فرهنگ یک جامعه مجموعه‌ای از آداب و رسوم و سنت‌ها و رفتارهای جمعی افراد آن جامعه است که در طی فرایند زمانی طولانی شکل گرفته و در پرتو اندیشه‌ها و تفکرات مردم قوام و دوام یافته و آن‌ها را به یکدیگر مرتبط ساخته است. این روابط برخاسته از نیازها و دردها و روحیات و اندیشه‌های جامعه یا ملتی است که افراد آن در تعامل با همدیگر و در موقعیت‌های مختلف فردی و اجتماعی از خود بروز می‌دهند. نوع احساسی که هر فرد نسبت به اجتماع، تاریخ، همنوع و افراد جامعه دارد زاییده فرهنگ اوست. تأثیر و نقش فرهنگ در زوایای مختلف زندگی فردی و گروهی در هر جامعه بر کسی پوشیده نیست و ارزش‌های مادی و معنوی برخاسته از فرهنگ، بر شکل و محتوای زندگی افراد اثر می‌گذارد. در این جستار ضمن پرداختن به ارزش‌های اسلامی و انسانی و معیارهای تعالی و تکامل در جامعه اسلامی، توجه به ابعاد معنوی زندگی را لازمه اصلاح و بازسازی منابع انسانی دانسته، و راهکارهای متناسب با مبانی دینی و ملی مصوب در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و اساسنامه دانشگاه فرهنگیان را راهکاری سازنده و معقول در جهت هدایت نسل جوان به سرمنزل مقصود می‌دانیم و معتقدیم که توسل به این ابعاد از زندگی نوجوانان و جوانان موجب غنی‌تر شدن کیفیت نظام آموزشی و تعلیم و تربیت آنان می‌شود.

عشق ودیعه‌ای الهی است که در وجود انسان نهاد شده و با ذات فطری وی عجین گشته و باعث می‌شود پیوسته به دنبال معشوق حقیقی باشد. در تمام مکاتب عرفانی، عشق رکنی است که بنیاد هستی بر آن بنا شده است. مولانا جلال‌الدین رومی (۴) به سبب سوز عشقی که در دل دارد «مقامات تتبل را تا فنا» پشت سر می‌نهد تا به معشوق راستین (ذات احدیت) نائل شود. ۶۷۲-۶۰۴ پژوهش حاضر بر آن است که نشان دهد: ۱. مولانا هر پدیده‌ای را جلوه‌ای از معشوق خود می‌داند. ۲. جلال‌الدین معشوق را سرشار از اوصاف متضاد می‌بیند و از این رو وصف او را با معیار عقل، ناممکن می‌داند. ۳. او معشوق را می‌شناسد و به اوصاف او (جمال، صمد بودن، وفاداری، پیدا و پنهان و ...) واقف است و او را راه و راهنما می‌داند. ۴. وی انسان کامل را وجود جامع و آیینه تمام‌نمای اسماء و صفات الهی می‌شناسد.