استان اصفهان به‌عنوان خانه برتر ملی تقدیر به عمل آمد.

در فراز نخست این لوح تقدیر اهدایی، خطاب به خانه محیط‌زیست هنرستان بانو امین چنین آمده است: «کارکرد فرهنگی خانه‏‌های محیط‌زیست در بستر فرهنگ ایران اسلامی، با الهام از آموزه‏‌های دینی، بیانیه گام دوم انقلاب و سند تحول دولت مردمی، بستر مشارکت و آفرینش‏‌های شگرفی را رقم زد که جلوه‏‌های بارز آن در جشنواره تجلیل از خانه‏‌های محیط‌زیست برتر تجلی یافته است. به پاس این جهاد فرهنگی و نقش‏‌آفرینی، به‌عنوان حلقه‌‏های میانی مشارکت مردم و نظر به اقدامات و فعالیت‏‌های ارزنده و اثرگذار خانه‏‌های محیط‌زیست در آن استان، بر ارتقای فرهنگ حفظ محیط‌زیست، در اولین جشنواره تجلیل از خانه‏‌های محیط‌زیست برتر، به‌عنوان خانه محیط‌زیست برتر کشور انتخاب می‏‌شوید.»

این تجربه با تمام فراز و نشیب‌هایش، پیشکش می‏‌شود به ساحت پاک محیط‌بانان شهید ایران.

 

 

پی‌نوشت‌ها

1. Artificial intelligenc

2. Brainstorm