در این تردید نیست که عباسیان برای عمومی کردن دعوت خویش و پیشبرد آن به ایرانیان، به‌ویژه خراسانیان، تکیه داشتند. چه، خراسان خود کانون اصلی دعوت عباسیان و برآمدن افرادی مانند ابومسلم خراسانی و خاندان برمکی در برپایی و سپس اداره خلافت عباسی بود. در این میان دوره خلافت مأمون را ـ که بدون شک قدرت خویش را با تکیه بر یاری مستقیم ایرانیان در خراسان پایه‌گذاری کرد ـ می‌توان نقطه اوج این سیاست به‌شمار آورد. عمده تلاش مأمون در خراسان در جهت تقویت و بهبود بخشیدن به روابط ایرانیان با دستگاه خلافت عباسی بود. براین اساس، او فضل‌بن سهل را به وزارت خویش برگزید و امور مهم خلافت عباسی را در عراق و دیگر ولایات به حسن بن سهل و دیگر کارگزاران ایرانی واگذار کرد. نوشته حاضر می‌کوشد علل تمایل مأمون به ایرانیان را در ابعاد مختلف تبیین نماید.