در این مقاله، به باب مساحت از کتاب «جبر و مقابله» خوارزمی میپردازیم. خوارزمی در این باب، پس از تعریف واحد سطح، اندازهگیری مساحت شکلهایی چون مربع، مستطیل، مثلث، لوزی و دایره را شرح میدهد. درخصوص دایره، تقریب ۲۲/۷ را برای عدد پی بهکار میبندد و پس از توضیح نظر هندیان در مورد نحوه محاسبه محیط و مساحت دایره، نظر خود را بیان میدارد و چند حکم را در این مورد مطرح میکند. در مقاله حاضر برای دو مورد از این احکام، به زبان امروزی برهان ارائه میکنیم. خوارزمی در پایان این باب، مسئلهای را مطرح و حل میکند که حل آن را بههمراه صورت امروزی آن و نیز اثباتی دیگر بر آن ارائه میدهیم.
۱۲ اسفند ۱۳۹۹