باسمه‌تعالی
مصوبه
هشتصد و بیست و هشتمین جلسۀ
شورای عالی آموزش و پرورش
تاریخ 1389/06/02
موضوع: آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها)
نظر به اهمیت و نقش منابع آموزشی و تربیتی در فرایند یادگیری مؤثر و پایدار دانش‌آموزان و با عنایت به ضرورت ایجاد سامانۀ مدیریتی کارآمد در وزارت آموزش و پرورش و استفاده بهینه از فرصت‌ها و امکانات بخش دولتی و غیردولتی در تولید و عرضه منابع مذکور مبتنی بر اهداف برنامه‌های درسی و تربیتی، شورای عالی آموزش و پرورش آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) را به شرح زیر تصویب نمود.
مادۀ 1ـ تعاریف
1. ساماندهی: مجموعه‌ای از فعالیت‌های نظام‌مند و سازمان یافته است که به هدایت، حمایت و پشتیبانی از ناشران، نویسندگان و تولیدکنندگان در تولید، انتشار و توزیع مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد، مبتنی بر اهداف برنامه‌های درسی و قوانین مصوب آموزش و پرورش منجر می‌شود.
2. مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی: عبارت است از تمام ابزارها و وسایل ارتباطی که برای تحقق اهداف برنامه‌های آموزشی و تربیتی و پیشرفت تحصیلی متربیان ابداع شده‌است یا به کار گرفته می‌شوند و کاربرد آن‌ها می‌تواند فرایند یادهی ـ یادگیری را مؤثرتر و پایدارتر و تحقق یادگیری معنادار را آسان‌تر سازد. مواد و رسانه‌ها از قبیل: بسته آموزشی، نرم‌افزارهای آموزشی، فیلم آموزشی، شبکه‌های آموزشی (اینترنت داخلی)، رسانه‌های الکترونیکی، چند رسانه‌ای (مولتی‌مدیا)، دستگاه‌ها، اجسام و اشیای مختلف، کتاب درسی، کتاب کار، کتاب راهنمای معلم، مجلات، کتاب‌ها و نظایر آن.
مادۀ 2ـ اهداف
1. سیاست‌گذاری، استانداردسازی و هدایت تولید مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی مرتبط با اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش
2. ساماندهی، مدیریت و هدایت فرایند تولید، توزیع منابع آموزشی و تربیتی به منظور استفاده در مدارس و مراکز آموزشی و جلوگیری از توزیع منابع غیراستاندارد در مدارس و مراکز آموزشی
3. استفادۀ بهینه از فرصت‌ها و ظرفیت‌های بخش‌های دولتی و غیردولتی در تولید و توزیع مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد
4. تسهیل، توسعه و تعمیق آموزش و ایجاد تنوع در مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
5. افزایش اثرات مطلوب استفاده از مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد بر جریان یاددهی ـ یادگیری
6. حمایت از تولید مواد و رسانه‌های آموزشی استاندارد بخش غیردولتی
مادۀ 3ـ اصول و مبانی
اصول و مبانی حاکم بر تولید و ارزشیابی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به شرح زیر است:
1. هماهنگی و همسویی با فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی و هدف‌های برنامه‌های درسی و تربیتی مصوب
2. گسترش و توسعۀ عدالت آموزشی و توجه به تفاوت‌های فردی
3. توسعه و تنوع بخشی به تولید منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) با رعایت استانداردها
4. توجه به زبان‌فارسی معیار در محتوای نوشتاری و گفتاری مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
5. هدایت، تشویق و حمایت از بخش غیردولتی در تولید منابع آموزشی و تربیتی استاندارد
6. توجه به تنوع فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی با رعایت اصول و مبانی نظام معیار اسلامی
7. اثربخشی و کارآیی و صرفه اقتصادی منابع با تأکید بر اولویت تولیدات داخلی و بومی
مادۀ 4- معیارها و استانداردهای تولید منابع آموزشی و تربیتی
معیارها و استانداردهای تولید و ارزشیابی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به دو گروه عمومی و اختصاصی طبقه‌بندی می‌شوند.
الف) معیارها و استانداردهای عمومی
این گروه از معیارها ناظر بر ویژگی و خصوصیات عمومی منابع آموزشی و تربیتی است. تبیین و تعریف این استانداردها بر عهده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است.
- جذابیت شکلی و ظاهری
- خلاقیت و نوآوری
- رعایت قواعد زبان و خط فارسی
- رعایت اصول بهداشتی و ایمنی
- سهولت به‌کارگیری
- صحت و دقت علمی
- تناسب محتوا و روش‌های ارائه با مشخصات و اهداف برنامه درسی و رشته تحصیلی
- رعایت و ترویج ارزش‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی جامعه اسلامی- ایرانی
- تناسب با ویژگی‌ها و نیازهای مخاطبان مبتنی بر روان‌شناسی رشد
- به روز بودن و تناسب با مقتضیات زمان
- سادگی و روانی محتوا
- سازمان‌دهی مناسب محتوا
- توجه به متون علمی تمدن اسلامی ـ ایرانی
ب) معیارها و استانداردهای اختصاصی:
معیارها و استانداردهای اختصاصی توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و مبتنی بر برنامه‌های درسی مصوب با همکاری معاونت‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط تدوین و پس از تصویب شورای هماهنگی علمی سازمان مذکور ابلاغ خواهد شد.
تبصره1. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی موظف است معیارهای ارزشیابی و اعتبارسنجی منابع آموزشی و تربیتی (عمومی و اختصاصی) را تدوین کند و از طریق مقتضی به اطلاع عموم برساند.
مادۀ 5- راهکارهای اجرایی
وزارت آموزش و پرورش موظف است تولید و عرضۀ مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد را با توجه به راهکارهای زیر مورد ارزیابی، هدایت، تشویق و حمایت قرار دهد:
1. طراحی و ایجاد سامانۀ مدیریتی و هدایتی مناسب برای ارزیابی تولید، استانداردسازی، حمایت و استفاده از مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
2. اعطای نشان استاندارد به مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی معتبر
3. حمایت از تولید مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد به انحای گوناگون، از جمله:
- تهیۀ فهرستگان توصیفی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد و معرفی آن‌ها به ویژه در کتاب‌های درسی، مجلات رشد و سایت‌های آموزشی به دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها
- برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
- طراحی و تمهید سازوکار مناسب برای به کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی، در ارزشیابی منابع آموزشی و تربیتی
4. برقراری ارتباط منسجم میان وزارت آموزش و پرورش و نهادهای دولتی و غیردولتی ذی‌ربط در حوزۀ کتاب و سایر مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به منظور تحقق اهداف مذکور
مادۀ 6
خرید، عرضه و تبلیغ هر گونه منبع آموزشی و تربیتی در واحدهای آموزشی، صرفاً از منابع استاندارد مجاز خواهد بود.
تبصره 2. رعایت ضوابط این ماده الزامی است و با متخلف برابر ضوابط قانونی برخورد خواهد شد.
مادۀ 7
مشارکت و همکاری معاونت‌ها، سازمان‌های وابسته به آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی کشور در اجرای این مصوبه الزامی است.
موضوع: آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) در هشتصد و بیست‌و‌هشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش 2/6/1389 به تصویب رسید.
مهدی نوید، دبیر شورا
حمید‌رضا حاجی‌بابایی، رییس جلسه
آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) مورد تأیید است.
محمود احمدی‌نژاد
رییس جمهور و رییس شورای عالی آموزش و پرورش